PROF DR BEYHAN ASMA

Rusya ile Ukrayna arasında yaşanan savaş, zorunlu göçle sonuçlanmış, milyonlarca insan yaşadığı yeri terk etmek zorunda kalmıştır. Uzun bir süre ateşkesin sağlanamaması ve yerleşim birimlerinin saldırıların hedefinde olması, sivil nüfusun güvenli tahliyesini önemli bir gündem maddesi haline getirmiştir. Savaştan etkilenen nüfus gruplarının güvenli bir şekilde bölgeden ayrılabilmelerinde, kırılgan grupların insani yardımlarla buluşturulabilmesinde ve sosyal hizmetlerin sunumunda insani koridorlar önemli işlevler üstlenmektedir. Göçmen nüfus gruplarının iyilik halinin ve sosyal işlevselliğinin sağlanmasında, savaşın yol açtığı insan hakkı ihlallerinin asgari düzeye indirgenmesinde sosyal hizmet önemli roller üstlenmektedir.

 

Bu durumda Rusya-Ukrayna Savaşı neticesinde meydana gelen zorunlu göçün, insani koridorlar özelinde ve sosyal hizmet disiplini bağlamında değerlendirilmesi gerekir. Rusya-Ukrayna Savaşı’ndan etkilenen nüfusun korunmasında ve güçlendirilmesinde ortak amaçlar çerçevesinde çalışmaların yapılması için barış için başarılı sosyal hizmet ağı önemlidir. Ukrayna’daki savaş, son otuz yılın Avrupa’ya en hızlı toplu göçü olarak tanımlanmaktadır dünyada. Yaşanan insani dramı kadın, yaşlı, çocuk ve engelli gibi kırılgan gruplar ağır bir şekilde yaşamıştır. İkinci Dünya Savaşı’nın ardından Avrupa’ya yönelen en büyük kitlesel göç olarak adlandırılan bu süreçte yüz binlerce insan ülkemiz ve komşu ülkelere zorunlu göç gerçekleştirmiştir.

 

Savaşa bağlı olarak bölgede güvenlik, barınma, sağlık hizmetlerine erişim, bakım verme ve çocuk refahı başta olmak üzere birçok alanda önemli riskleri de ortaya çıkarmıştır. Bölgesel düzeyde gerçekleşmesine karşın etkileri küresel olarak hissedilen zorunlu göçün ve insani koridorlardaki zorlu yaşam deneyimlerinin, sosyal hizmetin insan hakları ve sosyal adalet gibi temel değerleri ışığında ele alınmasının öneminin önümüzdeki süreçte daha iyi anlaşılacağı ve deneyim kazandıracağı aşikârdır. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy , Ankara’da hem yüz yüze hem de yoğun dosyalarla bir araya geldi. Ukrayna lideri Volodimir Zelenski, Ankara’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la bir araya geldi.

 

Erdoğan, ‘Bölgede akan kanın durmasını arzu eden tüm ortaklarımızdan İstanbul sürecine yönelik yapıcı yaklaşım sergilemelerini bekliyoruz’ çağrısında bulundu. Sayın Cumhurbaşkanımız, Türkiye’nin Rusya’nın Ukrayna’ya ve halkına karşı yürüttüğü savaşa ilişkin ilkeli tutumunun Ukrayna için önemli olduğunu belirtti. Volodimir Zelenskiy de can güvenliğini sağlayan işbirliği ve Türkiye’nin Rus saldırganlığının tüm temel yönlerine karşı net tutumu için teşekkürlerini iletti. Ayrıca sayın Cumhurbaşkanımız, “Stratejik ortağımız Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne, egemenliğine ve bağımsızlığına olan bağlılığımızı bir kez daha teyit ettik” diye vurgulamıştır. Sayın Cumhurbaşkanımız, “Savaşın tüm zorluklarına rağmen, ikili ticaret hacmimizi 10 milyar dolara çıkarmayı hedefledik. Zor koşullara rağmen ülkeyi terk etmeyen ve Ukrayna’daki faaliyetlerine cesurca devam eden Türk girişimcilerin desteğiyle Ukrayna’nın yeniden yapılanmasına katkıda bulunmaya çalışıyoruz.” diye belirtmiştir.

 

Zelenskiy “Savaş sona ermeli, barışa alternatif yok. Rusya, savaşın, cinayetlerin karşılığının olmaması gerektiğini anlamalı ve Rusya’ya Ukrayna’ya veya komşu bölgedeki herhangi bir ülkeye karşı benzer bir savaş başlatma fırsatı verilmemeli.” diye vurgulamıştır. Sayın Cumhurbaşkanımız, Türkiye’nin İstekliler Koalisyonu’na, özellikle de donanma unsuruna aktif katılımının, Karadeniz’de güvenliği ortaklaşa sağlamak açısından önemli olduğunu da sözlerine ekledi. Ayrıca, dünyada gıda güvenliğinin sağlanması konusunda işbirliği de ele alındı. Volodimir Zelenskiy, “Değişimleri, esir değişimlerini, Rusya tarafından alıkonulan Ukraynalı askeri personeli ve Ukraynalı sivilleri evlerine geri döndürmek için çok çalışıyoruz. Elbette, kaçırılan Ukraynalı çocuklarımızı da geri döndürmek için çalışıyoruz.” diye vurgulamıştır.

 

Stratejik ortak Ukrayna’nın toprak bütünlüğü, egemenliği ve bağımsızlığına olan bağlılıklarını bir kez daha teyit ettiklerini vurgulayan cumhurbaşkanımız, ‘Bu minvalde, Ukrayna ile aramızda müstesna bir tarih ve kültür bağı olan Kırım Tatarları’na desteğimizin süreceğini de belirtmek isterim. Savaşın tüm zorluklarına rağmen, bu güç koşullarda ülkeyi terk etmeyerek cesaretle çalışmalarına devam eden Türk müteşebbislerin desteğiyle yeniden imar konusunda Ukrayna’ya katkı sunmayı arzu ediyoruz. Ancak evvela ateşkesi hızlandıracak adil ve kalıcı barışın önünü açacak önerileri, Türkiye olarak Rusya ile de ele alma konusunda her daim hazırız. Bu bağlamda müttefikimiz Amerika’nın sürece dahlini önemsiyoruz. Bu düşüncelerle sözlerime son verirken, savaşta hayatını kaybedenler için dost Ukrayna halkına taziyelerimi yineliyorum.’, diye vurgulamıştır.

 

Bu tür başarılı diplomatik çabaların olması Ukrayna açısından oldukça önemli. Ukrayna’nın Türk diplomasisinin gücüne ve Moskova’da anlaşılabilir olmasına güvenmesi Türk Dış Diplomasinin başarısıdır.