Genç ve hasta karıncalar, koloniyi enfeksiyondan korumak için yok edilmelerini sağlayan bir koku yayıyor

Bilim insanları, genç ve hasta karıncaların, koloniye yayılabilecek bir hastalığı önlemek amacıyla işçi karıncalara kendilerini yok etmeleri gerektiğini bildiren özel bir koku salgıladığını açıkladı. Buna karşılık, kraliçe karıncaların bu özverili davranışı sergilemediği görüldü.

Genellikle birçok hayvan sosyal nedenlerle hastalığını gizler. Örneğin insanlar, başkalarına bulaştırma riski olsa bile işe veya sosyal ortamlara gitmeyi sürdürebilir. Ancak karınca kolonileri “süper-organizma” gibi çalışır; tıpkı vücudumuzdaki enfekte hücrelerin yok edilmek üzere sinyal göndermesi gibi, koloni de bütünün iyiliği için davranır.

Avusturya Bilim ve Teknoloji Enstitüsü’nden davranış ekoloğu ve çalışmanın baş yazarı Erika Dawson, AFP’ye yaptığı açıklamada karınca yuvalarının “binlerce bireyin birbirinin üzerinde hareket ettiği, hastalık yayılmasına son derece elverişli bir ortam” olduğunu söyledi.

Yetişkin işçi karıncalar, bulaşıcı bir hastalığa yakalandıklarında yuvayı terk eder ve tek başına ölür. Ancak pupa dönemindeki genç karıncalar kozada kapalı olduğundan, böyle bir “toplumsal izolasyon” uygulamaları mümkün değildir.

Bilim insanları daha önce, ölümcül düzeyde hasta pupalarda meydana gelen kimyasal bir değişimin belirli bir kokuya yol açtığını keşfetmişti. Bu kokuyu algılayan işçi karıncalar kozayı açıyor, pupada delikler açıyor ve içine dezenfektan işlevi gören zehir enjekte ediyor. Böylece hem patojen hem de pupa öldürülüyor.

 

Yeni çalışmada araştırma ekibi şu sorunun peşine düştü:
“Pupalar gerçekten aktif olarak ‘gelin ve beni öldürün’ sinyali mi veriyor?”

Bu amaçla, Lasius neglectus adlı türün hasta pupalarından bu koku çıkarıldı. Koku laboratuvar ortamında sağlıklı pupalara uygulandığında işçi karıncalar yine onları imha etti. Sonraki deneylerde hasta pupaların kokuyu yalnızca işçi karıncalar yakınlarda olduğunda salgıladığı görüldü. Bu durum, sinyalin kasıtlı bir özveri davranışı olduğunu doğruladı.

Dawson, “Bu bir fedakârlık gibi görünse de aslında genlerinin gelecek nesillere aktarılması açısından pupanın kendi çıkarına,” dedi.

Araştırma ayrıca şunu ortaya koydu: Kraliçe pupaları enfekte olduklarında bu uyarı kokusunu yaymıyor.
Peki “Sistemi mi kandırıyorlar?”

Bilim insanları bunun cevabının hayır olduğunu belirtiyor. Çünkü kraliçe pupalarının bağışıklık sistemi çok daha güçlü ve enfeksiyonla savaşabiliyorlar. Bu nedenle sinyal göndermiyorlar.

DOĞRU HABER