Bilim dünyası, Kuzey Denizi’nin derinliklerinde jeoloji biliminin temel kurallarını sarsan sıra dışı bir oluşumla karşılaştı. Manchester Üniversitesi bilim insanları, deniz tabanında yüzlerce dev kum yığını tespit etti. Bazıları kilometrelerce genişliğe ulaşan bu yapılar, “jeolojinin altın kurallarına meydan okuyor” olarak nitelendirildi.

Jeofizikçi Mads Huuse, keşfe dair yaptığı açıklamada, “Bu ölçekte daha önce hiç görmediğimiz bir jeolojik süreci ortaya çıkardık” ifadelerini kullandı.

Tabakalar Tersine Dönmüş

Normalde jeolojik katmanlar, zaman sırasına göre alt alta dizilir: en eski tabaka en altta, en yeni tabaka ise en üstte olur. Ancak bu keşifte tam tersi bir durum ortaya çıktı. “Sinkit” adı verilen yapılarda, genç ve ağır kum tabakaları alttaki daha hafif tortuların içine gömülerek aşağıya çökerken, hafif tabakalar yukarı çıkıp dev kum yığınları oluşturmuş. Bu olaya “stratigrafik terslenme” adı veriliyor ve Kuzey Denizi’nde ilk kez bu kadar geniş ölçekte gözlemleniyor.

5,3 Milyon Yıl Öncesine Dayanıyor

Araştırmacılar, ayrıntılı sismik verilerden yola çıkarak bu sürecin yaklaşık 5,3 milyon yıl önce, Miyosen ile Pliyosen dönemlerinin sınırında başlamış olabileceğini belirtiyor. O dönemde üst tabakayı gözenekli deniz canlılarının hafif fosilleri oluştururken, ağır kum tabakalarının depremler gibi etkilerle çöktüğü ve tabakaların yer değiştirdiği düşünülüyor.

Kritik Sonuçlar Doğurabilir

Uzmanlara göre bu keşif yalnızca geçmişi aydınlatmakla kalmıyor; aynı zamanda gelecekteki enerji politikalarını da etkileyebilir. Huuse, “Sinkitlerin nasıl oluştuğunu anlamak, karbon yakalama ve depolama gibi kritik süreçlerde yer altı rezervuarlarını değerlendirme biçimimizi tamamen değiştirebilir” dedi.

Söz konusu çalışma, Communications Earth & Environment dergisinde yayımlandı.