Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda Bakanlığının 2026 yılı bütçesine ilişkin sunumuna, Gürcistan-Azerbaycan sınırında askeri kargo uçağının düşmesi sonucu şehit olan 20 kahraman askere Allah'tan rahmet dileyerek başladı.

Türkiye ve Rusya Federasyonu arasındaki ilişkiler köklü bir geçmişe dayanmaktadır. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, savaş döneminde bile Rusların tercihinin Türkiye olduğunu bildirdi. Rus turistlerin en çok tercih ettiği Türkiye oldu! 

Türkiye'nin dünya çapında bir turizm markası olduğunu belirten Ersoy, turizm verilerinin de bu gerçeği tartışmasız şekilde ortaya koyduğunu söyledi.

Rusya-Ukrayna savaşının olumsuz etkilerine rağmen ön rezervasyonların 2025 yılı için çok iyi bir sezonun sinyallerini verdiğini belirten Ersoy, ancak Paskalya tatiline gelen 23 Nisan İstanbul depreminin, Hindistan-Pakistan savaşının, 12-24 Haziran tarihlerindeki İsrail-İran savaşı ve İran'daki nükleer tesislerin hedef alınabileceği endişesinin kıyı bölgelerinde aile ağırlıklı rezervasyonlarda iptallere ve yeni rezervasyon akışının yavaşlamasına sebebiyet verdiğini anlattı.

Göreve geldiği 2018'den bu yana önemli bir stratejiyi hayata geçirmek için mücadele verdiklerini ve krizlere dayanıklı bir turizm sektörü oluşturma hedefinde olduklarını belirten Ersoy, yaşanan bu krizlerde Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı ile başlattıkları çok yoğun tanıtım kampanyaları ile rezervasyon akışını tekrar hızlandırdıklarını ifade etti.

Ersoy, turizm istatistiklerine ilişkin şunları kaydetti:

'2025 yılı ocak-eylül döneminde ülkemize gelen toplam ziyaretçi sayısı 50 milyon kişi olarak gerçekleşmiştir. Bu dönemdeki turizm gelirimiz ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 5,7 artarak 50 milyar dolara yükseldi. Bu tüm zamanların 9 aylık gelir rekoru anlamına gelmektedir. 2017'de dünyada en çok turist çeken ülkeler arasında 8'inciyken 2024'te 4'üncü sıraya yerleştik. Turizm gelirlerimizde de büyük bir sıçrama yaşandı, 2017'de 15'inci sırada olan ülkemiz, 2024'te 7'nciliğe yükseldi. Bu ivme, yıl sonunda ulaşmayı hedeflediğimiz 64 milyar dolarlık gelir hedefine adım adım yaklaştığımızı göstermektedir.'

Hedef ülkeleri kapsayacak şekilde dijital platformlarda iletişim ve tanıtım çalışmalarını bu yıl sürdürdüklerini belirten Ersoy, YouTube kanallarıyla 5,28 milyon abone, TikTok'ta 4,8 milyon takipçi ile rakip ülke hesapları arasında birinci sıradaki yerini koruduklarını, Instagram'da ise 3,8 milyon takipçi ile ikinci sırada yer aldıklarını söyledi.

'2025 yılında 65 ilde 255 kazı alanına ulaştık'
Bakan Ersoy, arkeolojinin öncelik verdikleri alanların başında geldiğini belirterek, şunları kaydetti:

'2025 yılı sonunda, yürütülen tüm kazı ve araştırma çalışmalarının sayısı yıllık 780'e ulaşmış olacak. Kültürel mirasımıza verdiğimiz önem ve sorumluluk bilinci ile özverili çalışmalar neticesinde ülkemizdeki tescilli taşınmaz kültür varlıklarının sayısı 129 bin 506'ya, sit alanlarının sayısı ise 27 bin 462'ye yükselmiş bulunmaktadır. 2025 yılında 65 ilde 255 kazı alanına ulaştık. Yabancı heyetlerce yürütülen 29 kazımızı da 12 aylık kazı programına dahil ederek her birine Türk Koordinatör Kazı Başkanı atadık. Tüm bu işler için 2025 yılında 3,5 milyar lira kaynak ayırdık. Proje kapsamında, ilk 10 aylık süreçte 1200'den fazla uzman, 3 binden fazla çalışanın istihdam edilmesi, 15 binden fazla envanterlik buluntunun gün yüzüne çıkarılması ve bu buluntuların bilimsel yayınlar aracılığıyla arkeoloji dünyasına kazandırılacak olması da nitelik olarak en üst seviyeye çıktığımızın göstergeleridir.'

