Son dönemde sosyal medyanın etkisiyle eşek sütü sabununa talep arttı. Hal böyle olunca pek çok kişi eşek sütü sabununun caiz olup olmadığını araştırmaya başladı. Peki eşek sütünden üretilen sabun ve kozmetik ürünlerin kullanımı dini açıdan nasıl değerlendiriliyor?

 

Hayvan ürünlerinin hükmü nasıl belirleniyor?

Fıkıh kaynaklarında bir hayvandan elde edilen süt, yağ ve benzeri ürünlerin caiz olup olmadığı, o hayvanın etinin hükmüne bağlıdır. Eti helal olan hayvanların ürünleri kullanılabilirken, eti yenmeyen hayvanların ürünlerinin tüketimi caiz kabul edilmez. Merğinani’nin el-Hidaye eserinde bu kural açıkça ifade edilir.

 

Eşek etinin hükmü ne?

Efendimiz Hz. Peygamber’in (asm) eşek etinin yenilmesini yasakladığı, Buhari’nin Megazi bölümünde aktarılan rivayetlerle sabittir. Bu yasak nedeniyle eşek sütünün içilmesi de caiz görülmez.

 

Eşek sütü sabunu haram mı?

Eşek sütünden üretilmiş sabun ve kozmetik ürünlerin tene sürülmesinde dinen bir sakınca bulunmamaktadır. Bunun nedeni, kullanımın yeme–içme kapsamında olmaması ve eşeğin domuz gibi “asli necis” sayılan bir hayvan olmamasıdır. Hanefi kaynaklarında geçen “istihale” prensibine göre de bir madde kimyasal dönüşüme uğradığında necislik hükmü ortadan kalkar ve temiz kabul edilir. Ancak bazı din alimleri eti yenmeyen eşeğin sütünden elde edilen sabundan uzak durulması gerektiğini de ifade ediyor.

 

Tedavi amacıyla eşek sütü içmek caiz mi?

Eşek sütünün içilmesi, eti yenmeyen tüm hayvanlarda olduğu gibi caiz değildir. Ancak dini kurallarda yer alan “zaruretler yasakları mübah kılar” ilkesi bu konuda bir istisna oluşturur. Eğer tedavi için helal bir alternatif yoksa ve mesleki ehliyeti güvenilir bir doktor tarafından zorunlu görülürse, zaruret kapsamında haram maddelerin kullanımı mübah kabul edilebilir. Bunun dışındaki durumlarda eşek sütü içmek caiz değildir.