Kültür - Sanat
Frida Kahlo, açık artırmada tarih yazdı: Otoportre 54,7 milyon dolara satıldı
Frida Kahlo’nun 1940 tarihli otoportresi, 54,7 milyon dolara satılarak kadın sanatçılar arasında açık artırma rekoru kırdı. Satış, hem Kahlo’nun hem de Latin Amerikalı sanatçılar arasında şimdiye dek görülen en yüksek müzayede fiyatı oldu.
Meksikalı ressam Frida Kahlo’nun 1940 tarihli otoportresi, perşembe günü 54,7 milyon dolara (2 milyar 321 milyon TL) satılarak bir kadın sanatçıya ait eserler arasında açık artırmada en yüksek fiyata ulaşan çalışma oldu.
Kahlo’nun 'El sueno (La cama)'-'Rüya (Yatak)' adlı eserinin satışı, 2014’te 44,4 milyon dolara alıcı bulan Georgia O’Keeffe’nin “Jimson Weed/White Flower No. 1” tablosunun rekorunu geride bıraktı.
New York’taki Sotheby’s müzayedesinde gerçekleşen satış, Latin Amerikalı bir sanatçı tarafından yapılmış eserlere ait açık artırma rekorunu da geçti. Rekor yine Kahlo’nun 1949 tarihli 'Diego and I' adlı portresine aitti. Bu tablo 2021’de 34,9 milyon dolara satılmıştı. Ressamın bazı eserlerinin özel satışlarda daha yüksek fiyatlara alıcı bulduğu biliniyor.
Otoportre, Kahlo’nun Meksika dışında özel koleksiyonlarda kalan az sayıdaki eserinden biri. Meksika’da Kahlo’nun tüm eserleri 'ulusal kültürel miras' kabul edildiğinden, ülkedeki koleksiyonlarda bulunan eserlerin yurt dışına satılması veya yok edilmesi yasak. Satışa çıkan tablo ise ülke dışına çıkarılabilir nitelikte ve sahibi açıklanmayan özel bir koleksiyondan geldi.
Bazı sanat tarihçileri kültürel nedenlerle satışın tartışmalı olduğunu belirtirken, tabloyu son kez 1990’ların sonunda gören kamuoyu, müzayedenin ardından eserin tekrar uzun süre görünmez olabileceğinden endişeli. Şimdiden New York, Londra ve Brüksel’deki sergiler için talepler iletildiği belirtildi. Alıcı açıklanmadı.
Eserde, bulutların üzerinde süzülen ahşap ve oyma motifli bir yatakta uyuyan Kahlo görülüyor. Altın renkli bir örtüye sarılı sanatçı, sarmaşıklarla dolanmış halde resmedilmiş. Yatağın üzerinde ise dinamitle sarılı bir iskelet figürü yer alıyor.
Kahlo, 18 yaşında geçirdiği otobüs kazasının ardından hayatı boyunca süren ağrılar, uzun süre yatakta kalma ve çok sayıda ameliyatla şekillenen yaşamını çoğu zaman sert, doğrudan ve renkli bir dille kendi bedeninde resmetti. Yatakta geçirdiği yıllar ona, yatağı yaşam ile ölüm arasında bir köprü olarak gördüğü derin bir iç dünya açtı.
Müzayede öncesinde sanatçının büyük yeğeni Mara Romeo Kahlo, Mexico City’de Associated Press’e yaptığı açıklamada satışın önemini vurguladı: “Onun en değerli kadınlardan biri olmasından büyük gurur duyuyorum. Gerçekten, Frida’yla kim kendini özdeşleştirmez ki? Bence herkes kalbinde teyzemden bir parça taşıyor.”
Tablo, Salvador Dalí, René Magritte, Max Ernst ve Dorothea Tanning gibi isimlerin yer aldığı 100’den fazla sürrealist eserin satışa çıkarıldığı müzayedenin yıldızı oldu.
Kahlo her ne kadar 'sürrealist' etiketini reddetmiş olsa da Sotheby’s katalog notlarında bu eser için 'uyku ve ölüm arasındaki geçirgen sınıra dair hayaletimsi bir meditasyon' tanımlaması yapıldı.
Eserin üzerindeki iskeletin, Kahlo’nun 'uykuda ölme' korkusunun bir yansıması olabileceği değerlendiriliyor.
Hafta başında yine Sotheby’s’te satışa çıkan Gustav Klimt’in “Portrait of Elisabeth Lederer” tablosu 236,4 milyon dolara alıcı bulmuş, böylece Leonardo da Vinci’nin 'Salvator Mundi'sinin ardından açık artırmada satılan en pahalı ikinci eser olmuştu.