ABD Savunma Bakanlığı’na (Pentagon) bağlı Başmüfettişlik Ofisi (IG) tarafından yayımlanan rapor, F-35 Lightning II savaş uçaklarının operasyonel hazırlık seviyesinde ciddi sorunlar yaşadığını ortaya çıkardı. Rapora göre, Lockheed Martin ile yaşanan bakım ve sürdürülebilirlik problemleri nedeniyle F-35’ler, 2024 yılı boyunca görev için “harbe hazır” kabul edilen sürenin yaklaşık yarısından fazlasında uçuşturulamadı.

Bakım sözleşmeleri yeterince denetlenmedi

Denetim raporunda, Pentagon’un Lockheed Martin ile yaptığı bakım ve sürdürme sözleşmeleri kapsamında yüklenici performansını yeterince denetlemediği vurgulandı. Raporda, F-35 Müşterek Program Ofisi’nin (JPO) şirketin performansını izlediği ancak düşük performansın her durumda yaptırımla karşılık bulmadığı belirtildi.

Asgari askeri standartları karşılamayan uçaklara 1,7 milyar dolar

Raporda dikkat çeken bir diğer unsur ise, bazı F-35 uçaklarının askeri hizmetin minimum gerekliliklerini karşılamamasına rağmen, Lockheed Martin’e herhangi bir ekonomik yaptırım uygulanmadan 1,7 milyar dolar ödeme yapılması oldu. Bunun gerekçesi olarak; sözleşmelerde uçak hazır olma oranlarına ilişkin net, ölçülebilir performans kriterlerinin bulunmaması gösterildi.

Sözleşmelerde kritik eksikler tespit edildi

Pentagon Başmüfettişliği, F-35 sürdürülebilirlik sözleşmelerinde malzeme denetimi ve devlet mülkiyetine ilişkin raporlama şartlarının yeterince uygulanmadığını da rapora ekledi. Bu durumun, uçakların uzun vadeli operasyonel verimliliğini olumsuz etkilediği ifade edildi.

Dünyanın en pahalı savunma programı

Pentagon’un bugüne kadarki en büyük tedarik programı olarak kabul edilen F-35 projesinin; uçakların satın alınması, işletilmesi ve ömür boyu sürdürülmesi dahil olmak üzere toplam maliyetinin 2 trilyon doların üzerine çıkacağı tahmin ediliyor. Son rapor ise, bu dev bütçeye rağmen programın ciddi yapısal sorunlarla karşı karşıya olduğunu bir kez daha gündeme taşıdı.