Yabancı basında yer alan habere göre, Kanada'nın uzun süredir Geleceğin Savaş Uçağı Yeteneği Projesi kapsamında 88 adet F-35A Lightning II jeti siparişine dayanan savaş uçağı yenileme programı yeni ve siyasi açıdan gergin bir döneme girdi.

Kanada yönetimi, Trump hükümeti ile yaşanan gerilim sonrası geçtiğimiz aylarda F-35 satın alımı fikrinden vazgeçtiklerini açıklamıştı.

Bu karardan günler sonra İsveçli yetkililer ve Saab yöneticileri, Kanada'nın ihtiyacının bir kısmını ülkede monte edilecek Gripen E veya F uçaklarıyla karşılamak için yapılandırılmış bir teklif sundular. Bu teklif, önemli istihdam yaratma ve teknoloji transferi vaatleriyle bağlantılıydı.

Görüşmeler hakkında bilgi sahibi kaynaklar, eski Kanada Kraliyet Hava Kuvvetleri subaylarının, Başbakan Mark Carney hükümetine F-35 alımı ihtimalini azaltmaması veya ayrı eğitim, altyapı ve lojistik gerektiren ikinci bir savaş uçağı modeli istenmemesi yönünde çağrıda bulunurken, bu kapsamda çift filo fikri ortaya atıldı.

 

 

SAVAŞ UÇAKLARI DEVASA BİR FIRSAT SUNACAK

Stockholm'den gelen hamlenin merkezinde endüstriyel boyut yer alıyor. Saab, Kanada'da Gripen E için yalnızca bir montaj hattı değil, aynı zamanda tam teşekküllü bir üretim merkezi ve bir araştırma-geliştirme tesisi de sunuyor.

Şirket yöneticileri, Ottawa'nın önemli bir sipariş vermesi halinde, bu paketin üç ila beş yıl içinde 9 bin ila 10 bin arasında istihdam yaratabileceğini iddia ediyor. Ancak Kanadalı yetkililer, bu tahminler ile Saab'ın montaj hattının açılışında yaklaşık 200 personel istihdam ettiği Brezilya deneyimi arasındaki uçuruma dikkat çekiyor. Yine de, teklif Kanada havacılık sektörünün farklı kesimlerine, özellikle de GlobalEye hava gözetleme uçağında halihazırda Saab ortağı olan Bombardier'e hitap ediyor.

 

F-35 BÜYÜK AVANTAJLAR SUNUYOR

F -35A, beşinci nesil muharebe havacılığında Kanada'nın referans noktası olmaya devam ediyor. Düşük görünürlüklü gövdesi, dahili silah taşıyıcısı ve AN/APG-81 aktif elektronik taramalı dizi radarı, dağıtılmış elektro-optik sistemleri ve elektronik harp mimarisi de dahil olmak üzere gelişmiş sensör paketi, uçağın radar maruziyetini azaltırken büyük hacimli verileri toplayıp birleştirmesine olanak tanıyor.

Art yakıcı ile yaklaşık 40.000 pound itme gücü sağlayan Pratt & Whitney F135 motoruyla güçlendirilen F-35A, yüksek manevra kabiliyeti ve profile bağlı olarak dahili yakıtla 1.000 kilometreyi aşan bir muharebe yarıçapı sunarak, tanker desteği olmadan Arktik yaklaşımların geniş bir şekilde kapsanmasını sağlıyor.

 

Güvenli veri bağlantıları, NORAD ve NATO hava operasyonları için merkezi öneme sahip, paylaşılan bir Tanınan Deniz Görüntüsü/Ortak Harekât Görüntüsü'ne gerçek zamanlı girdiler sağlar.

Sıkı Emisyon Kontrolü altında, F-35A, tespit edilmesi zor olsa da hedefleme verileri üretmek, konvansiyonel savaş uçaklarına rehberlik etmek ve orta irtifa uzun menzilli sistemleri desteklemek için pasif sensörlere güvenebilir. RCAF için, ağ bağlantılı bir operasyonel düğüm olarak bu rol, 88 uçaklık filonun tamamlanması için bir argüman olmaya devam ediyor.

KISA PİSTLER VE SORUNSUZ BAKIM İÇİN ÜRETİLDİ

Gripen E ise farklı bir tasarım felsefesi sunuyor. 4.5 nesil bir uçak olarak sınıflandırılan bu uçak, dağınık operasyonlar, kısa pistler ve sorunsuz bakım için üretildi. General Electric F414G motoru, yaklaşık 22.000 pound itiş gücü ve düşük irtifada sağlam bir performans sağlıyor.

Uçağın döner bir plakaya monte edilmiş Raven ES-05 AESA radarı, pilotun görüş alanını genişletirken, kızılötesi arama ve takip sistemi emisyonlara dayanmayan tespit seçenekleri sunuyor. Gövde, yakıt depoları için birden fazla harici sabitleme noktasını ve çok çeşitli hava-hava ve hassas güdümlü silahları destekliyor; ancak bu, F-35A'dan daha yüksek bir radar imzası anlamına geliyor.

 

ÇİFT FİLO FIRSATI

Ottawa'nın kararı, basit bir F-35/Gripen karşılaştırmasının çok ötesine geçiyor. İlk siparişin tamamının korunması, Trump yönetimiyle ilişkilerin zaten gergin olduğu bir dönemde, ABD endüstriyel ve stratejik sistemiyle yakın bir uyum sağlama seçeneğini genişletecektir.

Gripen'e kapı açmak ise, aksine, artık NATO üyesi olan İsveç ile iş birliğini derinleştirecek, Kanada Savunma Sanayii'ne yeni çıkış noktaları sunacak ve Ukrayna da dahil olmak üzere Avrupa'nın yeniden silahlanma çabalarına potansiyel olarak katkıda bulunacaktır.

Sonuç olarak, Kanada'nın 88 savaş uçağını tahsis etme şekli, ittifaklar, endüstriyel özerklik ve Kuzey Atlantik bölgesindeki kolektif güvenlikteki rolü arasında nasıl bir denge kurduğu hakkında çok şey söyleyecektir.