Ecdat yadigarı vakıf eserleriyle ilgili çalışmalara da değinen Ersoy, 2025 yılının 9 ayında 101 eserin onarım ve restorasyonunun tamamlandığını, yıl sonuna kadar bu sayıyı 121'e çıkarmayı planladıklarını söyledi.

Son 2 yılda yurt içinde İstanbul Fatih Beyazıt Camii, İstanbul Fatih Süleymaniye Külliyesi Darüşşifası ve Sıra Odalar başta olmak üzere 166 vakıf kültür varlığının onarım-restorasyonlarının tamamlandığını belirten Ersoy, 2025 yılı içerisinde tarihinde ilk kez Ayasofya-i Kebir Cami-i Bütüncül Projesi'nin tamamlandığını, olası risklere karşı Ayasofya'nın koruma çalışmalarının devam ettiğini kaydetti.

Ersoy, bu kapsamda Ayasofya'da tarihinin en büyük restorasyon çalışmalarının sürdüğünü ifade ederek, 'Eserlerimiz üzerinde yapılan tüm restorasyon faaliyetlerimizde, üniversitelerimizden alanında uzman akademisyenler tarafından oluşturulan bilim kurulları görev almakta, yapılan her müdahale ve koruma işlemi kurul kararlarıyla uygulanmaktadır.' dedi.

Bakanlık olarak sadece vakıf eserlerini koruyup ihya etmekle kalmadıklarını, vakıf senedi gereklerini de vakfedenlerin iradelerine uygun olarak yerine getirdiklerini anlatan Ersoy, bu yıl 7 bin kişiye aylık bağlandığını ve 50 bin öğrenciye karşılıksız burs verildiğini, 75 binin üzerinde aileye ise her ay düzenli olarak gıda yardımı yapıldığını bildirdi.

Ersoy, Gece Müzeciliği uygulamasıyla artık Anadolu'nun kadim hazinelerinin güneş battıktan sonra da medeniyet ışığıyla aydınlandığına dikkati çekerek, '2025 yaz döneminde, 1 Haziran-1 Ekim tarihleri arasında 27 müze ve ören yerinde gece ziyaret imkanı sunuldu. 2024 yılında başlattığımız uygulama kapsamında, içinde bulunduğumuz yıl 550 binden fazla ziyaretçi bu eşsiz deneyimden faydalandı.' dedi.

Hatay'da Eski Meclis Binası ve gastronomi binalarında restorasyon çalışmalarının, Kurtuluş Caddesinin tarihi dokusunu ayağa kaldırmak amacıyla başlatılan kentsel tasarım uygulamalarının 1. ve 2 etap çalışmalarının devam ettiğini belirten Ersoy, 'Aslına uygun olarak yeniden inşa edilen Hatay Tarihi Meclis binasının önümüzdeki dönemde Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğümüze bağlı yerleşik bir sahne olarak hizmet verecek.' ifadelerini kullandı.

Deprem bölgesindeki özel mülkiyette bulunan tescilli taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına yönelik yardım çalışmaları için bu yıl 1,5 milyar lira ödenek ayırdıklarını anlatan Ersoy, 2026'da ise 1,5 milyar lira ödenek ayırmayı planladıklarını söyledi.

Ersoy, Diyarbakır E Tipi Kapalı Cezaevi'ni müze, tiyatro salonu, konferans salonu, atölyeler, kütüphane ve açık hava etkinlik alanlarını içeren bir kompleks olarak 2026 yılı içerisinde vatandaşların ziyaretine açacaklarını bildirdi.

