Sosyal Güvenlik Uzmanı Murat Özdamar sizlerden gelen sorulara cevap veriyor. İşte bu hafta sizlerden gelen sorular ve Özdamar’ın cevapları:

İşe giriş bildirgesi verilmişse hak düşürücü süre kesilir

Soru: Ben 1995 yılında tarihinde sigortalı oldum. Sigortalı olduğum zaman resimli SSK kartı çıkarmıştım. Bir sene kadar sonra da sağlık karnesi almıştım. Sağlık karnesi ve SSK kartı halen saklıyorum. SSK kartında sigorta giriş tarihi olarak 1.9.1995 tarihi yazıyor. SGK gün dökümünde ise 1995 yılına ait prim ödemesi görünmüyor. İlk prim ödemesi 2001 yılında ikinci dönemde 120 gün olarak görünüyor. Ben EYT kapsamına giriyor muyum? Cumali D.

Cevap: Geçmiş yıllarda çalıştırdığı işçilerini sigortalı göstermeyen işverenler bulunduğu gibi sigortalılık bildirimini hatalı yapan işveren sayısı da azımsanmayacak kadar fazlaydı. Kanuna göre sigortası yapılmayan işçinin, işten çıktığı yılın sonundan başlamak üzere beş yıl içinde İş Mahkemesine sigorta tespit davası açma hakkı bulunuyor. Beş yıl geçtikten sonra ise dava açma hakkı düşüyor. Ancak işe giriş bildirgesi verilip prim bildirgesi verilmeyen işçiler için hak düşürücü süre işlemiyor. Bu nedenle öncelikle 1995 yılında çalıştığının işyerinin bağlı olduğu SGK Müdürlüğüne yazılı başvuru yapılarak prim bildirgesi ve dört aylık dönem bordrosu verilip verilmediğini öğrenin. Prim bildirgesi ve dört aylık dönem bordrosu işvereninizce verilmiş ancak SSK sicil numarası hatası nedeniyle çalışma sürelerinizin hizmet kütüğünüze işlenmesi mümkün olmamış ise başvurunuz sonrası bu hizmetleriniz SGK Hizmet dökümünüze işlenir. Bildirge verilmemişse, 1995 yılının başlangıç alınabilmesi için hizmet tespit davası veya bir günlük sigorta başlangıç davası açılması gerekir. İş Mahkeme hakimi belge toplayıp tanık dinleyip maddi olguları da gözeterek karara varacaktır. İdari yolla veya mahkeme yoluyla 1995 yılının sigortalılık başlangıcı olması halinde EYT kapsamından emekli olmanız mümkün olacak.

Emekli Sandığı’na tabi memurlarda emekli olunan yılın önemi yok

Soru: Emekli Sandığına bağlı Devlet okulunda 38 yıldır okul müdürü olarak çalışıyorum. 5 Ocak 2025 tarihinde 65 yaşım dolması nedeniyle yaş haddinden emekli olacağım. Son günlerde 2024 yılı emekli olacaklarla 2025 yılında emekli olacaklar arasında emekli maaşı farkı oluşacağı haberleri üzerine bilgilerinize ihtiyaç duyuyorum. Bu durum bizleri de kapsıyor mu? Normal tarihi mi beklemem lazım yoksa 2024 yılında dilekçe vermem mi daha uygundur? Mustafa F.

Cevap: Emekli Sandığına tabi olan devlet memurlarının emekli maaşları, derece, kademe, gösterge, ek gösterge, makam-görev-temsil tazminatı ve hizmet yılı gözetilerek memur maaş katsayısı ve taban aylık katsayısı üzerinden hesaplanıyor. Bu nedenle Emekli Sandığına tabi devlet memurları hangi tarihte emekli olursa olsun emekli maaşı değişmiyor. Aynı hizmet yılı üzerinden bu sene emekli olanla seneye emekli olan aynı emekli maaşını alıyor. Ayrıca resen emeklilikte, altı ay içinde memur maaş katsayısının değişmesi halinde ek ikramiye farkı ödemesi yapılıyor. Buna göre, seneye emekli olmanızla bu sene emekli olmanız arasında emekli maaşı yönüyle fark yok. Ancak resen emekli olmayı beklemeyip istekle emekli olursanız ek ikramiye farkından mahrum olursunuz. Kurumunuzun sizi resen emekli etmesini bekleyiniz.

