Tatil dönüşü sadece bavulların toplanmasıyla bitmiyor; ruhsal olarak da birçok kişi için zorlu bir süreç başlıyor. Günlük sorumluluklara ani dönüş, motivasyon kaybı ve stres hormonlarının artışıyla birleşince “tatil sonrası sendromu” kendini gösteriyor.

“Stres hormonu yükseliyor”

Güven Hastanesi’nden Uzman Klinik Psikolog Serra Kamış, tatil sonrası yaşanan ruhsal zorluklara dikkat çekerek, bu dönemin doğru yönetilmediğinde verimliliği düşürebileceğini, tükenmişliği tetikleyebileceğini ve yaşam doyumunu azaltabileceğini vurguladı. Kamış, “Tatil süresince beynin ödül sistemi aktifleşiyor. Yeni yerler görmek, dinlenmek ve sosyal etkileşimler dopamin ve serotonin seviyelerini artırıyor. Ancak tatil bitip sorumluluklar devreye girdiğinde bu dopaminerjik aktivite azalıyor, kortizol yani stres hormonu yükseliyor. Bu hızlı geçiş, özellikle stresle başa çıkma becerileri zayıf olan bireylerde daha yoğun yaşanabiliyor” diye konuştu.

Bu belirtilere dikkat

Araştırmaların bazı bireylerin tatil sonrası sendromundan daha fazla etkilendiğini ortaya koyduğunu aktaran Kamış, “Tükenmişlik düzeyi yüksek, iş-yaşam dengesi bozulmuş, mükemmeliyetçi kişilik özelliklerine sahip kişiler ile tatili gerçekten zihinsel ve fiziksel kopuş olarak yaşayanlar bu süreçte daha fazla zorlanıyor. Sendromun belirtileri ise şunlardır:

"Keyifsizlik ve huzursuzluk

"İşe gitme isteksizliği

"Yorgunluk hissi

"Uyku düzeninde bozulma

"Konsantrasyon güçlüğü ve dikkat dağınıklığı"

Tatil sonrası dönemde uygulanabilecek başa çıkma yöntemlerine değinen Kamış, “Tatile döndükten hemen sonra işe başlamamak, 1-2 gün önceden dönmek ve uyku düzenini yeniden oturtmak süreci kolaylaştırır. Rutinlere kademeli dönüş yapmak, kısa hedefler belirlemek ve pozitif anıları hatırlamak motivasyonu artırır. Kristin Neff’in ‘öz-şefkat’ kuramı da bu dönemde çok değerlidir. Bireyler kendilerine karşı daha anlayışlı olmalı. Eğer bu belirtiler iki haftadan uzun sürerse, günlük işlevsellik ciddi biçimde bozulursa ya da yoğun anksiyete ve depresyon belirtileri eklenirse mutlaka bir klinik psikologdan profesyonel destek alınmalı. Tatil dönüşleri sadece bir bitiş değil, daha sürdürülebilir bir yaşam tarzı kurmak için bir fırsat olarak görülmeli. Dinlenme hakkınız olduğu gibi yeniden başlamak için de zamana ihtiyacınız var” diye konuştu.