Erişkinlerde normalde dakikada 16-24 olan solunum sıklığının artması.

Çocuklarda bu sayı normalde daha fazladır; dakikada 40’ı bulabilir, hatta aşabilir.

Polipne akciğerdeki hava akımının artmasına ve böylece alveollerdeki gaz alışverişinin hızlanmasına yol açan bütün olgularda ortaya çıkabilir.

Fizyolojik koşullarda, fiziksel zorlanmalarda (örneğin bir koşudan sonra), patolojik durumlarda, solunum güçlüğü ya da dispnenin bulunduğu durumlarda görülebilir.

Akciğer zarı ya da göğüs duvarının ağrılı olduğu durumlar ve hastanın göğsünü olabildiğince hareketsiz tutarak, azalmış olan solunum derinliğini solunum sıklığını artırma yoluyla karşılamaya çalıştığı durumlarda da polipneye yol açabilir.

Ateşli hastalıklarda doğrudan solunum merkezlerindeki sıcaklık artışının ve daha önemlisi dolaşan zehirli maddelerin etkisiyle solunum sıklığı artar. Herhangi bir organik nedene bağlı olmayan polipne, histerik ya da psikopat kişilerde görülebilir.

ACİL BAKIM

Takipnenin nedeni birçok farklı durum olabilir. Doktorunuzdan uygun bir tanı nedeni belirlemeye yardımcı olacaktır. Bu durum bir takipne atağının doktorunuza bildirilmesi gerektiği ve özellikle ilk yaşadığınız zaman olmak üzere daima tıbbi acil bir durum olarak tedavi edilmesi gerektiği anlamına gelir.

Aşağıdaki belirtilerden herhangi birini yaşarsanız 112'yi arayın: Cilt ve tırnaklarda mavimsi/gri renk Diş etleri ve dudaklarda mavimsi/gri renk Bayılacakmış gibi olma Göğüs ağrısı Giderek kötüleşen hızlı solunum Ateş Her solunumla içeri doğru çöken göğüs

 

NEDENLER

Hızlı sığ solunumun nedenleri enfeksiyonlar, boğulma, kan pıhtıları, kalp yetmezliği veya astım olabilir.

ENFEKSİYONLAR

Pnömoni veya bronşiyolit gibi akciğerleri etkileyen enfeksiyonlar solunum zorluğuna yol açabilir. Bu durumda daha kısa ve daha hızlı solunum olabilir. Bu enfeksiyonlar kötüye giderse akciğerler sıvıyla dolabilir ve derin nefes almakta zorlanmaya yol açabilir. Nadir durumlarda tedavi edilmeyen enfeksiyonlar ölümcül olabilir.

NEFES ALAMAMA

Boğulurken hava yolunuz bir nesne ile kısmen veya tamamen tıkanmıştır. Nefes alabiliyorsanız nefesleriniz derin ve rahat olmayacaktır. Boğulma durumunda hemen tıbbi yardım gereklidir.

KAN PIHTILARI

Bir pulmoner emboli akciğerde bir kan pıhtısıdır. Bunun sonucunda göğüs ağrısı, öksürük ve hızlı veya düzensiz kalp atımıyla birlikte hiperventilasyon olabilir.

ASTIM

Hiperventilasyon bir astım krizinin bir belirtisidir. Astım akciğerlerde kronik enflamatuar bir hastalıktır ve sıklıkla çocuklarda hızlı ve sığ nefes almanın nedenidir.

ANKSİYETE ATAKLARI

Panik atakları da denen anksiyete atakları korku veya anksiyeteye fiziksel bir cevaptır. Sıklıkla bir anksiyete bozukluğunun belirtisidir ve reçeteli ilaçlar ve danışmanlıkla tedavi edilebilirler.

KOAH (KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI)

KOAH sık görülen bir akciğer hastalığıdır ve kronik bronşit veya anfizemden oluşur. Bronşit hava yollarında bir enflamasyondur Amfizem akciğerlerde hava keselerinin harabiyetidir.

TESTLER

Doktor solunum paternini düzeltmek ve derin nefes almanızı kolaylaştırmak için hemen tedavi verebilir. Sonra belirtileriniz veya durumunuzla ilgili sorular sorabilir. Tedavi bir maskeyle oksijenden zengin hava sağlamayı içerebilir.