Geçmiş yıl Bağ-Kur kaydı için prim kesintisi gerekiyor

Soru: Ben 1996-2004 yılları arasında çiftçilik yaptım. Çiftçilik yaptığım dönemde ziraat odasına kaydım yapılmıştı. Bu kayıtlardaki süreler için geçmiş yıllara tarım Bağ-Kur kaydı açtırıp primini ödesem sigortalılık kazanabilir miyim? İhsan G.

Cevap: Geçmiş yıllarda tarımsal faaliyette bulunması nedeniyle Tarım Bağ-Kur kaydı yaptırması gerektiği halde tarım Bağ-Kur kaydını yaptırmayan ancak ürün sattığı kuruluş tarafından ürün bedelinden Bağ-Kur prim kesintisi yapılarak Bağ-Kur’a kesinti tutarları gönderilmiş olan çiftçilerin geçmişe dönük tarım bağ-Kur tescili yapılabiliyor. Bunun için tarım kesintisi yapıldığına ilişkin müstahsil makbuzlarını da  eklemek suretiyle tarım Bağ-Kur sigortalılık başlatılması için SGK’ya yazılı talepte bulunulması gerekiyor. Böyle bir başvuru yapılırsa tarım Bağ-Kur kesinti tutarının SGK’ya yatırılmış olması koşuluyla kesintinin olduğu tarihi takip eden aybaşından itibaren tarım Bağ-Kur sigortalılığı başlatılıyor. Tarımsal faaliyetin devam etmesi halinde sigortalılık da devam ettiriliyor. Tarımsal faaliyetin tespitinde ziraat odası kayıtları esas alınıyor. Ziraat odası kaydı bulunmayanlar için kesintiye esas olan ürüne ilişkin kamu kurum ve kuruluşlarının, meslek kuruluşlarının, kooperatif veya birliklerin kayıtları esas alınıyor. Buna göre prim kesinti makbuzları ve tarımsal kaydınızı gösteren belgelerle SGK’ya başvurmanız halinde geçmiş yıllar için tarım Bağ-Kur kaydınız açılır ve primlerini de ihya etmeniz şartıyla prim günleri kazanmanız mümkün olur.

Emeklilik için ödenmesi gereken prim sigortalı olunan tarihe göre belirlenir

Soru: Ben 2002 yılında sigortalı çalışmaya başladım. 6850 gün prim ödemem bulunuyor. Ben 60 yaşımı ve 7000 gün primimi beş ay sonra tamamlayacağım. Emeklilik için 25 yıllık sigortalılık süresini de tamamlamam mı gerekiyor? İshak K.

Cevap: İlk defa 9 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında sigortalı olanların SSK emekliliği yönünden emeklilik yaşı kadınlar için 58 erkekler için 60’dır. Emeklilik için aranan prim gün sayısı Kanunda ise iki farklı biçimde düzenlenmiş. Bunların ilki sigortalılık süresi aranmadan 7000 gün primin ödenmesidir. Diğeri ise 7000 gün primin bulunmaması halinde 25 yıl sigortalılık süresiyle birlikte 4500 gün prim gün sayısının olmasıdır. Sizin prim ödemeniz beş ay daha prim ödemeniz halinde 7000 güne ulaşacak. Bu durumda sigortalılık süresi şartı aranmadan 60 yaşında emekli olabileceksiniz. Eğer priminiz 7000 gün olmasa ancak en az 4500 gün priminiz bulunsa idi bu kez 25 yıl sigortalılık süresinin de tamamlanması şartıyla 60 yaşında emekli olabilecektiniz.