Buğra Kardan  İstanbul

Ocakları söndüren, evlilikleri bitiren, gençleri harama bulaştıran bahis illeti ekonomide telafisi güç yaralar açıyor. Kara para aklamaya, suç geliri elde etmeye, haksız kazanç sağlamaya, sebepsiz zenginleşmeye mahal veren bu illetin yok edilmesini evvelsi gün dijital platform Gain Medya’ya yapılan operasyon kaçınılmaz kıldı. Adı geçen platformu bünyesinde barındıran Anahat Holding’e yönelik operasyon toplumsal yozlaşmaya, sosyal çürümeye yol açan legal ve illegal görünümlü bahisin hayattan koparılıp atılmasının ekonominin hayrına olduğuna işaret etti. Futbol dünyasını kirleten, ödeme şirketi Payfix ve e-para firması Papara’nın ardından Gain Medya’ya kayyım atanmasına ortam oluşturan bahisin reklâmının yapılmasını yasaklamaya dönük düzenleme için düğmeye basılmasını olumlu bulan halkın kahir ekseriyetinden “Palyatif önlemlerle yetinilmemeli, bu belayı ülkeden def etmek için çalışma başlatılmalı” uyarısı geldi. Hukukçular ve ekonomistler, devletin kumarın her türlüsünden toplumu kurtarmakla yükümlü olduğunu belirttiler. Kumar kapsamına giren ve sosyal yapı gibi ekonomiye de zarar veren bahis bataklığını kurutmanın vaktinin geldiğini ifade ettiler.

 

“100-150 MİLYAR DOLARLIK KAYIP SÖZ KONUSU”

Akit’e konuşan Topkapı Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Candaş Gürol, şunları söyledi: “Bahisin ekonomide açtığı yara büyük. Bir kere kara, kayıt dışı para trafiğine neden oluyor. Bahisin ülkeye yararı yok, zararı var. Burada yıllık kayıp 100-150 milyar dolar. Bu işten kazançlı çıkan ise Ermenistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi. Paralar o iki yere akıyor. Türkiye’ye gelen menfaat, vergi yok. Burada kâr, dış güçlere veya para baronlarına gidiyor. Şu kati ki bahisin içine şike, forex dolandırıcılığı da giriyor. Olan gençlere oluyor. Hayatlar kararıyor. Devlet, gerekli mücadeleyi veriyor ama çark dev. Tabii kökü dışarıda olan bahisin reklâmının yasaklanması olumlu ancak yetersiz. Nihayetinde bu hususta kalıcı önlem alınmalı. Bahisin legaliyle de illegaliyle de yol yürünmeyeceği bilinmeli. Kuşkusuz, Türkiye’nin gri listeden çıkmak için verdiği taahhüt var. O nedenle bahis ve forex illetiyle mücadele önüm taşıyor. Tabii FETÖ’nün 15 Temmuz darbe girişiminin akabinde ülkeden ciddi para çıkışı oldu. Devlet, o dönemde canıyla uğraşıyordu. Ülke, büyük bir ayaklanmayla karşı karşıyaydı. Hâliyle kara, kayıt dışı parayla savaş ikinci planda kalmıştı. Gemi azıya alanlar olmuştu. Takip edilmesi gereken yol belliydi. Terör ve istihbarat örgütünün çökertilmesinin ardından kara paracılara alan bırakılmamalıydı. Dört dörtlük bir şey yapmak imkânsızdı. FETÖ’nün darbe girişimini müteakip 6 Şubat depremleri ülkede büyük yıkıma neden olmuştu. Dolayısıyla bahisçilere, kara paracılara sıra yeni geldi. Türkiye’de gelir adaletsizliği olduğu görüldü. 7/24 çalışan devlet görevlilerinden hukuk dışı metotlarla kat kat iyi gelir elde edenler belirlendi. Legal görünümlü illegal yapılar saptandı. Bu yapıların köklerinin dışarıda olduğu anlaşıldı. Bahis ve forex paralarının ülkeye hayrının olmadığı katileşti. Günah değil mi, buhar olan 100-150 milyar dolarla kaç okul ve fabrika açılırdı? Kaç Ar-Ge faaliyeti yapılırdı? Yazık, bahis büyük bir bela hâlini aldı. Bekâ sorununa dönüştü. Çünkü karşımızda 3-5 bahisçi yok. FETÖ gibi yargıda, ekonomide ayağı olan bir yapı var. Devlet, bu yapıyla mücadele etmeli.”

