Vatandaşlar C vitamini deposu kuşburnu meyvesini toplamak için bugünlerde dağlara akın ediyor. Hemen her köyde yetişen ve 100 gramında bir kasa portakala eşdeğer C vitamini bulunan kuşburnu meyvesinin en çok tüketilen formatı olan marmelat yapımı ise zorlu aşamalardan sonra gerçekleşiyor.
Kadınlı erkekli, çocuklu yaşlı gruplar halinde dağlara giderek kuşburnuyu dikenli dallarından tek tek toplayan vatandaşlar birkaç gün içerisinde topladıkları kuşburnuları bu kez yine tek tek temizleyerek suyla birlikte kaynatıyor.

Haşlandıktan sonra ezilerek kevgirden geçirilen kuşburnular ocakta veya sobanın üzerinde bir miktar şeker katılarak bir süre daha pişirildikten sonra kavanozlara dolduruluyor.

Erzincan’da kış aylarında marmelat ve reçel olarak kahvaltı sofralarında yer almasının yanı sıra çay ve meyve suyu olarak da tüketilen kuşburnu soğuk algınlığı ve gribe karşı etkili olması nedeniyle ilgi görüyor.

Dağlarda dikenli olması nedeniyle elleri yaralanarak topladığı kuşburnuları imece usulüyle Yaylabaşı Mahallesinde marmelata çeviren Hüsna Cahyir, “Topladığım kuşburnuları marmelata çevirip çocuklarıma yollayacağım. Gerekirse satarım da. Kuşburnu her şeye iyi geliyor” dedi.

Kuşburnu toplamanın oldukça zor olduğunu ve incelikleri olduğunu belirten Cahyir, “İlmini bilmezseniz zor olur. Çubukla dalları kendimize çekip öyle topluyoruz. Yoksa dikenleri vücudunuzu yaralıyor. Topladığımız kuşburnuları yıkadıktan sonra uç kısımlarını bıçak ile kesip daha sonra kazanlarda pişiriyoruz. Pişen kuşburnuların içindeki çekirdeklerinin çıkması için ezerek kevgirden geçiriyoruz. Daha sonra elekten geçirdiğimiz kuşburnuları kazanda kaynadıktan sonra kavanozlara koyuyoruz. İçerisine sadece bir miktar şeker katıyoruz. Harici hiçbir şey yok” diye konuştu.

Kuşburnu doğada yabani olarak yetiştiği için üretiminde herhangi bir gübre, kimyasal madde kullanılmıyor. Organik bir meyve olmasının yanısıra içeriğindeki yüksek C vitamini sayesinde gribal enfeksiyonlara, öksürüğe, soğuk algınlığına iyi geldiği kanıtlanan kuşburnu meyvesinin antioksidan özelliğinden dolayı kansere de iyi geldiği, eklem kireçlenmesi ve romatizmal ağrıların gidermesinin yanında zengin demir içerdiği için kansızlığa karşı da faydalı olduğu ve cildin elastikiyetini korumasına yardımcı olarak yaşlanmayı önleyici özellik göstermesiyle biliniyor.

“DAĞLARDAN GELEN LEZZET KUŞBURNU GEÇİM KAYNAĞI OLDU”

Dağlardan gelen lezzet olarak bilinen kuşburnu Erzincan’da bazı vatandaşların geçim kaynağı oldu. C vitamini açısından en zengin besin maddelerinden biri olan kuşburnu Erzincan ve çevresinde marmelât, reçel ve çay olarak yoğun bir taleple tüketiliyor. Köylüler tarafından dağlardan toplanarak kent pazarlarında satılan vitamin deposu kuşburnunun aynı zamanda birçok faydası bulunuyor. Doğal ortamda yetişen genelde dağlarda yetişeni daha makbul olan kuşburnu geleneksel yöntemlerle toplanıyor.

