Gündem
Başkan Erdoğan da yıllar önce fitilini ateşlemişti! Çin doları çöpe atıyor
ABD Başkanı Donald Trump’ın ikinci kez seçilmesinin ardından “Yeniden Büyük Amerika” hayalini gerçekleştirmek adına başlattığı gümrük savaşlarına Avrupa ülkeleri boyun eğerken Çin vereceği cevabı zamana yayarak uluslararası ticarette ABD dolarının gücünü kıracak adımları atmaya başladı.
İngiliz The Economist dergisi, Çin-ABD ticari savaşına yönelik yaptığı değerlendirmede, Çin’in ‘“dolarizasyon karşıtı” adımlarla ABD Dolarını çöpe attığını’ belirtti. Dergi, Trump’ın dengesiz ticaret politikasının yanı sıra büyük mali açıklar ve ABD Merkez Bankası’nın bağımsızlığına yönelik yapılan hamlelerinin dolara ciddi zarar verme riski taşıdığını, bunu fırsata çeviren Çin’in hızla doları terk ettiğine dikkat çekerek, ABD Dolarının Ocak ayından bu yana ticaret ağırlıklı bazda yüzde 7 değer kaybettiğini, bunun 1973 yılından bu yana en kötü yıl başlangıcı olduğunu yazdı.
Buna karşılık Çin’in sıkı bir şekilde kontrol edilen para birimi yuan ise, Trump’ın kasım ayında yeniden seçilmesinden bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. Yabancı yatırımcılar Yuan’a adeta akın ederken, birçok hükümet de dolara alternatifler arıyor.
ÇİN YUAN’I DAHA FAZLA KULLANMAYA TEŞVİK EDİYOR
ABD dolarının uluslararası ticaret ve finans alanındaki hakimiyetini kademeli olarak azaltmak isteyen Çin, dolarizasyon karşıtı attığı adımlarla, sınır ötesi işlemlerde kendi para birimi olan yuanı giderek daha fazla kullanmaya başladı. Ekonomistyer, Çin’in dolardan uzaklaşma hamlesinin her ne kadar kademeli olsa da küresel ekonomik düzeni yeniden şekillendirme potansiyeline sahip olduğuna dikkat çekerken, daha az dolar merkezli bir dünyanın, güç, nüfuz ve ekonomik kaldıraçta yeni bir dağılımın başlangıcı olabileceğini belirtiyorlar.
YUAN KÜRESEL PİYASADA DOLARIN ALTERNATİFİ OLABİLİR
2010 yılında Çin’in sınır ötesi ödemeleri yüzde 1’den daha azı yuan cinsinden yapılırken, Mart 2023’e gelindiği yuan ilk kez doları geride bıraktı. 2024 itibariyle yuan cinsinden yapılan ödemelerin oranı yüzde 53’e yükseldi. Brezilya ve Arjantin de dahil olmak üzere birçok ülke ticarette yuan ödemelerini kabul etmeye başlayarak yuanın uluslararası kullanımını daha da güçlendiriyor. Çin merkez bankası, yuanın küresel piyasalarda bir ticaret ve yatırım aracı olarak kullanılmasını kolaylaştırmak için önemli adımlar atarak, yuan takas merkezleri ve ikili döviz takas anlaşmaları ağını genişletti.
ABD, DOLARI SİLAH OLARAK KULLANIYOR
Doların uluslararası ticaretteki hakimiyeti, ABD için hem bir güç iken aynı zamanda zayıf noktasını da oluşturuyor. ABD’nin küresel dolar temelli finans sistemine irişimleri kısıtlayarak diğer ülkelere ekonomik yaptırımlar uygulaması, doların bir silah olarak kullanılması birçok ülke tarafından alternatifler aranmasına yol açarken, Çin yuanı doların karşısına potansiyel para birimi olarak çıktı.
TÜRKİYE DE YEREL PARA İLE TİCARETİ TEŞVİK EDİYOR
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da küresel ticaret sisteminde doların alternatifi olarak ülkelerin kendi para birimleri üzerinden ticaret yapmalarının önemine dikkat çekmiş, özellikle Rusya, İran ve körfez ülkeleriyle ticarette yerel para birimi üzerinden ticaretin güçlendirilmesi yönünde adımlar atmıştı. Erdoğan, TL’nin küresel finans çevrelerinde rezerv para birimine dönüşmesi için önemli adımlar atılmasını sağladı.