Sudan’ın batısındaki El-Faşer’de yapılan soykırım, sivillere hayatı zehir etmeye devam ediyor; şehir harabeye dönerken on binlerce kişi göç yoluna düştü. Açlık ve salgın tehlikesi büyürken, Uluslararası Ceza Mahkemesi savaş suçu soruşturması başlattı.

Sudan’da ülke kelimenin tam manasıyla soykırımın doruğuna vardı. Hızlı Destek Kuvvetleri (RSF), Darfur’un kalbi El-Faşer’i tamamen işgal etti. On sekiz aydır süren kuşatma, binlerce mazlumun canına mal olurken on binlercesi muhacir hâline geldi. Gökyüzünden alınan görüntüler, şehrin haritadan silindiğini gösteriyor.

UCM delil toplamaya başladı

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), bölgede işlenen vahşetlere dair delil toplamaya başladı. Savcılık, “insanlığa karşı suç” başlığıyla dosya açtı. Hartum yönetimi, RSF’nin “soykırım derecesinde cürümler” işlediğini bildirirken, örgüt mensuplarının sivillere yönelik katliamla övündüğü görüntüleri akıl almadı.

Çocuklar açlıktan ölüyor

Açlık artık resmen ilan edildi. BM’ye bağlı Gıda Güvenliği Sınıflandırma Kurulu, El-Faşer ve Güney Kordofan’da “kıtlık” seviyesine geçildiğini duyurdu. Bu, Sudan tarihinde ilk defa açlığın resmen kabulü anlamına geliyor. Lakin kâğıttaki ilan değil, sokaktaki inilti hakikatin kendisi. Gıda, su, ilaç tükenmiş; hastaneler bombalarla yerle bir edilmiş durumda.

Kızılhaç ve Dünya Gıda Programı, “insani erişim sıfır” diyerek durumu asrın felaketlerinden biri olarak tanımladı. Açlıktan ölen çocuklar, bir ülkenin sessiz feryadı hâline geldi. Güney Darfur’da salgın hastalıklar yayılırken, ölümler artık sayılamaz boyutta.

İnsanlar topluca kaçıyor

Yalnızca El-Faşer’den 70 binin üzerinde insan kaçtı. Hayatta kalabilenler, kuzeydeki El-Obeid yönüne sığınıyor. RSF’nin bu bölgeye yöneldiği ve yeni bir işgal hazırlığında olduğu bildiriliyor. Savaşın Darfur sınırını aşıp ülkenin doğusuna sirayet etmesiyle Sudan artık fiilen çökmüş devletler sınıfına girdi.

BM Genel Sekreteri António Guterres, yaptığı açıklamada “Sudan’daki savaş artık kontrolden çıktı; bu sadece iç savaş değil, topyekûn bir insanlık felaketi” dedi.

Fesat örgütü

Hartum yönetimi, RSF’yi terör değil, fesat örgütü olarak nitelendirip yasaklama hazırlığında. Hükümet sözcüsü, “Bu artık askerî bir mesele değil, varlık-yokluk davasıdır.” ifadelerini kullandı.

RSF’nin saha komutanlarından biri, sosyal medyada yayınlanan görüntülerde “2 bin sivil öldürdük” diyerek küstahlık etti. Bu sözler, insanlığın çürümüşlüğünün aynası hâline geldi. ABD ve Avrupa, göstermelik kınamalarla yetinirken, Afrika Birliği’nin yaptırım planları ise kâğıt üzerinde kaldı.

On sekiz ayda 15 bini aşkın can gitti; 21 milyon insan açlık sınırında, 10 milyonu evinden edilmiş. El-Faşer’in düşmesiyle birlikte Sudan’ın batısında devlet otoritesi kalmadı.

TIME, Al Jazeera, Reuters, PBS, Anadolu Ajansı, France 24, International Criminal Court (ICC) Statement, United Nations OCHA Sudan Briefing, Human Rights Watch, Red Cross (ICRC)