Erzincan’ın dağlık alanlarında yaşayan ailelerce toplanan kuşburnu marmelat ve reçele dönüştürülerek hem aile hem de il ekonomisine katkı sağlıyor. Köylülerin yoğun mesai harcayarak topladığı kuşburnu, ayıklama işleminin ardından evlerin bahçelerinde yakılan odun ateşinin üzerinde bakır kazanlarda kaynatılan suya konuluyor. Yaklaşık 2 saat kaynatılan kuşburnu kevgirden geçirme kıvamına geldikten sonra kendi suyuyla ezilerek çekirdeklerinden ayıklanıyor. Çekirdeklerinden ayıklanan kuşburnu yeniden aynı işlemle bu kez çok ince bir elekten geçirilerek içerisindeki kılçıklardan temizleniyor. Daha sonra posası ayıklanan kuşburnu yeniden kazanda kaynatılıyor. Bu işlem yaklaşık 4 saat sürüyor. Reçel kıvamına gelen kuşburnu, kaynatma işleminin ardından sıcak halde kavanozlara konularak, dinlenmeye bırakılıyor. İsteğe göre içerisine şeker de ilave edilebiliyor. Yapılan ürünlerin bir kısmı satış için bekletiliyor, bir bölümü de köylülerin kışlık besin ihtiyacını karşılamak için ayrılıyor.

Erzincan’ın Yaylabaşı Mahallesinde kuşburnu toplayıp reçel ve marmelat yaparak aile bütçesine katkı sağlayan köy sakinlerinden Hüsna Cahyir, kuşburnundan ürettikleri reçel ve marmeladın çok lezzetli olduğunu ifade ederek, “Yöremizde kuşburnular olmaya başladı. Hasadın ilk zamanları. Ekim ayının sonuna kadar kuşburunları topluyoruz. Daha sonra kurutulan kuşburnunun çayı olur, marmelatı ve reçeli yapılır. Bu bitki özellikle kışın kaynatılarak içildiğinde grip hastalığına çok iyi gelir. Zahmeti çok, biraz uğraşmak gerekiyor ama sonucu çok güzel oluyor." dedi.

Doğum öncesi hangi vitaminler alınmalıdır?
Doğum öncesi vitaminler, gebelik süresince anne adayının ve bebeğin sağlığını desteklemek için önemli bir rol oynar. Folik asit, demir, kalsiyum, D vitamini ve omega-3 yağ asitleri gibi temel besin maddeleri, bebeğin sağlıklı gelişimini teşvik eder

C Vitamini Nedir?

C vitamini, askorbik asit olarak da bilinen suda çözünen bir vitamin grubudur. Önemli bir antioksidan kaynağı olduğu için vücudun doku onarımı ve büyümesine yardımcı olur. Buna bağlı olarak yaraları iyileştirme etkisi vardır ve ayrıca diş, kıkırdak ve cildi onarır. Antioksidan yönüyle kanser ve kalp hastalıkları için geciktirici ve önleyici bir rolünden bahsetmek mümkündür. Bununla birlikte sağlıklı yaşlanmayı destekler ve erken yaşlanma belirtilerinden olan kırışıklık ve ince çizgileri yok etmeye çalışır.

Faydalarıyla birçok olumlu etkisi olan C vitamini vücut tarafından üretilmez ve besinlerle alınmalıdır. Birçok meyve ve sebzede zengin miktarda bulunan bu vitamini yaş, cinsiyet ve enerji ihtiyacına göre tüketmek gerekir.

Sağlıklı yetişkin kadınlar günlük alınması gereken C vitamini miktarı 75 mg olup erkekler için 90 mg’dir. Hamilelik döneminde ise anne karnındaki bebeğin ihtiyacı göz önünde bulundurularak 85 mg tüketilebilir. Emzirme sürecinde de süt üretimi söz konusu olduğu için 120 mg C vita mini alınması yeterlidir.

C vitamini vücutta depolanamadığında ve 10 mg’dan az miktarda alındığında C vitamini eksikliği yaşanır. Bu durumda kansızlık, bağışıklık sisteminin zayıflamasına bağlı olarak hastalanma, diş eti kanamaları ve cilt lekeleri ortaya çıkar.

