Son dönemlerde sıkça duyduğumuz akran zorbalığı önemli sosyal sorunlar arasında yer alıyor. Akran zorbalığı ,çocuk veya gencin akran grubu (yaş grubu ) içinde fiziksel ve duygusal zarar veren davranışlara maruz kalması olarak tanımlanmaktadır. Özellikle eğitim ortamlarında sıkça yaşanan akran zorbalığı dikkat çeken bir hâl almış durumda. Yapılan araştırmalara göre her üç çocuktan biri bir kez veya çeşitli zamanlarda olmak suretiyle birden fazla kez akran zorbalığı da maruz kalabiliyor. Genel görülme değerlendirmelerine göre 7 ve 15-17 yaş gruplarında akran zorbalığı sorunu tespit edilmektedir.

Okul öncesi dönemlerde başlayabilen akran zorbalığının nedenlerine baktığımızda; iletişim yönünden eksiklik, kendini iyi ifade edememe, duygusal yönden boşluk hissetme, aileden sevgi ve ilgi görememe gibi nedenleri ileri ki dönemlerde güç gösterileri belli bir gruba dahil olma isteği, kıskançlık, popüler olma arzusu öz güven eksikliği, öfke kontrolünü kaybetme gibi nedenler takip etmektedir. Öfkeli ve şiddete meyilli tavırların sebeplerinden biri de çocukların dijital ortamlarda ki oyunların etkisinde kalmalarıdır.

Temeli saldırganlık, dövüş, karşı tarafı yenme konulu oyunlar başta olmak üzere öfkeye yönelten ve kazanma psikolojisini tetikleyen oyunlar çocuğu psikolojisini de etkilemektedir. Sanal alemin etkisinden kurtulamayan çocuklarda bunu sosyal yaşamlarına yansıtabilmektedirler. Ayrıca dijital ortamlarda yayınlanan akran zorbalığı videoları bu durumu tetiklemektedir. Akran zorbalığının çoğalmasında yukarıda saydığımız nedenlerin en önemlisi olarak da aile yapısı ve düzenini gösterebiliriz. Günümüzde aile içi iletişimdeki kopukluklar bireylerin aile içinde birbirlerine karşı ilgi ve alakalarının seviyesini de düşürmektedir. Bu aile ortamlarında yetişen çocuklar ise yeteri ilgi ve desteği görmedikleri için sorunlar yaşayabilirler. Bu da sosyal yaşamda farklı şekillerde kendini göstermektedir. Akran zorbalığı da bu dışa vurum şekillerinden biridir.

Akran zorbalığı da çözüm yollarına değinecek olursak, akran zorbalığın da iki taraf da desteklenmelidir. Hem zarar verici davranış sergileyen hem maruz kalan çocuğun olumsuz etki altında kaldığı dikkate alınmalıdır.

Akran zorbalığı yaşanan çocukların bu sorunu çözebilmelerin de ilk adım ailelerden geçmektedir. Aileler çocuklarına karşı iyi bir gözlemci olmalıdırlar.

Normal zamandan farklı davranış sergileniyor ise bunun sebepleri araştırılmalı gerektiğinde okul ile iletişime geçilmelidir. Örneğin; Çocuk normal zamanlarda olduğunun aksine agresif veya daha içe kapanık tavır sergiliyorsa, belirlediğiniz harçlık dışında sürekli para istiyorsa, kişisel eşyaları eksiliyorsa, sizinle iletişimi giderek kopuyor ve öfke patlamaları yaşıyorsa, notlarında düşme söz konusu ise bunlar sorun olarak algılanmalıdır.Tespit edilen sorunlar çocuğun gelişim sürecindeki seviyesi incelenerek bu süreç uzmanlar tarafından psikolojik ve sosyal rehberlik desteği ile aşılmaya çalışılmalıdır.Aileler içinde seminerler ve eğitim programları düzenlenmeli okul aile işbirliği kuvvetlendirilmelidir.

Sonuç olarak akran zorbalığı kontrol altına alındığında hem olumlu sonuçlara ulaşmak kolaylaşacak hem de yaygınlaşması önlenecektir. Önemli görev ailelere düşmektedir

Çocuklarının aile içi eğitimine daha fazla özen gösterilmelidir. Fiziksel ruhsal ve zihinsel alanları bir bütün olarak ele alarak çocuğa her alanda destekleyici olmaya çalışılmalıdır. Çocukları bir birey olarak bütünsel yapıda görmek, ona göre tutumlar sergilemek, aile birliğini ve bütünlüğünü korumak ve bunu yaşam biçimi haline getirmek sorunların kolayca aşılmasını ve istenilen sonuçlara ulaşmayı kolaylaştıracaktır.

Songül Karaman - Mirat Haber