Muharrem 540’ta (Temmuz 1145) Dımaşk’ta veya Ba’lebek’te doğdu. Selâhaddîn-i Eyyûbî’nin kardeşleri arasında en kabiliyetli ve dirayetlisi olup Avrupalılar tarafından Saphadin diye tanınır. Diğer kardeşleri gibi iyi bir öğrenim gördü. Çok genç yaşta amcası Esedüddin Şîrkûh el-Mansûr ile ağabeyi Selâhaddin’in maiyetinde üçüncü Mısır seferine katıldı (564/1169). İlk büyük başarısını 1174 yılında Kenzüddevle isyanının bastırılmasında gösterdi.



Nûreddin Mahmud Zengî’nin ölümünün (569/1174) ardından Mısır nâibliğine getirilen el-Melikü’l-Âdil, bundan sonra Selâhaddin’in Mısır’da bulunduğu 1176-1177 ve 1180-1181 yılları arasındaki süre dışında Mısır’ı bir sultan gibi yönetti. Suriye’de Haçlılar’la mücadele eden Selâhaddin’e gerekli yardımları gönderdi ve Mısır’ı dış düşmanlara karşı başarıyla korudu, donanmayı güçlendirdi. 579 (1183) yılı başlarındaki Renaud de Châtillon’un Kızıldeniz harekâtını bastırarak Hicaz’ı ve baharat yolunu Haçlı tehlikesinden kurtardı. Aynı yıl Halep’e tayin edildi ve 582’ye (1186) kadar orada kaldı. Selâhaddin’in Harran’da ağır hasta yattığı günlerde devlet işlerini idare etti, ardından Selâhaddin’in oğlu el-Melikü’l-Azîz’in atabegi olarak yeniden Mısır’a gönderildi. Bu arada Hittîn Savaşı’nın kazanılması üzerine (583/1187) sultanın emriyle Mısır kuvvetlerinin başında Kudüs Haçlı Krallığı topraklarına girdi, Yafa ve Mecdelyaba’yı aldı. Beyrut’un ele geçirilmesinden sonra Selâhaddin ile birleşerek Askalân ve Kudüs şehirlerinin zaptında hazır bulundu (583/1187). Ertesi yıl sultanın Antakya Prinkepsliği topraklarının fethi sırasında Sûr’daki Haçlılar’a karşı Filistin topraklarını korudu ve Kerek-Şevbek kalelerini teslim aldı. Akkâ’nın Haçlı muhasarasından kurtarılması için harekete geçti ve yeni kuvvetlerle Akkâ ordugâhına geldi (15 Şevval 585 / 26 Kasım 1189). 20 Cemâziyelâhir 586’da (25 Temmuz 1190) 62.000 kişilik bir Frank kuvvetinin başlattığı saldırı el-Melikü’l-Âdil tarafından püskürtüldü, Franklar’dan 10-12.000 kişi öldürüldü.



el-Melikü’l-Âdil, İngiliz Kralı Arslan Yürekli Richard’la yapılan müzakerelerde sultana vekâlet etti. Hatta Richard’la arasındaki dostluk devam eden savaşa rağmen ilerledi. Richard, ona kız kardeşi Jeanne ile evlenip kendisiyle birlikte eski Kudüs Krallığı topraklarında sultan olmalarını bile teklif etti. el-Melikü’l-Âdil, 14 Şâban 586 (16 Eylül 1190) tarihinde meydana gelen Arsuf Muharebesi’nde ve Selâhaddin ile Takıyyüddin’in oğlu el-Melikü’l-Mansûr arasında patlak veren anlaşmazlıkta siyasî ve askerî maharetini bir kere daha ispat etti. Bu sebeple sultan 588 (1192) yılında Ürdün ve el-Cezîre gibi çok önemli iki bölgeyi ona verdi. Selâhaddin’in ölümü üzerine (589/1193) büyük oğlu el-Melikü’l-Efdal Ali Dımaşk’ta sultan oldu, ancak el-Melikü’l-Âdil de iktidarı ele geçirmek arzusundaydı. Nitekim kardeşler arasında başlayan mücadeleler ona bu fırsatı verecekti. el-Melikü’l-Âdil önce Selâhaddin’in oğulları arasındaki mücadelede hakemlik yaptı ve başlangıçta el-Melikü’l-Efdal’in tarafını tuttu. Fakat onun beceriksizliğinin çabucak ortaya çıkmasıyla Mısır’a hâkim olan el-Melikü’l-Azîz tarafına geçti ve onun Dımaşk nâibi oldu (592/1196). Dimyat kuşatıldığı sırada el-Melikü’l-Âdil, Dımaşk yakınındaki Âlikīn ordugâhında vefat etti.