Eksikliğin giderilmemesi skorbüt olarak adlandırılan rahatsızlığı meydana getirir. Skorbüt hastalığında kolay kanama, eklem ve kaslarda ağrı gibi birçok semptom görülür. Bu nedenle her bireyin yeterli miktarda besin yoluyla günlük C vitaminini karşılaması önemlidir.

C Vitamini Nelerde Var?

C vitamininin en fazla bulunduğu besinler aşağıda detaylı bir şekilde verilmiştir:

Portakal

Citrus cinsi bir ağaç olan Citrus sinensis'in meyvesi olarak tanımlanan portakal, turunçgillerden familyasından gelir. C vitamini nelerde var sorusu söz konusu olduğunda ilk akla gelen meyvedir ve mevsiminde taze bir şekilde tüketilmelidir. Kış sezonunda yenilmesi gereken besin öğelerinden olan 100 gr portakalda yaklaşık 53,2 mg C vitamini bulunur.

Kivi

Asma ve odunsu bir bitkinin meyvesi olan kivi, yeşil renge ve ekşi bir tada sahiptir. Çin’e özgü olan bu meyve içerdiği C vitamini bakımından pek çok ülke tarafından keşfedilmiştir. 100 gramında 92,7 mg C vitamini bulunan kivi, diğer meyvelere göre daha farklıdır. Minik siyah tohumları ve tüylü kabuğu olan bu besin tat olarak da tatlı ve ekşi lezzet notalarına sahiptir.

Çilek

İyi bir C vitamin kaynağı olan çilek, yaz meyvesi olarak pek çok kişinin damak zevkine hitap eder. İçeriğindeki fitokimyasallar maddeler ile hastalıklara karşı koruyucu olduğu için tüketilmesi önemlidir. Gülgiller familyasına ait olan çileğin tohumları meyvenin üzerinde bulunur. 100 gramında yaklaşık 58,8 mg C vitamini olduğu için günlük C vitamini ihtiyacının büyük kısmını karşılar.

Brokoli

Lahanagiller ailesine mensup olan brokoli, koyu yapraklı bir sebzedir. Genellikle haşlanarak tüketilmesi önerilen bu besin yüksek oranda C vitamini içerir. Yaklaşık 80 gramı tüketildiğinde günlük C vitaminin %84’ünü karşılar ve vücut için de birçok fayda sunar. Buna bağlı olarak birçok hastalığın önlenmesinde ve enfeksiyonların giderilmesinde brokolinin etkisinin olduğu göz ardı edilmemelidir.

Ananas

Ananasgillerden olan ananas, Güney Amerika’nın bir meyvesi olarak dünyanın pek çok yerinde yetiştirilir. İri ve etli meyve olduğu için tat ve görünüm özellikleri bakımından diğerlerine göre farklıdır. 100 gramında yaklaşık 47,8 mg C vitamini olan bu meyve antioksidan özellikleriyle vücudu birçok hastalığa karşı korur.

Limon

Citrus cinsinin bir türü olan limon, sarı kabuklu ve ekşi tada sahip bir meyvedir. 100 gramında yaklaşık 53 mg C vitamini olduğu bilindiği için sağlıklı bir besindir. Aynı zamanda folat ve potasyum bakımından da zengin olduğu için faydalıdır. Özellikle bağışıklığı güçlendirme üzerinde etkisi büyüktür.

Greyfurt

Sedef otugiller ve altıntop familyasına ait olan greyfurt , narenciye meyveleri arasında yer alır. Dışı sarı ve turuncu içi ise kırmızımsı renkte olan bu meyve sulu formdadır. Yüksek miktarda C vitamini barındıran greyfurt, bir yetişkinin günlük C vitamini ihtiyacını karşılamayı mümkün kılar. Ayrıca demir, potasyum ve kalsiyum gibi zengin mineralleri de içerdiği için kan basıncını ve kandaki insülin düzeyini dengeler. Ayrıca cilt için önemli bir yapı taşı olan kolajen sentezini de destekler.