Dürzîlik, 11. yüzyılda Mısır’da doğmuş bâtınî bir inanç sistemidir. Kurucuları arasında Hamza bin Ali ve Muhammed ed-Dürzî bulunur. Dürzîler, Şii İsmailîliğin içinden türemiş fakat zamanla İslam’dan tamamen kopmuştur.

İnançlarının temelinde Halife Hakim Biemrillah’ın ilah olduğuna inanmak yer alır. Bu yüzden İslam dünyasının tamamı tarafından İslam dışı görülürler. Dürzîler ne camiye gider ne oruç tutar ne de hac yapar.

Saklı Kitaplar, Kapalı Kapılar

Dürzîlerin kutsal metinleri sadece “akıllılar” denilen inisiyelere açıktır. “Cuhhâl” denen halk tabakası dinden yalnızca temel sembolleri öğrenebilir.

İnançlarını gizlemek (takiyye) dini bir zorunluluktur. Bu yüzden dışarıdan biri Dürzî olamaz. Dış evlilik kesinlikle yasaktır. Bu durum hem nüfuslarının azalmasına yol açar hem de mezhebi daha kapalı hale getirir.

İsrail ile Derin Bağlar

Dürzîlerin İsrail’le olan ilişkisi, mezhebin en tartışmalı yönüdür. İsrail devleti kurulduktan sonra Yahudi olmayan topluluklar içinde sadece Dürzîler, orduya zorunlu asker alınmıştır.

Golan Tepeleri ve Celile’deki Dürzî gençler, düzenli olarak İsrail ordusunda görev yapar. Bu durum, Arap dünyasında Dürzîlere karşı ciddi bir güvensizlik doğurmuştur.

Bazı Dürzî liderlerin geçmişte İsrail ile siyasi ve askeri iş birlikleri yaptığı belgelenmiştir. Bu bağlamda, Siyonist yapıya hizmet ettikleri eleştirileri sıkça gündeme gelir.

Kaç Kişiler, Nerede Yaşıyorlar?

Dünyada yaklaşık 1.2 milyon Dürzî olduğu tahmin edilmektedir. En büyük nüfus Suriye (yaklaşık 700.000) ve Lübnan’da (yaklaşık 400.000) yaşamaktadır. İsrail’de ise 150.000 civarındadır.

ABD, Venezuela, Ürdün, Kanada gibi ülkelerde küçük Dürzî toplulukları bulunur. Ancak dış evlilik yasak olduğundan nüfusları artmak yerine sabit kalır ya da azalır.

Siyasi Güçleri Neye Dayanıyor?

Lübnan’da Dürzîler, siyasi etkileriyle dikkat çeker. Velid Canbolat ve oğlu Timur Canbolat gibi liderler hem Batı’yla hem de İsrail’le güçlü ilişkiler kurmuştur.

Dürzîlerin bir özelliği de pragmatik siyaset yapmalarıdır. Hangi taraf güçlüyse ona yanaşırlar. Bu da onları birçok çatışma bölgesinde kilit aktör haline getirir.

Dürzîler Müslüman Sayılır mı?

İslam dünyasında Dürzîlik, ne Sünnilik ne de Şiilik tarafından İslami kabul edilmez. Çünkü Dürzîlik, Allah’a insan sıfatı yükler ve temel İslami ibadetleri terk eder.

Bu yüzden hem Ehl-i Sünnet hem de Caferî ulema, Dürzîleri İslam dışında görür. Dürzîlik, daha çok kapalı bir topluluk kültürü ve ezoterik bir inanç sistemidir.

Sonuç: Din mi, Siyasi Bir Cemaat mi?

Dürzîlik bir inançtan çok, kapalı ve siyasi bir cemiyettir. İsrail’le kurdukları ilişkiler, onları Ortadoğu’daki diğer azınlıklardan ayırır. Dışa kapalılıkları ve güç merkezlerine yakınlıkları, onları her zaman gündemde tutmuştur.

Bugün Dürzîlik, hem dinî hem de siyasi anlamda tartışmalı olmaya devam etmektedir. Siyonizm’le olan ilişkileri ise İslam dünyasında hep soru işaretleriyle karşılanmaktadır.