Antibiyotikler, bakteriyel enfeksiyonlarla mücadelede kilit rol oynuyor. Bu nedenle cerrahi operasyonlar ve kemoterapi dahil birçok tıbbi tedavide yaygın olarak kullanılıyor. Ancak modern tıbbın bu temel unsuru yavaş yavaş ‘etkisiz’ hale geliyor.

Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) kısa süre önce yayımladığı yeni bir araştırmaya göre, 2023 yılında dünya genelinde laboratuvar tarafından doğrulanan bakteriyel enfeksiyonların altıda biri antibiyotik tedavisine yanıt vermedi.

YILDA ORTALAMA YÜZDE 5-15’LİK ARTIŞ

2025 ‘Küresel Antibiyotik Direnci Gözetim Raporu’na göre, 2018-2023 yılları arasında izlenen patojen-antibiyotik kombinasyonlarının yüzde 40’ından fazlasında direnç artışı görüldü. Bu, yılda ortalama yüzde 5-15 arasında bir artış anlamına geliyor.

Önemli bir yenilik olarak, 2025 raporunda ilk kez, idrar yolu, sindirim sistemi, kan dolaşımı enfeksiyonları ve bel soğukluğu tedavisinde kullanılan toplam 22 antibiyotiğe ilişkin küresel direnç oranı tahminleri sunuldu.

DÜNYA GENELİNDE ANTİBİYOTİK DİRENCİ

Araştırmaya göre, antibiyotik direnci en yüksek düzeyde Güneydoğu Asya ve Doğu Akdeniz bölgelerinde görüldü. Bu bölgelerde bildirilen her üç enfeksiyondan biri antibiyotiğe dirençli çıktı. Afrika bölgesinde ise her beş enfeksiyondan biri antibiyotiklere dirençli çıktı.

Tanı ve tedavi kapasitesinin zayıf olduğu sağlık sistemlerinde antibiyotik direncinin daha da arttığı gözlemlendi.

Araştırma, sekiz yaygın bakteriyel patojeni kapsıyor: Acinetobacter spp, Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Neisseria gonorrhoeae, Salmonella spp. (tifo dışı türler), Shigella spp., Staphylococcus aureus ve Streptococcus pneumoniae.

EN BÜYÜK TEHDİT HANGİ PATOJENLERDEN GELİYOR?

Araştırmaya göre, ‘gram-negatif bakteriyel patojenler’ olan ‘E. coli’ ve ‘K. pneumoniae’, kan dolaşımı enfeksiyonlarında en yaygın ilaca dirençli bakteriler olarak öne çıktı.