'Müze ve ören yerlerini yaklaşık 29 milyon 700 bin kişi ziyaret etti'
Kültür ve Turizm Bakanı Ersoy, yeniden inşa edilecek Antalya Müzesine ilişkin de şunları kaydetti:

'Antalya Müzemizi, çok daha fazla eserimizin sergilenmesine olanak verecek çağdaş müzecilik anlayışıyla 2026 yılında halkımızla buluşturacağız. Çağdaş müzecilik sembolü haline gelecek yeni Antalya Müzesi'nde kapalı alan 9 bin 500 metrekareden tam 19 bin 500 metrekareye çıkacak. Mevcut alan böylece neredeyse ikiye katlanacak. Açık alan da modern müzecilik anlayışı ile 22 bin 677 metrekare ile güncellenecek. Yeni müzenin sergi alanlarında yaklaşık yüzde 164'lük bir artış olacak. Mevcut 4 bin 172 metrekarelik sergi alanı, 11 bin metrekareye yükselecek. Böylelikle depoda sergilenmeyi bekleyen eserlerin büyük bölümü ziyaretçilerini ağırlamaya başlayacak.'

Haydarpaşa ve Sirkeci garlarında dönüşüm sürecinin devam ettiğini belirten Ersoy, uluslararası restorasyon ilkeleri ve bilim kurulu eşliğinde yürütülen bu sürecin sonunda Tarihi Haydarpaşa Garı'nda tren taşımacılığı sürerken Anadolu Yakası'nın ilk Arkeoloji Müzesi'ni Haydarpaşa'da hayata geçireceklerini anlattı.

Ersoy, proje kapsamında tarihi binaların restorasyonunu, millet bahçesini, sergi alanlarını ve arkeoloji müzesini kapsayan ilk etabın açılışını 2026 yılı içerisinde yapmayı planladıklarını söyledi.

Kültür varlıklarıyla ilgili çalışmaların sadece bugünle sınırlı olmadığını vurgulayan Ersoy, sözlerini şöyle sürdürdü:

'Gerek diplomatik gerekse de hukuki yollardan yürüttüğümüz çalışmalar neticesinde, son olarak iadesini sağladığımız eserlerle birlikte, 2025 yılında yurt dışından 109 eseri ülkemize kazandırdık. 2002-2025 yılları arasında yurt dışından getirilen 13 bin 377 eserin 9 bin 62'si 2018 yılı sonrasında ülkemize kazandırıldı. 2025 yılı itibarıyla 217 müze, 146 düzenlenmiş ören yeri ile hizmet vermekteyiz. Bunların yanı sıra bugün sayısı 448'e ulaşan Bakanlığımız denetiminde faaliyet gösteren özel müze bulunmaktadır. Bu özel müzelerde toplamda 285 bin 348 kayıtlı eser yer almaktadır. 2025 yılı Ekim ayı sonu itibarıyla Bakanlığımıza bağlı müze ve ören yerlerini yaklaşık 29 milyon 700 bin kişi ziyaret etmiştir.'

Ersoy, Bakanlığın kütüphane kullanımı ve okuma alışkanlığını yaygınlaştırmak amacıyla ülke genelinde 1300'den fazla çağdaş kütüphaneyle hizmetlerini sürdürdüğünü söyledi.

Son 8 yılda kütüphane kullanım alanının yaklaşık 325 bin metrekareden 800 bin metrekareye, oturma kapasitesinin de 94 binden 150 bine yükseldiğini belirten Ersoy, '2026 yılı hedefimiz ise yeni açılacak kütüphanelerimizle birlikte toplam kütüphane kullanım alanımızı 1 milyon metrekarenin üzerine, oturma kapasitemizi ise 200 binin üzerine çıkarmak.' diye konuştu.

Geçen yıl Bakanlığına bağlı halk kütüphanelerinde üye sayısının 6,7 milyona, kullanıcı sayısının 38,7 milyona, kitap sayısının ise 25 milyona ulaştığını ve 3 alanda da tüm zamanların rekorlarını kırdığını anımsatan Ersoy, '2025 yılında güncel üye sayımız 7,6 milyona, kitap sayımız ise 25,6 milyona ulaştı. Şu an dağıtımda olan yaklaşık 800 bin yeni kitabımızla bu sayıyı yıl sonunda 26,4 milyon adede çıkaracağız.' ifadesini kullandı.

Son 8 yılda 221 yeni kütüphaneyi hizmete sunduklarını, 320 kütüphaneyi yeniden yapılandırdıklarını belirten Ersoy, 2025 yılı itibarıyla 92 kütüphanenin yeniden yapılandırma, sıfırdan inşası ve restorasyonuna ilişkin çalışmaların devam ettiğini bildirdi.

