Japonya’da evcil hayvan denince akla sadece kedi ve köpekler gelmiyor. Ülkede, çocuklardan yetişkinlere kadar geniş bir kesimin favorisi olan evcil hayvanlar arasında böcekler de yer alıyor. Japon kültüründe uzun süredir var olan bu ilgi, günümüzde popüler kültürden bilime kadar birçok alana yayılmış durumda.

Japonya’da böceklere olan hayranlık, yalnızca onların dış görünüşleriyle sınırlı değil. Ateşböceklerinin geceleri saçtığı ışık ya da cırcır böceklerinin kafes içindeki zarif cıvıltısı, Japon halkı için doğayla kurulan duygusal bağın bir ifadesi. Marketlerde böcekler için özel jöle mamalar satılırken, nadir türler 20.000 yen’e (yaklaşık 5400 TL) kadar alıcı bulabiliyor.

Kültürel bağ ne!

Böceklere duyulan bu sevgi Japonya’nın tarihinde de köklü bir yere sahip. Heian döneminden kalma klasik edebi eser “Genji’nin Hikayesi”nde dahi böceklere yer verilmiş. Günümüzde ise bu ilgi, anime ve mangalarda kendine yer buluyor. Özellikle doğaüstü böcek benzeri yaratıkları konu alan “Mushishi” gibi yapımlar, bu kültürel bağın modern bir yansıması niteliğinde.

Ünlüler arasında da böcek meraklısı çok sayıda kişi bulunuyor. Batılı bir yıldızın golf skoru ya da yatı hakkında konuşması neyse, Japon bir ünlünün böcek avlama hobisini paylaşması da aynı şekilde doğal karşılanıyor.

Böcekler bilime açılan kapı neler oluyor?

Kyushu Üniversitesi Biyoçevresel Bilimler Profesörü Munetoshi Maruyama, France 24'a böceklere olan ilgisinin çocuklukta başladığını belirtiyor. Bugüne kadar 250 yeni böcek türü keşfeden Maruyama, “Böcekler çok küçük ama onları yakalayıp incelediğinizde yeni bir şeyler keşfetmeniz kaçınılmaz. Şekilleri ve formları son derece estetik” diyor.

Maruyama’ya göre Japonya’nın batılı ülkelerden farkı, çocukların böceklerle erken yaşta tanışmasının teşvik edilmesi. Çocuklar için yazılmış sayısız böcek kitabı, düzenlenen eğitimler ve doğa gezileri, böceklerin çocuklara doğayı sevdirmenin ve bilimsel merakı uyandırmanın bir yolu olarak görülmesini sağlıyor. “Japonya’da çocuklar böcekleri sever. Bir marketten bile böcek ağı satın alabilirsiniz,” diyor Maruyama.

Böceklerin geçirdiği metamorfoz süreci, yani larvadan kelebeğe dönüşüm gibi evrimsel aşamaları, çocuklara yaşam döngüsünü gözlemleme fırsatı sunuyor. Ayrıca, böceklerin hareketlerini incelemek iklim değişikliği ve küresel ısınma gibi ciddi çevresel sorunların anlaşılmasında da etkili olabiliyor.

“Büyük Böcek Sergisi” yoğun ilgi gördü! Neler yapıyorlar?

Japon halkının böceklere olan bu ilgisi, Tokyo’daki Sky Tree Tower’da düzenlenen “Büyük Böcek Sergisi” adlı etkinlikle bir kez daha gözler önüne serildi. Etkinlik alanında yer alan iç mekân kafeslerinde, çocuklar çeşitli böcekleri gözlemleyip onlara dokunma şansı buldu. Organizasyonun amacı, çocuklara sadece bilgi vermek değil; böceklerle doğrudan temas kurarak duygusal ve bilişsel gelişimlerini desteklemekti.

Etkinlik organizatörlerinden Toyoji Suzuki, “İnsanların, özellikle çocukların, böceklere dokunarak onlarla bir bağ kurmalarını istiyoruz. Bu, çocukların beyin gelişimi açısından da oldukça yararlı,” diyerek böceklerle kurulan temasın önemine dikkat çekti.

Serginin en dikkat çeken üyelerinden biri ise Karayipler kökenli Herkül gergedan böceği oldu. Boyu birkaç inç olan bu tür, sırtındaki parlak haki tonları ve mevsime göre değişebilen renkleriyle ilgi odağıydı. Sert görünen kabuğuna ve boynuzlarına rağmen, organizatörler ziyaretçileri bu böceklerin aslında ne kadar yumuşak ve tüylü olabildiğini keşfetmeye teşvik etti.

Sergiyi büyükannesiyle birlikte ziyaret eden dört yaşındaki Asahi Yamauchi, böceklere olan sevgisini “Dinozorları ne kadar çok seviyorsam, böcekleri de o kadar seviyorum,” sözleriyle ifade etti. Evde bir gergedan böceği beslediğini gururla anlatan Asahi, sergideki dev böcek maketinin içine girerek poz verdi.

Böcekler olmadan bir dünya mümkün değil! 

Böcekler sadece ilginç evcil hayvanlar değil, aynı zamanda ekosistemin ayrılmaz bir parçası. Bitkilerin tozlaşmasından, kuşların ve diğer hayvanların besin kaynağı olmaya kadar pek çok görev üstleniyorlar. Uzmanlara göre, böceklerin yok olması halinde insan yaşamı da sürdürülebilirliğini yitirir.

Japonya’da böceklere duyulan bu sevgi ve saygı, insanın doğayla olan bağını güçlendirmenin önemli bir yolu olarak görülüyor. Küçücük bir böceğin bile eğitici, eğlendirici ve yaşamla bütünleştirici bir rolü olabileceğini gösteren bu yaklaşım, hem çocuklara hem de yetişkinlere ilham veriyor.

Böcekler bizi nasıl görüyor? Böceklerde Göz!

Böcekler parçalara ayrılmış göz yapıları nedeniyle insanlardan farklı görme yeteneğine sahiptir. Görme algılarının harekete duyarlı olması ve renkleri ayırt etme yetenekleri bulunması nedeniyle diğer canlılar kadar güçlü görüşe sahip değildir deniliyor.

{galleryalbum id:121798 slug:'bilim-insanlari-acikladi-bardak-bardak-icince-bu-aliskanlik-omru-7-yil-uzatiyor-kalbi-kaya-kadar-guclendiriyor'}