Teknoloji
Çevreci diye yutturdular! Büyük skandal ortaya çıktı
Avrupa’da 800 bin aracı kapsayan yeni bir analiz, şarj edilebilir hibritlerin (PHEV) laboratuvar verilerine kıyasla günlük kullanımda neredeyse 5 kat daha fazla CO₂ saldığını ortaya koydu.
Transport & Environment (T&E) imzalı rapora göre 2023’te PHEV’lerin gerçek dünya emisyonları, resmî ölçümlerin 4,9 katına ulaştı. Bu oran 2021’de 3,5 kattı; yani uçurum büyüyor.
“Benzinli kadar kirletiyor” iddiası
T&E araştırmacısı Sofia Navas Gohlke, “Gerçek emisyonlar artarken resmî değerler düşüyor; bu makas her yıl açılıyor. Sonuçta PHEV’ler benzinliler kadar kirletiyor” dedi. Rapora göre PHEV’lerle benzinli araçlar arasındaki emisyon farkı laboratuvarda %75 gibi görünürken, trafikte yalnızca %19.
Neden sapma bu kadar büyük?
En büyük etken, “kullanım oranı” varsayımı. Üreticiler testlerde sürüşlerin %84’ünün elektrik modunda yapıldığını varsayıyor; oysa gerçek veride bu oran %27. Üstelik elektrik motorları tek başına yeterince güçlü olmadığından, sürüşün yaklaşık üçte birinde içten yanmalı motor devreye giriyor. Bu da emisyonu ve yakıt tüketimini yukarı çekiyor.
Sürücüye ve iklime faturası
PHEV kullanıcıları, resmî tahminlerin üzerinde yakıt tüketimi nedeniyle yılda ortalama 582 dolar ek masraf ödüyor.
2021–2023 arasında dört büyük üretici, laboratuvar verileri sayesinde AB’nin filo CO₂ hedeflerinde “kâğıt üzerinde” uyumlu görünerek 5 milyar avroyu aşan cezadan kaçındı.
Aynı dönemde gerçek dünyada 52 milyon ton ilave CO₂ atmosfere karıştı.
Politikalar masada
Bulgular, AB’nin 2035 içten yanmalı motor yasağı tartışmalarının ortasında geldi. Almanya Başbakanı Friedrich Merz otomotiv sanayine destek mesajı verirken, VW-Mercedes-BMW üçlüsü PHEV satışlarında başı çekiyor. T&E, PHEV teşviklerinin yeniden değerlendirilmesini ve test metodlarının gerçek kullanım davranışını yansıtacak şekilde güncellenmesini istiyor.
Günlük şarj imkânı sınırlı, kısa menzilli PHEV’ler pratikte ağır benzinli gibi davranabiliyor. Şarj alışkanlığı yüksek kullanıcılar ve uzun elektrik menzili sunan modellerde tablo iyileşse de, rapor “PHEV = otomatik olarak çevreci” varsayımının artık geçerli olmadığını söylüyor. Elektrikli sürüş oranını şeffafça raporlayan telemetri, daha gerçekçi tip onay testleri ve teşviklerin fiilî elektrikli kullanım şartına bağlanması, önerilen başlıca adımlar.