Bakan Ersoy, 2023'te 105 bin 930, 2024'te ise 107 bin 33 kitabın derlendiğini, bu sayının 2018'de 69 bin 809 olduğunu ifade etti.

Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığının, 760 bini aşkın yazma ve nadir matbu eseriyle İslam ve Türk-İslam tarihinin bütün asırlarının siyasi, kültürel ve etki coğrafyasının en büyük entelektüel hafızası olduğunu vurgulayan Ersoy, 2025 yılı itibarıyla Başkanlık koleksiyonlarında yer alan 456 bin 753 eserin dijital nüshasının araştırmacıların hizmetine sunulduğunu, Kurumun internet sitesinin üye sayısının son bir yılda yüzde 40 artışla 23 bine, toplam görüntüleme sayısının ise 4 milyon 720 bine ulaştığını kaydetti.

'2 peribacası onarım ve restorasyonu tamamlandı'
Ersoy, Çanakkale, Kapadokya ve Uludağ'da hayata geçirdikleri alan başkanlığı uygulamalarıyla yetki karmaşasının sona erdiğini vurgulayarak, sözlerini şöyle sürdürdü:

'Çanakkale Tarihi Alan Başkanlığı tarafından 18 Mart Çanakkale Deniz Zaferi başta olmak üzere anma törenleri, sergiler ve etkinlikler düzenlenmektedir. Çanakkale Savaşları Tarihi Alanı dünyanın en iyi korunmuş savaş alanlarından biridir. Ayrıca tarihi alana gelemeyenler için Çanakkale Savaşları Mobil Müzesi 81 ilimize, birçok Balkan ülkesine ve Azerbaycan'a ulaştırılmıştır. Çanakkale Tarihi Alanı bugün hem yurt içinden hem de yurt dışından yaklaşık 5 milyon ziyaretçiyi ağırlayan, her yıl daha da artan ziyaretçi sayısıyla ülkemizin en önemli hafıza mekanlarından biri haline gelmiştir. Çanakkale Alan Başkanlığımız mevcut şehitliklerin bakımını titizlikle sürdürürken, ayrıca 15 yeni şehitlik tespit etmiş ve bu şehitliklerin 8 tanesini ihya etmiştir.'

Kapadokya Alan Başkanlığının kaçak yapılaşmayla etkin mücadele ettiğini, çalışmalarla Kapadokya'daki tarihi ve kültürel dokuya zarar veren 1132 kaçak yapının ortadan kaldırıldığını ifade eden Ersoy, 'Bölgenin kültür varlıklarını korumak adına da önemli adımlar atılmış ve 2019-2025 yılları arasında, Kapadokya alanında tespit edilen 288 doğal ve kültürel taşınmaz tescillenerek koruma altına alınmıştır. Bölgenin önemli simgelerinden olan ve acil müdahale gerektiren 2 peribacası onarım ve restorasyonu da 2025 yılı içerisinde tamamlanmıştır.' bilgisini verdi.

Ersoy, Uludağ Alanı'nın doğal ve turistik değerlerinin korunarak geliştirilmesi ve bu değerlerin sürdürülebilir şekilde yönetilmesine ilişkin faaliyetlerin devam ettiğine dikkati çekti.

'2025-2026 sanat sezonunda 379 özel tiyatro projesine 97 milyon 216 bin lira destek sağlandı'
Türkiye genelinde 111'i deprem bölgesinde olmak üzere 437 cemevinin bakım, onarım ve tefrişatının tamamlandığını, 458'inde ise sürecin devam ettiğini belirten Ersoy, 1059 cemevinin aydınlatma giderlerinin de Bakanlıkça karşılandığını dile getirdi.

Bakan Ersoy, Türkiye'nin en büyük sanat kurumu olan Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğünün, sanatı yalnızca sahnelerde değil, hayatın her alanında var ederek Türkiye'nin kültürel zenginliğini hem ulusal hem de uluslararası ölçekte temsil ettiğini dile getirerek, '2024-2025 tiyatro sezonunda 99'u yerli, 138'i yabancı olmak üzere toplam 237 oyunla yerleşik sahnelerimizde ve turnelerimizde gerçekleştirilen faaliyetler sonucu 2024 yılında 75 yıllık rekorları geride bırakarak 6 bin 676 temsil ile 2 milyon 269 bin seyirciye ulaşılmıştır.' dedi.

