Sosyal güvenlikte emekli başına çalışan sayısını gösteren aktif/pasif oranı alarm veriyor. Çırak, stajyer ve kursiyerler hariç bırakılarak zorunlu sigortalılar dikkate alındığında 21 ilde emekli, dul ve yetim aylığı alanların sayısı o ildeki aktif çalışan sayısını aştı. Sekiz ildeki çalışan sayısı ise emekli sayısının sadece yüzde 10 ve daha az üzerinde yer alıyor.

Sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliği açısından temel göstergelerden biri kabul edilen aktif/pasif oranı, 2024 yılı genelinde 1,61 olarak gerçekleşti. Ağustos ayında ise bu oran 1,60 seviyesine indi. Yıl sonunda Türkiye genelinde 25 milyon 625 bin 750 aktif sigortalıya karşılık, 16 milyon 677 bin 617 kişi emekli, dul veya yetim aylığı alıyor.

2024 yılında aktif sigortalı toplamına 1 milyon 406 bin 464 stajyer ve kursiyer ile 539 bin 241 çırak da dahil ediliyor. Bu gruplar hariç tutulduğunda zorunlu sigortalı çalışan sayısı 23 milyon 202 bin 708 olarak hesaplandı.

İŞTE O 21 İL

Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın haberine göre, mevcut tabloya bakıldığında 21 ilde emekli, dul ve yetim aylığı alanların sayısı aktif çalışanların üzerine çıkmış durumda.

Sosyal Güvenlik Kurumunun yayımladığı verilere göre zorunlu sigortalı çalışan sayısı üzerinden bakıldığında 2024 yılı itibarıyla Amasya, Artvin, Aydın, Balıkesir, Burdur, Çanakkale, Çorum, Edirne, Giresun, Kırklareli, Kırşehir, Kütahya, Ordu, Rize, Sinop, Tokat, Trabzon, Yozgat, Zonguldak, Bartın ve Karabük’ten oluşan 21 ilde emekli, dul ve yetim aylığı alanların sayısı bu illerdeki aktif çalışan sayısını aşıyor.

Özellikle Sinop’ta 65 bin 514 emekliye karşılık sadece 48 bin 42 kayıtlı çalışan bulunuyor. Zonguldak, Bartın ve Rize gibi illerde de aktif/pasif dengesi emekliler lehine bozulmuş görünüyor.

Denizli, Gümüşhane, İzmir, Kastamonu, Samsun, Sivas, Uşak ve Kırıkkale’de ise çalışan sayısı emekli nüfusundan yalnızca yüzde 10 oranında fazla. Örneğin İzmir’de 100 emekliye karşılık 110 çalışan mevcut. Türkiye’nin en kalabalık ili İstanbul’da 5 milyon 558 bin aktif çalışana karşı 3 milyon 392 bin emekli bulunuyor ve aktif/pasif oranı 1,64 seviyesine çıkıyor. Başkent Ankara’da ise bu oran 1,46 olarak kayda geçti.

AVRUPA’DA DURUM NASIL?

Sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliği açısından aktif pasif oranının yüksek olması tercih ediliyor. Ancak, Avrupa ülkelerine baktığımızda orada da genel olarak aktif pasif oranı düşük seviyelerde.

Aktif pasif oranı Avrupa’da en düşük Hırvatistan’da bulunuyor. Bu ülkede aktif pasif oranı 1,30 düzeyinde. Hırvatistan’ı Fransa (1,32), Letonya (1,36), Estonya (1,38), Litvanya (1,38), Romanya (1,41) Bulgaristan (1,44), Polonya (1,44) izliyor. Avrupa’da aktif pasif oranının en yüksek olduğu İzlanda ve Malta’da aktif pasif oranı 2,45’e çıkarken, bu ülkeleri izleyen Lüksemburg’da 2,23, İrlanda’da 2,29, Hollanda’da 2,19 seviyesinde yer alıyor.