Bir dönem sadece bilim kurgu filmlerinde gördüğümüz uçan taksiler, artık Çin’de günlük hayatın kapısını çalıyor. Oval, insansız ve tamamen elektrikli uçan taksiler, üreticisi EHang tarafından Shenzhen semalarında test edilmeye başladı. Üstelik şehirde drone ile yemek teslimatı o kadar sıradan hale geldi ki, turistlerin bile deneyimlemek için sıraya girdiği bir hizmete dönüştü.

Ancak bu hızlı yükselişin önünde ciddi bariyerler de var. Hava sahası kısıtlamaları, batarya sürelerinin yetersizliği ve güvenlik endişeleri, Çin’in “alçak irtifa ekonomisi” olarak adlandırdığı bu yeni sektörün aşması gereken başlıca sorunlar. Yine de 2023’te bin metrenin altındaki hava sahasında yapılan faaliyetler 506 milyar yuanlık (70 milyar dolar) dev bir pazar oluşturdu. Uzmanlar, bu rakamın 2035’e kadar 3,5 trilyon yuana (490 milyar dolar) ulaşabileceğini öngörüyor.

 

SONRAKİ HEDEF: UÇAN ARABALAR

Küresel ticari drone pazarının %70’ini elinde tutan Çin, drone devi DJI’ın da merkezi olan Guangdong ile bu dönüşümde başı çekiyor. EHang, SF Express’in drone birimi Phoenix Wings ve XPENG’in uçan araba girişimi ARIDGE gibi devler bölgede hızla altyapı kuruyor. Ekim ayında Guangdong yönetimi, hava sahası operasyonlarını kolaylaştıracak uçuş hizmet istasyonları için harekete geçti ve alçak irtifa turizmi için teşvikleri artıracağını açıkladı.

 

AVM ÇATILARI UÇAN TAKSİ TERMİNALİ OLABİLİR

Shenzhen yönetimi ise eVTOL sertifikası alan şirketlere 15 milyon yuanlık (2,1 milyon dolar) ödül vererek rekabeti kızıştırıyor. Çin Sivil Havacılık İdaresi’nin EHang’e ticari uçuş izni vermesiyle, insansız eVTOL’lar artık resmi olarak yolcu taşıyabilecek statüye ulaştı.

130 km/saat hıza ulaşabilen bu araçlar 30 km menzil sunuyor. EHang, 20 şehirde iniş-kalkış alanları kurmaya başladı bile ve şirket yöneticilerine göre yakın gelecekte alışveriş merkezleri, okullar ve parkların çatıları “mini hava terminalleri” olarak kullanılacak.

 

BATARYA VE GÜVENLİK SORUNLARI GÜNDEMDE

Her ne kadar teknolojinin sınırları zorlanıyor olsa da eVTOL sektörünün en büyük dezavantajı hâlâ batarya. Shenzhen merkezli Skyevtol’un kurucu ortağı Guo Liming, yaklaşık 100 bin dolarlık tek kişilik eVTOL’ların yalnızca 20–30 dakika uçabildiğini belirtiyor.

Eylül ayında iki XPENG eVTOL’unun bir prova sırasında çarpışması ve birinin alev alması ise akıllarda soru işaretleri bıraktı. Neyse ki kazada yaralanan olmadı ancak bu olaydan bir hafta sonra başka bir fuarın uçuş gösterileri iptal edildi.

Çin’in gökyüzüne uzanan bu iddialı planı, şehir içi ulaşımı kökten değiştirmeye hazırlanıyor. Eğer batarya sorunları aşılır ve güvenlik artırılırsa, yakın gelecekte metropollerin trafik sorunlarını gökyüzünde bırakmak hiç de hayal değil.