 

“İLLETİN KÖKÜ KAZINMALI”

Gürol, “Devletin bahis operasyonları güzel. Yine bahisle ilgili reklâm yasağı öngören bir kanun teklifi için kolların sıvanması müspet. Nihayetinde bahise de alkol gibi reklâm yapılmasının önüne geçilmeli. Ve gelinen noktada legal olsun illegal olsun bahis bahistir. İdeal dünyada bahsin ‘b’si olmaz. Bakın, futbol ve medya camiasında kötü bir tablo belirdi. Toplum ve aile müessesi de hasar aldı. Kumar, bahis gençleri sıkıntıya soktu. Aile facialarına, intiharlara ve cinayetlere yol açtı. Türkiye gibi bir ülkeyi tankla yahut topla işgal etmek mümkün değildir. Türkiye gibi ülkeler, bahis gibi illetlerle sınanır. Kökü dışarıda olan bu illetler, felâket getirir. İşte ekonomik fatura belli, kararan hayatlar da. O nedenle bahisin kökünün kazınması şart. Kara para aklamanın, haksız gelir elde etmenin, sebepsiz zenginleşmenin önüne geçmek için bu olmazsa olmaz” cümlelerini kullandı.

 

“VERGİ KAÇAKLARINA YOL AÇIYOR”

Ekonomist Gamze Kılınç da şunları kaydetti: “Bahis, ekonomimiz için zararlı. Bu çerçevede peş peşe yapılan operasyonları memnuniyetle karşılıyoruz. Yasa dışı bahisin suç ekonomisini beslediği açık. Kara paranın, dolandırıcılığın temelinde bu var. Yasa dışı bahisin siber suçları ve mafyatik yapılanmaları artırdığı da net. Durum böyle olup güvenlik harcamalarının yükseldiği, yargı sistemine yük bindiği muhakkak. Yasa dışı bahisin vergi kaybına neden olduğu, devleti KDV ve ÖTV’den mahrum ettiği aşikâr. Doğal olarak sorunlar derinleşiyor. Devletin sosyal güvenliğe ayıracağı kaynak azalıyor, bütçe açığı artıyor. Paralar ise ülkeden çıkıyor. Yasa dışı bahis siteleri, genelde yurt dışı merkezli oluyor. Bu sitelere girenlerin, oyun oynayanların paraları döviz olarak ülkeden çıkıyor. Hâliyle kur üzerinde baskı oluşuyor. Para hareketleri, kaçak yollarla yapılıyor. Nihayetinde finansal sistem zayıfladığı gibi denetim mekanizması ve şeffaflık bozuluyor. Aileler ise yıkılıyor. Yasa dışı gibi yasal bahis siteleri de sıkıntılar getiriyor. Gençler, borçlanıyorlar. Gelirlerini kaybediyorlar. Hanımları, çocuklarıyla karşı karşıya geliyorlar. İşte boşanma, şiddet, intihar, cinayet haberlerini duyuyoruz. Tüketimin daraldığına, sosyal yardım gereksiniminin arttığına tanık oluyoruz. İstihdam, verim, yatırım kayıplarına şahit oluyoruz. Güvenin zedelendiğine, yatırımcı algısının bozulduğunu anlıyoruz. Özetle bahis, yasal ya da yasa dışı olsun gençleri kumar bağımlısı yapıyor. Çocuklara kötü örnek teşkil ediyor. ‘Kolay yoldan nasıl para kazanırım’ hevesinde olanlara hitap ediyor. Fayda değil, zarar getiriyor. Onun için kumarın her türlüsünün, bahisin yasaklanması elzem. Bahis reklamlarının yasaklanması başlangıç ama bunun ötesine geçilmeli. Yasal ve yasal olmayan bahise Türkiye’de yer verilmemeli.”