Çin, Himalayalar’daki keskin bir nehir kıvrımını, tarihinin en iddialı ve en tartışmalı altyapı projelerinden birine dönüştürmeyi planlıyor.
Pekin yönetiminin, Tibet’teki Yarlung Tsangpo Nehri üzerinde dünyanın en büyük elektrik üretim sistemini inşa etmesi bekleniyor. Projenin maliyetinin 168 milyar dolar olacağı tahmin ediliyor. Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, bu yılın başlarında Tibet’e yaptığı nadir bir ziyaret sırasında projede “güçlü, sistemli ve etkili bir şekilde ilerlenmesi” çağrısında bulundu.

Uzmanlara göre, dünyanın en yüksek nehri olarak bilinen Yarlung Tsangpo’nun yatağında böyle bir hidroelektrik enerji sistemi kurmak, benzeri görülmemiş bir mühendislik başarısı anlamına geliyor. ABD merkezli CNN’in aktardığına göre Çin, yaklaşık iki kilometrelik yükseklik farkından yararlanmak için dağların içine tüneller açmayı, nehir boyunca barajlar ve rezervuarlar inşa etmeyi ve tünellerle birbirine bağlanan yer altı hidroelektrik santralleri kurmayı planlıyor.

Sistemin, “Büyük Kıvrım” olarak bilinen ve yaklaşık 50 kilometrelik bir mesafede iki kilometreden fazla derinliğe ulaşan bir bölgede kurulması öngörülüyor.

Araştırmacılar, bu eğimin yılda yaklaşık 300 milyar kilovatsaat elektrik üretebileceğini, bunun da hâlihazırda dünyanın en güçlü barajı olan Üç Boğaz Barajı’nın üretiminin üç katına denk geldiğini belirtiyor.

 

Proje, dünyanın en büyük karbon salımı yapan ülkesi olan Çin’in kömüre bağımlılığını azaltmasına yardımcı olarak iklim değişikliğiyle mücadeleye katkı sağlayabilir. Ancak uzmanlar, inşaatın bölgedeki ekosisteme ve yerli halkların yaşamına ciddi zararlar verebileceği uyarısında bulunuyor.

Nehrin aşağı havzasında Hindistan ve Bangladeş’te yaşayan on milyonlarca insan, balıkçılık ve tarım faaliyetleri için bu suya bağımlı durumda. Barajın inşa edilmesi hâlinde, bu faaliyetlerin olumsuz etkilenmesi bekleniyor.

Hindistan basını projeyi “potansiyel bir su bombası” olarak nitelendirirken, tesisin Hindistan ile Çin arasındaki tartışmalı sınıra yakınlığı, iki nükleer güç arasında uzun vadeli bir bölgesel gerilim noktası oluşturabileceği endişesini artırıyor.

CNN’in, akademik araştırmalar, resmî ihaleler ve patent başvurularına dayandırarak Stimson Center uzmanlarıyla birlikte yaptığı simülasyonlara göre, tasarım ilk istasyondan sonuncusuna kadar yaklaşık 150 kilometreye yayılan, geniş ölçekli bir santral, tünel ve rezervuar sistemini kapsayabilir.

Uzmanlar ayrıca, sistemin nehrin aşağı havza ülkelerine girmeden önce tüm akışı kontrol edebilecek nihai bir baraj ve enerji santrali içerip içermeyeceğini sorguluyor.