YENİ AKİT / ANKARA - İran’dan 18 yıl aradan sonra Cumhurbaşkanlığı düzeyinde Türkiye’ye ilk ziyaret dün gerçekleşti. İran Cumhurbaşkanı Dr. Hasan Ruhani, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün resmi davetlisi olarak Türkiye’ye geldi. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül konuk Cumhurbaşkanını Çankaya Köşkü’nde resmi törenle karşıladı. İki ülke ulusal marşlarının okunmasının ardından Ruhani, Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı’nı selamladı.

GENİŞ KATILIMLI GÖRÜŞMELER GERÇEKLEŞTİ

Karşılama töreninin ardından iki lider arasında baş başa görüşmelere geçildi. Görüşmelerde enerji, Türkiye-İran ilişkileri ve Suriye konusu masaya yatırıldı. Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, İçişleri Bakanı Efkan Ala, Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz, Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan, Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı ve diğer üst düzey yetkililerin katıldığı görüşmelerin ardından birçok anlaşma metnine de imza atıldı.

GÜL: İRAN’LA ARAMIZDA DERİN, TARİHİ VE İNSANİ BAĞLAR VAR

Baş başa ve heyetler arası görüşmeler ve imza töreninin ardından Gül ve Ruhani, ortak basın toplantısı düzenledi. Her iki lider burada önemli mesajlar verdi. Konuk cumhurbaşkanının 18 yıl aradan sonra Ankara’ya devlet ziyareti yapan ilk İranlı Devlet Başkanı olduğunu hatırlatan Cumhurbaşkanı Gül, ziyaretin tarihi önemi olduğunu söyledi. İran’ın Türkiye’nin, derin insani ve kültürel bağlarla “kadim” dostu, 1639’dan beri değişmeyen ortak bir sınırın paylaşıldığı “değerli bir komşusu” olduğunu belirten Cumhurbaşkanı Gül, “Son yıllarda artan karşılıklı üst düzey ziyaretlerimiz her bakımdan önem taşımaktadır. Bugün yapılacak olan ‘Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi’ bir anlamda iki ülkenin ortak bakanlar toplantısı şeklinde geçecektir. Bu ilişkilerimizin geldiği seviyeyi, gösterme açısından da çok önemlidir. Ruhani ile hem baş başa hem de heyetler arası verimli görüşmelerde bulunduk. Siyasi, ekonomik, kültürel ve diğer bütün alanlarda ilişkilerimizi gözden geçirdik ve daha ileri taşıma düşüncesini ortaya koyduk” dedi.

“HİÇBİR ÜLKENİN NÜKLEER SİLAHA SAHİP OLMASINI İSTEMİYORUZ”

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, konuşmasının devamında bölgede hiçbir ülkenin nükleer silaha sahip olmasını istemediklerini söyledi ve kitle imha silahlarından arındırılmış bir Ortadoğu vizyonunu koruduklarını kaydetti. Cumhurbaşkanı Gül ayrıca hiçbir ülkenin nükleer enerjiden barışçıl amaçlarla yararlanma hakkından mahrum bırakılmasına müsaade etmediklerini, bunu doğru bulmadıklarını da belirtti.

30 MİLYAR DOLAR TİCARET HACMİ HEDEFİ

Cumhurbaşkanı Gül şunları kaydetti: “Birçok önemli anlaşma vakti ile imzalanmıştır. İkili ilişkilerimizin önemli boyutu şüphesiz ki ekonomidir. Ticaret hacmimiz 15 milyar dolar civarındadır, hedefimiz 30 milyar dolardır. Bunu gerçekleştirme potansiyeli ve iradesi mevcuttur her iki ülkenin. İran’ın takip ettiği, yeni politikalar İran’ın ekonomisini daha da açmakta, özel sektöre Ruhani’nin önem vermesi dolayısıyla, inanıyorum ki karşılıklı özel sektörler arasında daha çok yatırımlar söz konusu olacak, ticaret söz konusu olacak. Bu anlamda işadamları ile yapacağımız toplantıda, işadamlarımızı karşılıklı olarak teşvik edeceğiz. Bu çerçevede ocak ayında imzalanan tercihli ticaret anlaşmasının bir an önce imzalanmasında da mutabakatımızı tekrarladık. Ayrıca karma ekonomik komisyon toplantılarında da aldığımız kararları da bir an önce hayata geçireceğiz.”

“NÜKLEER SİLAHLARA KARŞIYIZ”

Görüşmede, bölgesel istikrarı masaya yatırdıklarını belirten Gül, “İran’ın nükleer programı ile ilgili, meselenin diplomatik yöntemle çözüme kavuşturulması gerektiğini her zaman savunduk. Kitle imha silahlarından arındırılmış bir Ortadoğu vizyonumuzu koruyoruz. Diğer yandan da hiçbir ülkenin nükleer enerjiden, barışçıl amaçlarla yararlanma hakkından mahrum bırakılmasına müsaade etmiyoruz ve bunu doğru bulmuyoruz. Bu konuda uluslararası normlara riayet edildiği ve Atom Enerjisi Kurumu ile tam ve şeffaf bir şekilde iş birliği yapıldığı sürece nükleer enerjiden barışçıl amaçlarla faydalanmak hepimizin hakkıdır” dedi.

