Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in 8 Kasım Zafer Bayramı'nda yaptığı konuşma, Ermenistan'ın yanı sıra komşu İran'ın da bazı çevrelerinde kargaşa yarattı. Devlet başkanı konuşmasında bir kez daha Ermenistan'ı teslim alarak silahlanmayı durdurmaya çağırdı.

Sivil Dayanışma Partisi Merkez Yürütme Dairesi Başkanı Samir Asadlı dikkat çeken açıklamalar yaptı!

Bu tamamen mantıklı ve haklı bir taleptir. Ermenistan, Azerbaycan ve Türkiye'ye yönelik toprak iddialarına ilişkin hükümleri anayasasından çıkarmak istemediği için, bunu utanmadan kendi iç işi olarak görmektedir. Yani intikamcı planlarından vazgeçmedi. İlham Aliyev'in talebinin Tahran'da endişe yaratması ilginçtir. Ermeni medyasında yer alan haberlere göre İslam Devrim Muhafızları Ordusu (IRGC) bir açıklama yayınladı. Açıklamada şu ifadelere yer verildi: "Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev geçtiğimiz günlerde Ermenistan'ın silahlarını bırakması gerektiğini, aksi takdirde onları çok ağır bir sonun beklediğini söylemişti." İran'ın askeri komutanları ve liderleri her zaman açıkça uyardılar: "Azerbaycan, Ermenistan ile İran arasındaki coğrafi sınırları değiştirmeye yönelik adımlar atarsa, bu ciddi sonuçlara yol açabilir."

İddiaya göre İlham Aliyev'in uyarısı, Azerbaycan'ın Ermenistan'a saldırıp Zengezur koridorunu zorla açmaya hazırlandığının işareti. Başka bir deyişle, yine eskimiş... Peki İran neden yeniden "kaşınıyor"? Dostluk, kardeşlik ve iyi komşulukla beslenen İran, COP29 etkinliğine Bakü'ye cumhurbaşkanını değil başkan yardımcısını gönderdi. Pezeshkian da Macron gibi uluslararası Ermeni lobisinin ve boykotçuların istekleri doğrultusunda Azerbaycan'a gelmedi. Kardeşlik bunun neresinde? İran Cumhurbaşkanı Mesut Pezeşkian'ın Bakü'deki COP29 zirvesine katılacağına dair 4 Kasım'da resmi açıklama yapılmış, Bakü'deki İran büyükelçiliği de bu bilgiyi doğrulamıştı.Ancak COP29 konferansının başlamasına iki gün kala, Devrim Muhafızları'na yakın medya Pezeshkia'nın etkinliğe katılmayacağı bilgisini yaymaya başladı. Raporda Pezeshkia'nın ziyareti reddetmesinin nedeni olarak İsrail heyetinin katılımı gösterildi. İsrail'in COP29'a katılmaması durumunda İran'ın bu etkinliğe başkanlık düzeyinde katılacağı ortaya çıktı. İran hükümetinin sözcüsü Fatima Muhajirani'nin, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeshkian'ın Bakü'ye tam olarak İsrail heyetinin Bakü'de düzenlenen COP29 toplantısına katılımı nedeniyle gelmediğini belirtmesi ilginçtir.

Samir Esadlı

"Yeni Müsavat"a konuşan Sivil Dayanışma Partisi Merkez Yürütme Dairesi Başkanı Samir Asadlı'ya göre İran'da Pezeşkian hükümeti ayrı bir güç, Devrim Muhafızları da ayrı bir güç. Ona göre, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Pezeshkian'ın ülkemize karşı olumlu tutumu olmasına rağmen, dış politikanın gidişatında esas söz, yüce dini lider ve onun ana gücü olarak kabul edilen Devrim Muhafızları'na aittir. S. Asadlı, bu nedenle Tahran rejiminin Azerbaycan ile Pezeşkiyan arasındaki ilişkileri bozmak istediğini düşünüyor: "Gördüğünüz gibi İran hükümeti ve cumhurbaşkanı Azerbaycan'a karşı açıklama yapmıyor, temaslar ve toplantılar yapılıyor ama SEPAH, Medya kanadı sürekli her şeyi bozmaya çalışıyor. Son açıklama da SEPAH'ın "kara iş" yaptığını, amacın Azerbaycan'a iftira atmak olduğunu gösteriyor. Biz Zengezur koridorunun varılan anlaşmaya göre faaliyete geçeceğini defalarca ifade ettik. Yani bu yolun işletmesi uluslararası bir projedir ve Azerbaycan koridoru askeri bir koridordur, onu zorla açmaya niyetimiz yok, biz tanklarla Zengezur'a gitmeyeceğiz. ancak otobüsler ve binek araçlarla." Partinin genel başkan yardımcısı SEPAH'ın düşmanca davrandığını ve Azerbaycan'dan nefret ettiğini düşünüyor: "Maalesef her şeyi mahvediyorlar. İki ülke ilişkilerinde yumuşama sağlandığı anda SEPAH basını ve telgraf kanalları ülkemize iftira atmaya başlıyor. Devrim Muhafızları İran'da önemli bir güç ve ülkenin neredeyse tamamını kontrol altına almış durumda. Pezeshkian da bu güce karşı koyamaz. Görünüşe göre Ermenistan SEPAH'ın yerlisi ve değerlisi. Ancak burada Ermenilerin acı çekmediğini çok iyi anlıyoruz ve sınırların değiştirilmesinden bahsederken Zengezur koridorunu kastediyoruz. "Bu koridorun açılması İran'daki mevcut rejim için neredeyse ölümcül bir mesele haline geldi."

Ehtiram Mehdiyev

Milli Cephe Partisi Genel Başkan Yardımcısı Ehtiram Mehdiyev, Araz koridorunun İran ve Azerbaycan için çok önemli bir hat olduğunu belirterek, Tahran'daki rejimin bu kadar paniğe kapılması için bir neden görmediğini söylüyor: "Bu açıklama İran'ın ciddi manisini gösteriyor . Fars-molla rejimi. Ermenistan bu koridorun açılmasına itiraz etmiyorsa İran'ın kaygısı ne? Erivan koridor statüsüne ve Rusya'nın kontrolüne karşı ama genel olarak transit geçişe karşı değil. Buna tamamen karşı çıkan ve bunu Güney Kafkasya'nın sınırlarının değişmesi olarak gören tek ülke İran'dır. Zengezur Koridoru'nun İran'ı stratejik ve ekonomik açıdan önemsiz bir duruma sürükleyeceği ve "dönek" haline getireceği ortaya çıktı. Çünkü Ermenistan yerine SEPAH “bıçaklanıyor”. Emil SALAMOĞLU(müsavat)