Atlantik Okyanusu'nun 2.200 metre derinliğinde yatan ve “Altın Gemisi” olarak bilinen SS Central America, taşıdığı tonlarca altın ve bitmeyen mülkiyet davalarıyla yeniden dünya gündeminde. 19. yüzyılın en büyük deniz felaketlerinden biri olan bu batık, modern sualtı robotlarıyla yürütülen operasyonlarda yalnızca kısmen kurtarılan devasa altın yükü nedeniyle hâlâ gizemini koruyor. Uzmanlar, geminin içinde hâlâ milyonlarca dolar değerinde altın olabileceğini belirtiyor.

Atlantik Okyanusu’nun 2.200 metre derinliğinde yatan ve “Altın Gemisi” olarak anılan SS Central America, taşıdığı tonlarca altın ve çözülemeyen mülkiyet tartışmalarıyla yeniden gündeme oturdu. 19. yüzyılın en büyük deniz felaketlerinden biri olan batık, modern teknolojilere rağmen hâlâ büyük kısmı ulaşılamayan devasa altın yüküyle “yüzyılın keşfi” olarak değerlendiriliyor. Uzmanlara göre okyanusun karanlığında milyonlarca dolar değerinde altın hâlâ keşfedilmeyi bekliyor.

Batık ilk ne zaman bulundu?

Tarihsel kayıtlara göre SS Central America’nın enkazı, 1988 yılında Güney Carolina açıklarında 2.200 metre derinlikte tespit edildi. Ardından 1988–1991 yılları arasında ilk büyük kurtarma operasyonları gerçekleştirildi ve gemiden çıkarılan altın külçeleri, paralar ve değerli eşyalar kamuoyunu sarsmıştı.

Yaklaşık 25 yıl sonra, 2014’te başlatılan yeni bir derin deniz operasyonunda da batıktan ek altınlar çıkarıldı. Ancak geminin 1857’de taşıdığı ve “onlarca ton” olduğu belirtilen devasa altın yükünün yalnızca çok küçük bir bölümü gün yüzüne çıkarılabildi.

Altın kime ait? Davalar yıllarca sürdü

SS Central America’dan çıkarılan altınlar, ABD denizcilik mahkemeleri ve Güney Carolina Eyaleti arasında yetki tartışmalarına yol açtı. Mahkemeler, altınların yatırımcılar, kurtarma şirketleri ve hak talep eden taraflar arasında belirli oranlarla paylaştırılmasına karar verdi. Eyalet ise batığın kültürel miras olarak korunması konusundaki yetkisini sürdürüyor.

Altın Gemisi hakkında bilinenler

Derinlik: 2.200 metre

Konum: Güney Carolina açıkları

Keşif yılı: 1988

Kurtarma operasyonları: 1988–1991 ve 2014

Taşınan altın: 1857’de onlarca ton

Kurtarılan altın: Sadece bir kısmı

Hâlâ tonlarca altın olabilir

Denizcilik tarihçileri, geminin büyük bölümünün hâlâ ulaşılamamış durumda olduğunu, iç kısımlarda milyonlarca dolar değerinde altın barındırabileceğini belirtiyor. Ancak derinliğin zorluğu, operasyon maliyetlerinin çok yüksek olması ve süregelen hukuki süreçler nedeniyle yeni bir kurtarma çalışmasının kısa vadede mümkün olmadığı düşünülüyor.

SS Central America, hem sualtı arkeolojisi hem de modern madencilik teknolojileri açısından dünyanın en değerli batıkları arasında yer almayı sürdürüyor.