Ekim 2025'te başlayıp Ekim 2026'ya kadar sürecek yeni tiyatro sezonunda da yalnızca temsiller gerçekleştirmekle sınırlı kalmayan, hem yerel kültürel sürekliliğe katkı sağlayan hem de uluslararası alanda Türkiye'nin sanatsal kimliğini gururla temsil eden kapsamlı bir vizyon ortaya konulacağına işaret eden Ersoy, 'Yeni bir sahnemizi de Kars'ta hizmete alacağız. Kars'ta açılacak sahnemizle birlikte bölgenin sanat ve kültür hayatına önemli bir katkı sağlayacağımıza inanıyorum.' değerlendirmesinde bulundu.

Ersoy, Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğünce 'Özel Tiyatroların Projelerine Yapılacak Yardımlara İlişkin Yönetmelik' kapsamında 2025-2026 sanat sezonunda 236 profesyonel, 65 çocuk oyunu ve 78 geleneksel olmak üzere 379 özel tiyatro projesine toplam 97 milyon 216 bin lira destek sağlandığını dile getirdi.

Bakan Ersoy, Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğünün, 2024-2025 sezonunda da altın bir yıl yaşadığına ve iki sezon üst üste izleyici ve temsil sayısında rekor sayılara ulaşıldığına dikkati çekti.

Çeşitli başlıklarda yapılan desteklemelerle 2025'te sinema sektörüne toplamda 484 milyon 544 bin lira destek sağladıklarını belirten Ersoy, bu yıl hayata geçirdikleri 'Sinema Yollarda' projesiyle yeni bir sinema tırını daha hizmete sunduklarını bildirdi.

Ersoy, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumunca 2025'te 138 bilimsel etkinlik gerçekleştirildiğini, 39 proje yürütüldüğünü, 180 eserin yayımlandığını, 87 bin 156 eserin ücretsiz dağıtıldığını ve 1474 öğrenciye burs sağlandığını kaydetti.

'Türkçe kurslarıyla 18 bin 263 kişiye ulaşmıştır'
Yunus Emre Enstitüsünün 69 ülkede 93 yurt dışı temsilciliğiyle Türkiye'nin yumuşak güç potansiyelini etkin biçimde kullandığını anlatan Ersoy, 'Türkçeyi dünya çapında yaygınlaştıran, dilimizin rağbet gösterilen diller arasındaki yükselişini sağlayan Enstitümüz, 2025 yılında yüz yüze ve çevrim içi Türkçe kurslarıyla 18 bin 263 kişiye ulaşmıştır.' dedi.

Kültür ve Turizm Bakanı Ersoy, Yunus Emre Enstitüsünün, farklı ülkelerdeki okullarda Türkçenin seçmeli veya zorunlu yabancı dil olarak okutulmasına yönelik çalışmalarının 'Tercihim Türkçe Projesi' ile yürütüldüğünü ifade ederek, 'Proje kapsamında 2025 yılında 22 bine yakın öğrenci Türkçe öğrenmiştir. Enstitümüz, yabancı dil olarak Türkçe öğretimi çalışmaları kapsamında 2025 yılında toplamda da 46 bin 200 öğrenciye Türkçe öğretilmesini sağlamıştır.' diye konuştu.

Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığınca 2025'te 170 ülkeden 125 bin 682 başvuru alındığını ve içlerinden en başarılı 4 bin 350 uluslararası öğrenciye lisans, yüksek lisans ve doktora seviyelerinde burs verildiğini anlatan Ersoy, 'Halihazırda 15 bine yakın Türkiye Burslusu, lisans ve lisansüstü düzeylerde Türk yükseköğretim kurumlarında eğitimlerini sürdürmektedir.' ifadesini kullandı.

Ersoy, Bakanlığının 2026 yılı bütçesinin bağlı ve ilgili kuruluşlarla birlikte 69 milyar 999 milyon 818 bin lira olarak öngörüldüğünü belirtti.