S-400 için alternatif seçenekler gündemde

Bu anlaşma, Türkiye’nin S-400 sistemini kısmen sökmesi veya ABD’nin kontrolündeki bir üsse taşıması gibi seçenekleri içerebilir. ABD Kongresi, geçtiğimiz yıl Türkiye’ye 40 adet F-16 ve mevcut filodaki 79 adet uçağın modernizasyon kitlerini içeren 23 milyar dolarlık satış onayını vermişti. Ancak Milli Savunma Bakanlığı ve uçak üreticisi Lockheed Martin arasındaki müzakereler henüz sonuçlanmış değil.

Trump’ın ekibi, Türkiye’nin “Amerika’nın Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Yasası”na (CAATSA) aykırı bir durum oluşturmadan bu süreci nasıl yürüteceklerini değerlendirmek için analiz talep etti. ABD Dışişleri Bakanlığı ve Ulusal Güvenlik Konseyi ise konuya ilişkin herhangi bir yorumda bulunmadı.

Trump ve Erdoğan telefonda görüştü. Türkiye’nin Washington Büyükelçiliği, “Savunma sanayii alanında iki ülke arasındaki iş birliğinin geliştirilmesi için CAATSA yaptırımlarının kaldırılması, F-16 tedarik sürecinin tamamlanması ve Türkiye’nin F-35 programına yeniden katılımının sağlanması gereklidir.” ifadelerinin görüşmede dile getirildiğini bildirdi.

Erdoğan, ayrıca Türkiye’nin desteğiyle Beşar Esad’ı deviren yeni yönetimin başa geçtiği Suriye’deki yaptırımların kaldırılmasını da talep etti. ABD tarafı ise görüşmeye ilişkin resmi bir açıklama yapmadı.

Türkiye F-35 süreci

Türkiye, 2019’da Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi tedarik etmesinin ardından F-35 programından çıkarılmıştı. ABD, Rusya’nın işletimindeki bir sistemin F-35 uçakları hakkında istihbarat toplamasından endişe ederek bu kararı almıştı. Beyaz Saray, o dönemde yaptığı açıklamada, “F-35, gelişmiş yetenekleri hakkında bilgi toplayacak bir Rus istihbarat platformuyla bir arada bulunamaz.” demişti. Ancak ABD, S-400 tedarik eden Hindistan’a F-35 teklif etmişti.

İngiltere’den alternatif savaş uçağı teklifi

ABD’nin Türkiye’ye F-35 satışı konusundaki değerlendirmesi, İngiltere’nin geçtiğimiz hafta Türkiye’ye 40 adet Eurofighter Typhoon savaş uçağı satma teklifinde bulunmasının ardından geldi. F-35 satışı, Türkiye’nin İsrail ve Yunanistan gibi ABD müttefikleri açısından tartışmalı bir konu olarak değerlendiriliyor.

Türkiye’nin Batı’dan uzaklaşması endişesi

Uzmanlar, Türkiye’nin Batı’dan daha fazla uzaklaşmasının, NATO’daki ikinci en büyük orduya sahip ülkenin Rusya ve Çin’e yönelmesine yol açabileceğinden endişe ediyor. Argent LNG CEO’su ve uluslararası ticaret uzmanı Jonathan Bass, “Trump burada bir iş anlaşması yapmaya çalışıyor, değil mi? Neredeyse bir milyon askeri olan Türkiye’nin, Rusya ve Çin’e daha fazla yakınlaşmasını istemeyiz, değil mi?” dedi.

Savunma Demokrasileri Vakfı İcra Direktörü Jonathan Schanzer ise “Türkiye, NATO ittifakında çözülmemiş bir sorun. Trump yönetimi, Türkiye’yi yeniden Batı’ya yakınlaştırmayı öncelikli görüyor gibi.” yorumunu yaptı. (savunmasanayist)

NE OLMUŞTU?

S-400'ler için kritik pazarlık

Fox News’in haberine göre, Trump yönetimi Türkiye’ye yönelik yaptırımları kaldırmak için çeşitli seçenekleri değerlendiriyor. Trump’ın, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yaptığı telefon görüşmesinin ardından ekibinden yaptırımlarla ilgili teknik bir rapor hazırlamalarını talep ettiği belirtildi.

Basında yer alan iddialara göre, üzerinde çalışılan plan kapsamında Türkiye, Rusya’dan satın aldığı S-400 hava savunma sistemini kullanmaktan vazgeçecek. Bunun karşılığında ABD, Türkiye’ye F-16 satış sürecini tamamlayacak ve Ankara, F-35 programına geri alınacak. Öte yandan, bazı kaynaklar S-400 sisteminin sökülerek ABD kontrolündeki bir üsse taşınmasının da masada olduğunu öne sürüyor.

Bloomberg’in haberine göre ise Washington yönetimi, Türkiye'nin Rusya’dan doğal gaz alımına yönelik muafiyet süresini Mayıs ayına kadar uzatma kararı aldı.