SEBAHATTİN AYAN  İSTANBUL 

Siyonist İsrail, 7 Ekim 2023 tarihinde başladığı katliamlarına hız kesmeden devam ediyor. İsrail, Gazze’de genç, yaşlı, kadın, erkek ve çocuk demeden sivilleri hedef almayı sürdürüyor. Her gün düzenlenen bombardımanlarla masum insanlar yaşamını yitirirken, uluslararası kamuoyunun tüm çağrılarına rağmen Tel Aviv yönetimi hiçbir uluslararası hukuk kuralına ve anlaşmaya riayet etmiyor. Savaş hukukunu hiçe sayan saldırılar, bölgede eşi benzeri görülmemiş bir insani felakete yol açarken, özellikle kadınlar ve çocuklar ağır bedel ödüyor. Geçtiğimiz günlerde ABD’de BM Genel Kurulunda gerçekleştirilen konuşmaların akabinde İsrail’i durdurmak önemi adımlar atılmaya başlandı. Kurulduğu günden bu yana Siyonist İsrail’in uşaklığını yaparak silah temin eden ABD, katil Netanyahu yönetimine 21 maddelik ateşkes anlaşması sundu.  Diplomasi çevrelerinde büyük yankı uyandıran girişim, Gazze’de aylardır süren ağır bombardıman ve ablukanın neden olduğu insani krize çözüm arayışının önemli bir aşaması olarak görülüyor. Ateşkes planının, esir takası, insani yardım koridorlarının açılması, altyapının yeniden inşası ve Filistin tarafının yönetime daha etkin katılımı gibi kritik başlıkları içerdiği ifade ediliyor. Washington yönetimi, planın kabul edilmesi halinde bölgede kalıcı istikrarın sağlanabileceğini ve İsrail-Filistin meselesinde yeni bir sürecin başlayabileceğini öngörüyor. Trump’ın teklif edilecek ateşkes anlaşmasını ve Filistin’in geleceği hakkında Akit'e özel açıklamalarda bulunan Güvenlik ve Dış Politika Uzmanı Dr. Ayhan Sarı, İsrail’in Trump’a aba altında sopa gösterdiğini ve İsrail’in 2023 yılından bu yana gerçekleştirdiği saldırılar sonucunda devletlerden destek bulamadığını belirtti.

TRUMP ÜZERİNDE BASKI KURUYORLAR

İsrail ile ABD’nin tartışmadan orta yol bulamayacağını aktaran Güvenlik ve Dış Politika Uzmanı Dr. Ayhan Sarı, “Şunu açıkça söyleyeyim: Trump yönetiminden, özellikle Orta Doğu Özel Temsilcisi olarak görevlendirilen Steve Witkoff üzerinden yürütülen diplomasiye rağmen, Gazzeliler lehine radikal bir sonuç çıkacağını beklemiyorum. Trump bu işi bitirmek istiyor; ancak Ocak 20’den bu yana Netanyahu büyük ölçüde süreci kontrol altında tutmayı başardı. Benim gözlemim şu: Trump’ın niyeti farklı olabilir ama Netanyahu onu frenleyebiliyor. Dün edindiğimiz bilgilere göre Netanyahu, “İran iki kere Trump’a suikast girişiminde bulundu” dedi. Bunu nasıl okudum derseniz: Netanyahu’nun Trump’a yönelik bir uyarı veya tehdit algısı yaratma amacı taşıdığını düşündüm. Yani “seni kaldırırız, bunu İran’ın üzerine atarız” gibi aba altından sopa gösterme işaretleri sezinledim. Ayrıca Epstein davası üzerinden Trump’a yönelik sürekli şantaj iddiaları var; bu da Trump üzerinde ilave bir baskı yaratıyor olabilir. Tüm bunlardan dolayı, tarafların masada “tamamiyle boğuşmadan” orta yol bulup kalıcı bir çözüme ulaşacağını gerçekçi bulmuyorum” ifadelerini kullandı.

TÜRKİYE’NİN GİRİŞİMLERİ MEYVELERİNİ VERİYOR

Türkiye’nin öncülüğünde başlayan girişimlerin meyvelerini verdiğini belirten Dr. Sarı, “Amerika ile İsrail arasındaki bu dengede Trump’ın isteği bir şeydir; Netanyahu’nun buna nasıl karşılık vereceği ayrı bir meseledir. Ancak BM Genel Kurulu’nda yürütülen diplomatik çabaların etkisini küçümsememek lazım. Türkiye’nin öncülüğünde, İspanya, İrlanda ve Belçika gibi ülkelerin desteklediği girişimler meyve vermeye başladı. Fransa, İngiltere, Avustralya ve Kanada gibi ülkelerin Filistin’i tanıma yönündeki adımları da önemli bir sinyal oldu. Somut olarak hemen her şeyi değiştirmese de bu ülkelerin mesajı net: “Bu katliamla birlikte ortak olmak istemiyoruz. Birleşmiş Milletler’de ilginç öneriler gündeme geldi. Kolombiya barış gücü önerdi; Endonezya, bir barış gücü olursa on binlerce asker, kadın ve erkeğin hazır olduğunu belirtti. Malta Başbakanı, tedaviye gelen çocukları görünce duygulandığını ve gözyaşı döktüğünü söyledi. Yani dünyanın birçok yerinden, İsrail’in politikasının artık izole olduğuna dair güçlü tepkiler gelmeye başladı. Yunanistan bile “İsrail’e yardım etmek istiyoruz, ama bu politikalar sürdürülemez” demeye başladı. Almanya ise sessiz kalsa da yeni silah satışını durdurdu; şu an için Gazze'de kullanılabilecek silah satışı engellendi. Bence tüm bunlar, diplomatik çabaların boşa gitmediğinin açık göstergesi” dedi.

İSRAİL’E DESTEKLER AZALDI

İsrail’e karşı yaptırımların artacağını kaydeden Dr. Ayhan Sarı, “Elbette halklar somut adımlar bekliyor; yaptırımların gelmesi bir sonraki aşama olacaktır. Ben de buna katılıyorum: Artık birçok ülke, “burada bir soykırım yaşanıyor” tespitinde birleşiyor. Bundan sonra yaptırımların artacağını, Avrupa ve BM çevresinden veya tek tek ülkelerden kısa vadede (iki-üç ay içinde) benzer adımların gelebileceğini düşünüyorum. Ondan sonra üçüncü aşama olarak barış gücü ihtimali konuşulacak. Sonuç olarak şu anki nokta şunu gösteriyor: İsrail’i diplomatik olarak mümkün olduğunca rahatsız etmek yararlı olacaktır. Netanyahu’nun kendisi de şöyle diyor: “7 Ekim’den sonra bize verilen destek buharlaştı.” Aynen böyle ifade ediyor. İkinci olarak da Hamas’ı suçlayıp “Sizi kandırdılar” diyor; fakat tespit aynı: Destekler azaldı, İsrail izole oldu. Bu da bence çok önemli bir gösterge. Amerika hâlâ yalnız kalmış durumda; büyük kavga ise henüz patlamadı. Bekleyip göreceğiz — umarım yakında barışa giden bir çözüm gerçekleşir.