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani de ikili ilişkilerin iki ülkenin yararına olacağını belirterek, “Bizim komşu ülkelerimiz arasında Türkiye’nin özel bir konumu vardır. Hem iki ülkede var olan imkanlardan, ayrıcalıklardan dolayı, hem de iki ülkenin jeopolitik konuma sahipler bölgede. Biz bugün görüşmelerimiz sırasında ve genel toplantımızda diğer arkadaşlarla karara vardık, ekonomik ve ticaret kapasitelerimizi artıralım ve geçen seneki ticaret hacmimizi iki katına çıkaralım.”

RUHANİ: TİCARET HACMİNİ 30 MİLYAR DOLAR’A ÇIKARABİLİRİZ

Cumhurbaşkanı Gül’ün ardından söz alan İran Cumhurbaşkanı Ruhani de şunları ifade etti: “Her ülkenin hesaplamaları şunu gösteriyor ki, önceki anlaşmalarımız doğrultusunda çalışırsak ve takip edersek, önümüzdeki anlaşmaları yerine getirirsek, iki ülkenin ilişki hacmini 30 milyar dolara çıkarabiliriz. Biz ulaşımla ilgili özellikle demiryolları ile ilgili bugün anlaşmaya vardık. İki ülkenin raylı sistemlerini birbirine bağlayalım. Fars Körfezi ve Umman denizini Karadeniz’e ve Akdeniz’e bağlayalım. İki ülke arasında ki ekonomik ilişkilerin artırılması ve kalkınması sadece iki ülkenin yararına değil, aynı zamanda bölgemizin yararına da olacaktır. Biz yatırım alanında Türk işadamları İran’da, İran işadamları Türkiye’deki yatırımları konusunda anlaşmaya vardı.”

İRAN’LA YENİ DÖNEMİN BAŞLANGICI

Nükleer konusuyla ilgili iki ülkenin farklı düşünmediğini kaydeden Ruhani, “Her iki ülke ortak düşüncelere sahip. Bütün ülkeler barışçıl nükleer teknolojilere sahip olma konusunda aynı düşüncedeler. Ayrıca nükleer silahlardan arındırılmış bir Ortadoğu her iki ülkenin kabul ettiği bir anlaşmadır” dedi. Açıklamaların ardından gazetecilerin sorularına geçildi. Bir İranlı gazetecinin, “Yapılan ziyaret, görüşmeler, Türkiye ile İran arasında yeni dönemin başlangıcı diye bilir miyiz?” yönündeki sorusuna Cumhurbaşkanı Gül, “Evet” cevabını verdi. Cumhurbaşkanı Gül, ziyaretin bir ‘dönüm noktası’ olabileceğinin de altını çizdi.

BÖLGESEL KONULAR VE ENERJİ İŞBİRLİĞİ KONUŞULDU

Başbakan Erdoğan da Ruhani ile görüştü. Türkiye-İran 1. Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi’nin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında konuşan Erdoğan, “İkili görüşmemizde Suriye ve Irak’taki meseleleri değerlendirdik. Türkiye İran arasında ticaret hacmi göreve geldiğimizden bugüne 10 kat arttı. Doğalgazla ilgili olarak ilgili bakanlarımız kendi aralarında görüştüler. Temenni ederim iki ülkenin enerji bakanı mutabakata varır. Bu mutakabatın gerçekleşmesi halinde İran’dan daha çok doğalgaz alırız” dedi.

KUTSALA EL UZATAN BEDELİNİ ÖDER

Gazetecilerin sorularını da cevaplayan Başbakan Erdoğan, Diyarbakır’daki bayrak indirme olayına ilişkin, “İçişleri Bakanım hemen teftişi başlatmıştır. Bunun çocuk olması bizi ilgilendirmez. Bir çocuk bizim kutsalımız olan bir bayrağı alma maharetini gösteriyorsa bunun bir karşılığı muhakkak ki olacaktır. Bedeli neyse bunun bedelini de onu oraya gönderenler, kendisi, onlar da ödeyecektir. Buna sessiz kalmamız mümkün değildir” dedi. Erdoğan, bu olayların çözüm sürecini baltalamaya yönelik olduğunu belirterek “Bu provokasyonlara karşı milletçe dik durmamız lazım” diye konuştu.

10 ANLAŞMA İMZALANDI

Basın toplantısı öncesi Gül ve Ruhani’nin huzurunda çeşitli alanları kapsayan 10 işbirliği anlaşması ve mutabakat zaptı imzalandı. Törende Türk Standartları Enstitüsü ile İran Standartlar ve Endüstriyel Araştırmalar Enstitüsü arasında da mutabakat zaptı imzalandı.