Japonya, Niigata bölgesinin pazartesi günü onay vermesiyle, dünyanın en büyük nükleer santralinin yeniden açılmasının önünü açan son adımı attı. Bu karar, Fukuşima felaketinden yaklaşık 15 yıl sonra ülkenin nükleer enerjiye dönüşünde kritik bir dönüm noktası olarak görülüyor.

Tokyo’nun yaklaşık 220 kilometre kuzeybatısında bulunan Kashiwazaki-Kariwa Nükleer Santrali, 2011’deki deprem ve tsunaminin Fukuşima Daiichi Santrali’ni devre dışı bırakmasının ardından kapatılan 54 reaktörden biriydi. Bu felaket, Çernobil’den bu yana yaşanan en büyük nükleer kazaydı.

Japonya, ithal fosil yakıtlara bağımlılığını azaltmaya çalışırken, çalışabilir durumda olan 33 reaktörden şimdiye kadar 14’ünü yeniden devreye aldı. Kashiwazaki-Kariwa, Fukushima santralini işleten Tokyo Electric Power Co’nun (TEPCO) yeniden faaliyete geçireceği ilk santral olacak.

Pazartesi günü Niigata Eyalet Meclisi, geçen ay santralin yeniden açılmasını destekleyen Vali Hideyo Hanazumi için güven oylamasını kabul etti. Bu adım, santralin yeniden işletmeye alınmasının önünü fiilen açtı.

Oylama öncesinde, çoğu ileri yaştaki yaklaşık 300 protestocu, Niigata Eyalet Meclisi önünde toplandı. Protestocular 'Nükleere hayır', ''Kashiwazaki-Kariwa’nın yeniden açılmasına karşıyız'' ve ''Fukuşima’yı unutma'' yazılı pankartlar taşıdı.

Japon kamu yayıncısı NHK’ye göre TEPCO, santraldeki yedi reaktörden ilkini 20 Ocak’ta yeniden devreye almayı değerlendiriyor. TEPCO Sözcüsü Masakatsu Takata, “Böyle bir kazanın asla tekrarlanmaması ve Niigata halkının benzer bir deneyim yaşamaması için kararlıyız,” dedi ancak takvimle ilgili yorum yapmaktan kaçındı.

YEREL HALK ENDİŞELİ

TEPCO, Niigata halkının desteğini kazanmak amacıyla eyalete önümüzdeki 10 yıl içinde 100 milyar yen (yaklaşık 641 milyon dolar) yatırım yapma sözü vermişti. Ancak birçok yerel sakin temkinli yaklaşmayı sürdürüyor.

Ekim ayında eyalet tarafından yayımlanan bir ankete göre, bölge halkının yüzde 60’ı santralin yeniden açılması için gerekli koşulların sağlandığını düşünmüyor. Yaklaşık yüzde 70’i ise TEPCO’nun santrali işletmesi konusunda endişe duyuyor.

52 yaşındaki çiftçi ve nükleer karşıtı aktivist Ayako Oga, 2011’de Fukuşima santrali çevresinden kaçan 160 bin kişiyle birlikte Niigata’ya yerleşti.

Eski evi, 20 kilometrelik radyasyonlu tahliye bölgesi içindeydi. Oga, şimdi ise yeni bir tehdit olarak gördüğü santrale karşı protestolara katılıyor.

“Nükleer kazanın riskini birebir yaşadık ve bunu görmezden gelemeyiz,” diyen Oga, Fukushima’da yaşananların kendisinde hâlâ travma benzeri etkiler bıraktığını söyledi.

Vali Hanazumi bile uzun vadede Japonya’nın nükleer enerjiye bağımlılığını azaltmasını umut ettiğini belirterek, “İnsanlarda kaygı yaratan enerji kaynaklarına bel bağlamak zorunda kalmadığımız bir dönem görmek istiyorum” dedi.

ENERJİ GÜVENLİĞİ VURGUSU

Pazartesi günkü oylama, TEPCO’nun ilk reaktörü yeniden devreye alması önündeki son engel olarak görülüyor. Japonya Ticaret Bakanlığı’na göre bu reaktör tek başına Tokyo bölgesindeki elektrik arzını yüzde 2 artırabilir.

İki ay önce göreve gelen Başbakan Sanae Takaichi, enerji güvenliğini güçlendirmek ve Japonya elektriğinin yüzde 60-70’ini oluşturan ithal fosil yakıtların maliyetini dengelemek için nükleer santrallerin yeniden açılmasını destekliyor.

Japonya geçen yıl sıvılaştırılmış doğalgaz ve kömür ithalatına 10,7 trilyon yen (yaklaşık 68 milyar dolar) harcadı.

Nüfusu azalmasına rağmen ülke, enerji tüketiminin önümüzdeki on yılda, yüksek enerji talebi olan yapay zekâ veri merkezlerindeki artış nedeniyle yükselmesini bekliyor.

Bu ihtiyacı ve karbon azaltım hedeflerini karşılamak için Japonya, elektrik üretiminde nükleer enerjinin payını 2040’a kadar yüzde 20’ye çıkarmayı hedefliyor.

Temmuz ayında ülkenin en büyük nükleer işletmecisi Kansai Electric Power, Fukuşima felaketinden bu yana ilk kez Japonya’nın batısında yeni bir reaktör için saha incelemelerine başlayacağını açıklamıştı.

Ancak pazartesi günü meclis önünde “Fukuşima’nın derslerini asla unutma” sloganları atan Ayako Oga gibiler için nükleer dönüş, potansiyel riskleri hatırlatan ürkütücü bir gelişme. Oga, “Fukushima nükleer kazasının bir mağduru olarak, Japonya’da ya da dünyanın başka bir yerinde kimsenin bir daha böyle bir felaket yaşamamasını diliyorum,” dedi.