Sürekli ekran başında olmanın sonucu olarak beynin düşünme, odaklanma ve üretken olma kapasitesinin zayıflaması anlamına gelen beyin çürümesi (Brain rot) gençler arasında yayılıyor.

Türkiye’de ilk kez gençler üzerinde yapılan araştırma, gençlerin beyin çürümesi düzeyleriyle ilgili çarpıcı gerçekleri ortaya koydu. Necmettin Erbakan Üniversitesi’nden Prof. Dr. Ercan Yılmaz ve Uzman Abdullah Aktürk’ün farklı üniversitelerde ve ortaöğretim kurumlarında öğrenim gören 1614 genç üzerinde yaptığı araştırmada öne çıkan sonuçlar şunlar:

 

■ Gençlerin yaklaşık yüzde 10’u beyin çürümesi belirtilerine sahip, her 100 gençten 2’si yüksek düzeyde beyin çürümesi belirtileri gösteriyor.

■ Gençlerin yüzde 52’si ilk akıllı telefonlarını 12-14 yaş aralığında kullanmaya başlıyor,, yüzde 47’si ilk sosyal medya üyeliklerini yine bu yaş aralığında yapıyor.

■ Erken yaşlarda akıllı telefona sahip olmak beyin çürümesi riskini artırmakta. Sosyal medya üyeliğini 18 yaş ve sonrası yapanlarda beyin çürümesi belirtileri düşük.

KADINLARDA DAHA FAZLA

■  Gençlerin yüzde 55’i 15 GB’tan fazla internet paketine sahip. Araştırmacılar, ne kadar fazla internet paketi ve çevrimiçi etkinlik varsa beyin çürümesi düzeyinin de o oranda arttığını belirledi.

■ Genç kadınlar erkeklere göre daha fazla beyin çürümesi belirtileri gösteriyor.

■  Tiktok, gençlerde beyin çürümesini artıran en belirleyici sosyal medya platformu olarak öne çıktı.

SINAV DÖNEMİ ARTIYOR

Araştırma sonuçlarını değerlendiren Prof. Dr. Ercan Yılmaz, üniversite ve lise sınav süreçlerinden (LGS, YKS) sonra beyin çürümesi belirtilerinde artış yaşandığını belirterek “Okul türü açısından incelendiğinde, mesleki teknik lise öğrencilerinin diğer okul türlerine göre daha az beyin çürümesi belirtileri gösterdiği; üniversite ve Anadolu lisesi öğrencilerinin ise en yüksek düzeyde belirtiler sergilediğini” dedi. Yılmaz, yüksek eğitimli ebeveynlerin çocuklarının da beyin çürümesi durumu ile karşı karşıya kaldığını diplomaların dijital tehlikelere karşı kalkan olamadığına dikkat çekti.

Beyin çürümesi, özellikle sosyal medyada uzun süre zaman geçiren insanlarda, zihinsel yorgunluk, dikkat dağınıklığı, dalgınlık gibi davranışların artmasıyla kendini gösteriyor. Bu durum, gençlerin hem akademik başarılarını hem de günlük yaşamlarındaki duygusal ve sosyal dengeyi olumsuz etkiliyor. Oxford Sözlüğü, “beyin çürümesi”ni 2024’ün kelimesi seçmişti.