Geçtiğimiz günlerde paylaşılan bir videoda, Ermeni kilisesinin kendine has atmosferinde, bir grubun tıpkı Müslümanların namaz kılış şekline benzer şekilde rükûya gittiği ve secde ettiği görüldü.

 

Sosyal Medya Bu Görüntülerle Çalkalanıyor

Görüntüler kısa sürede milyonlarca izlenmeye ulaşırken; yorumlarda şaşkınlık, merak ve tartışma bir araya geldi. Pek çok kullanıcı için "namaz" sadece İslamiyet ile özdeşleşmiş bir ibadetken, kilise çatısı altında bu ritüellerin yapılması "Bu işin aslı ne?" sorusunu gündeme taşıdı.

 

Namaz Sadece İslam’a mı Özgü?

Sanılanın aksine namaz (salat), sadece Hz. Muhammed (s.a.v) ile başlamış bir ibadet değildir. Kur'an-ı Kerim'de de belirtildiği üzere namaz; Hz. İbrahim, Hz. Musa ve Hz. İsa gibi pek çok peygambere ve onların ümmetlerine emredilmiş kadim bir ibadet şeklidir. İslamiyet, bu ibadeti son ve en mükemmel formuna kavuşturmuştur.

 

Ermeni Kilisesi ve "Kadim" İbadet Şekli

Hristiyanlığın bazı Ortodoks ve özellikle Doğu geleneklerinde (Ermeni, Süryani ve Kıpti kiliseleri gibi), bugün unutulmaya yüz tutmuş olsa da "secde" ve "rükû" içeren dua biçimleri mevcuttur. Özellikle "Büyük Perhiz" dönemlerinde veya çok özel ayinlerde, inananlar Alah’ın huzurunda tam bir teslimiyetle yere kapanarak namaz kılarlar.

 

Ermeni Kilisesi'ndeki bu görüntüler, aslında Hristiyanlığın ilk yüzyıllarındaki ibadet geleneklerinin bir yansımasıdır. Batı kiliseleri (Katolik ve Protestan) zamanla bu fiziksel ritüellerden uzaklaşmış olsa da, Doğu kiliseleri diz çökme ve secde etme geleneğini "metanoia" (tövbe ve saygı gösterisi) adı altında sürdürmeye devam etmektedir.

 

Tarihsel Süreçte Namaz

Namaz, kelime anlamıyla "dua etmek" ve "yönelmek" demektir. İslam öncesi semavi dinlerde de bedensel hareketlerle yapılan bu ibadet:

 

Yahudilikte: "Amida" dualarında eğilme ve bazı özel günlerde tam secde şeklinde,

Hristiyanlıkta: Özellikle Doğu ritüellerinde yere kapanma şeklinde mevcuttur.

Uzakdoğu dinlerinde: Namaz Uzakdoğu dinlerinde de kılınmaktadır.

Sonuç olarak; videodaki görüntüler bir "din değiştirme" veya "taklit" değil, semavi dinlerin ortak kökeninden İslamiyet ile son şeklini alan ve günümüze kadar ulaşan kadim bir ibadet pratiğinin nadir bir yansımasıdır.