Tıbbi acil durum geçtikten sonra doktorunuz şunlar gibi sorular sorar: Solunum probleminiz ne zaman başladı? İlaç alıyor musunuz? Önceden mevcut tıbbi durumunuz var mı? Astım, bronşit veya amfizem gibi solunum probleminiz veya akciğer probleminiz var mı? Yakın zamanda grip veya soğuk algınlığı geçirdiniz mi? Tıbbi öykünüz alındıktan sonra doktorunuz kalbiniz ve akciğerlerinizi bir stetoskopla dinler. Oksijen seviyenizi kontrol etmek için bir puls oksimetre kullanır. Bir puls oksimetre parmağınıza takılan küçük bir monitördür.

 

Gerekirse doktorunuz bir arteriyel kan gazı testi kullanarak oksijen seviyelerinizi kontrol edebilir. Bu test için doktor arterinizden az miktarda kan alır ve analiz için laboratuvara gönderir. Bu test biraz rahatsızlığa neden olabilir ve bu nedenle kanınız alınmadan önce bölgeye anestezi (uyuşturucu bir ajan) uygulanabilir.

GÖRÜNTÜLEME TARAMALARI

Doktorunuz akciğer hasarı, hastalık bulguları veya enfeksiyon kontrolü için akciğerlerinize daha yakından bakmak isteyebilir. Genellikle bu amaç için bir röntgen kullanılır ama bazı durumlarda ultrason gerekebilir. MRG (manyetik rezonans görüntüleme) veya BT (bilgisayarlı tomografi) taraması gibi başka görüntüleme testlerinin kullanılması nadirdir ama gerekli olabilir.

TEDAVİ

Tedavi seçenekleri solunum sorunlarının tam nedenine göre değişebilir.

AKCİĞER ENFEKSİYONLARI

Bir enfeksiyonun neden olduğu hızlı ve sığ solunum hava yollarını açmak için albuterol gibi bir inhalerle ve enfeksiyonu gidermek için antibiyotiklerle tedavi edilebilir. Antibiyotikler bazı enfeksiyonlarda faydalı değildir. Bu gibi durumlarda solunum tedavileri enfeksiyon kendiliğinden geçerken hava yollarını açık tutmak için kullanılır.

KRONİK DURUMLAR

Astım ve KOAH dahil kronik durumlar geçmez. Ancak tedaviyle hızlı ve sığ solunumu en aza indirebilirsiniz. Bunlar gibi hastalıkların tedavisinde reçeteli ilaçlar, inhalerler ve aşırı durumlarda oksijen tüpleri kullanılabilir.

ANKSİYETE BOZUKLUKLARI

Bir anksiyete atağının bir belirtisi olarak hızlı ve sığ solunum yaşıyorsanız doktorunuz muhtemelen terapi ve anksiyete ilaçlarının bir kombinasyonunu önerecektir. Bu ilaçlar arasında Xanax, Klonopin ve buspiron olabilir.

DİĞER TEDAVİLER

Halen hızlı nefes alıyorsanız ve yukarıdaki tedaviler işe yaramıyorsa doktor solunumunuzu düzeltmek için bir beta blokör ilaç yazacaktır. Bunlar arasında asebutolol, atenolol ve bisoprolol vardır. Sıklıkla yüksek kan basıncını tedavi etmek için kullanılırlar. Adrenalinin (kalp hızı ve solunumu arttıran bir stres hormonu) etkilerini tersine çevirerek hızlı, sığ solunumu tedavi ederler).

ÖNLEME

Önleme yöntemleri hızlı solunumunuzun nedenlerine bağlıdır. Örneğin neden astım ise alerjenler, zorlu egzersiz ve duman ve hava kirliliği gibi tahriş edicilerden kaçınmak krizleri önleyebilir.

Acil bir duruma dönüşmeden hiperventilasyonu durdurmanız mümkün olabilir.

Hiperventilasyon yapıyorsanız karbondioksit alımınızı arttırıp oksijen alımınızı azaltmanız gerekecektir. Bunu yapmak için dudaklarınızı bir pipetten emiyormuş gibi konumlandırın ve nefes alın. Ayrıca ağzınızı kapatıp burun deliklerinizden birini örtebilir ve açık burun deliğinden nefes alabilirsiniz.

Hiperventilasyonunuzun nedeni bunu önlemeyi zorlaştırabilir. Ancak altta yatan neden için hemen tedavi istemek problemin kötüleşmesini veya sıklaşmasını önleyebilir.