Zevkli, akıcı ve anlaşılır bir “felsefeye giriş” kitabı arayanların ilk tercihlerinden biri olacağı şimdiden anlaşılan eser, bir yandan da felsefenin köklü meselelerine temas ediyor.

FİKİR Mİ FELSEFE Mİ

Kitabının önsözünde şöyle takdim ediyor eserini yazar:

- “Fikir adamlarının en sıradışı olanları, Eski Yunan filozoflarıdır. Zira öncesi bilinmeyen bir biçimde, bir ânda ortaya çıkarlar ve birbirinden ilginç fikirler ileri sürerler.

Fikir, yâni gördüğümüz ve işittiğimiz nesnelerin üstüne çıkmış düşünce, eski Yunan’da “felsefe” adını almıştır. Oysa felsefe, fikrin tamamı değil, sadece bir yönü, bir görünümüdür.

Her felsefe fikirdir, fakat her fikir felsefe değildir. Fikrin felsefeye nisbetle daha kapsayıcı ve felsefenin fikre nisbetle daha dar, daha teknik bir anlamı olduğu anlaşılıyor.

Dolayısiyle, felsefeye sadece filozofça yaklaşılmaz; felsefeye, felsefenin dar anlamı dışında, herhangi bir bakımdan fikir edinmek için de yaklaşılır. Nitekim bizim bizim burada eski Yunan filozoflarına bakışımız “felsefî” bir bakış değil, ama “fikrî” bir bakıştır.

Onun için biz bu incelememize “sıradışı filozoflar” yerine, “sıradışı fikir adamları–mütefekkirler” demeyi uygun gördük. Böylece, ele aldığı konunun sanki kendisiymiş gibi görünen edeb yoksunundan da uzak kalmayı tercih ettik.

Demek ki, eski Yunan filozofları üzerine bu incelememiz, dar anlamda “felsefî” bir inceleme değil, geniş anlamda “fikrî” bir incelemedir. Sıradışı fikir adamları derken, “ele aldığımız Eski Yunan filozoflarını ve onları ele alış tarzımızı” içine alan bir bakışı murad ediyoruz.

Zaten fikirler âleminde, eski Yunan filozoflarından daha “sıradışı fikir adamları” bulmak zordur. Çünkü onlar, öncesi bilinmeyen bir şekilde ortaya çıktılar ve felsefe yapmaya başladılar.”

ESERDE KİMLER VAR

Bu şekilde takdim edilen eserde kısaca hayat ve fikirleri sıralanan öncü Yunan filozofları ise şunlar:

Thales, Anaksimandros, Anaksimenes, Herakleitos, Pythagoras, Ksenophanes, Parmenides, Elealı Zenon, Melissos, Empedokles, Anaksagoras, Leukippos, Demokritos, Protagoras, Gorgias, Thrasymakhos, Prodikos, Hippias, Sokrates, Menedemos, Aristippos, Antisthenes, Megaralı Eukleides, Platon, Aristoteles, Theophrastos, Epikouros, Kıbrıslı Zenon ve Pyrrho.

SOKRAT’IN REHBERİ ‘MAVİ IŞIK’

Sokrat’a ayrılan bölümde “MAVİ IŞIK” ara başlıklı bir kısım var ki, gerçekten çok dikkat çekici:

- “Sokrat'ın gözünde yuvalanmış bir şeydir... Şeydir diyoruz, çünkü ne olduğunu tam olarak bilmiyoruz... Bir başka buudtan Sokrat'ın gözüne görünen ve ondan başkasına görünmeyen bir şey!

Bu ışık, onun fikirlerinin şevk vericisidir. O göründüğünde Sokrat saatlerce, günlerce konuşabilir, yorulmaz. O kaybolduğunda iki lafı bile bir araya getirmekte zorlanır. Sokrat doğrulardan söz ettiği zaman, bu ışık ziyadeleşir. Sokrat yanıldığı zaman zayıflar ve kaybolur... Böyle bir diyalektik ilişki, fikirleriyle onun arasında!

Bugünün felsefe tarihçileri söz etmiyorlar bundan artık. Anlam veremiyorlar: "Hadi ya öyle şey olur mu?"... Artık olmadığı için zaten böyle oluyor ya... Felsefeye bakın, ne hâle geldi?.. Sokrat zamanının en tehlikeli oyunu, çağı şiddetle sarsan ve putları devirmeye davranan bu şey, bugün modern üniversitenin en sapa koridoruna hapsedilmiş, ne söylediği ve neye yaradığı da çok belli olmayan bir şey...

Mavi ışıksız felsefe, bir laf kalabalığı... Realiteden kopuk, ideal olana küskün... Bir curcuna, bir hamam uğultusudur gidiyor... Bu sırada oradan biri, bir laf söylüyor... O uğultu içinde uçuşan binlercesi arasında, birden dikkat kesiliyorsun: Sana mı söyledi, başkasına mı?.. Rastgele mi söyledi, şuurlu mu?.. Öyle mi söyledi, böyle mi?.. Söyleyen iyi biri mi, kötü mü?.. Ne önemi var!..

"Hikmet müminin yitik malıdır, nerede bulursa alır!"... Tanır da zaten; bir bakışta tanımasa bile, hayâlini oynatınca hikmet olduğunu anlar... Bunu bir felsefeci bile söylemiş olsa... Nitekim İmam-ı Gazali Hazretleri şöyle der:

- “Felsefecilerin sözlerinde iki türlü afet vardır. Biri o sözleri olduğu gibi kabul edenler, diğeri olduğu gibi reddedenler için... Olduğu gibi kabul edenler, hikmetlerle safsatayı ayırdetmeden alır ve zehirlenir... Olduğu gibi reddedenler ise, safsatadan kaçayım derken hikmetlere de sırtını dönmüş olur; hikmetten mahrum kalır...”

Hâsılı, mavi ışık felsefede hikmet davasıdır... Hikmetin olmadığı yerde felsefe de kuru bir laf kalabalığıdır... Hikmetin olduğu yerde de adı felsefe değildir, başka bir şeydir: Hikemiyat!

Aslen Selanik kökenli olan yazar, Marmara Üniversitesi hukuk fakültesinde başladığı eğitiminin ardından İstanbul Üniversitesi fizik bölümüne devam etti, şu ânda ise İstanbul Üniversitesi felsefe bölümünde okuyor. 

KİTABA ULAŞMAK İÇİN

Online Satış Fiyatı 7 TL:

http://www.kureselkitap.com/urun/siradisi-fikir-adamlari/3063

Dağıtım & Sipariş: KÜRESEL KİTAP