Çankırı’nın Ilgaz ilçesi, M.Ö.2000-1200 dönemleri arasında Hititlerin egemenliği altında olan bir yöre idi. 1909-1974 yıllarının başlarında Çankırı’da başlatılan araştırmalar sonucunda, kentin ilk büyük höyüğü, Salman Höyük bulunmuştu. Çankırı İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü tarafından da tescil edilen bu höyük çevresinde Ilgaz İlçe Jandarma ekipleri de günlük olarak devriye atarak buranın güvenliğini sağlıyor.

Salman Höyük Ilgaz’ın güneybatısında Çankırı-Kastamonu yolunun kenarında 20-25 metre yüksekliğinde Cendere köyünün sınırları içinde bulunuyor. Kaçak definecilerin zarar verdiği bu höyüğün çevresinde Roma ve Bizans dönemleriyle tarihlendirilen çok sayıda pişmiş toprak esere rastlandı. Bunun dışında, buradaki yerleşimin Roma döneminden çok daha eskiye gittiği sanılıyor.

Höyüğün yakınlarında, Devrez Çayı’nın güneyindeki kayalıkların doğuya bakan yamaçlarında da kaya mezarları, mağaralar bulunuyor. Bu mağaralardan bazılarının dini amaçlı kullanıldıkları sanılıyor. Bu mezarlarda irili ufaklı mezar odaları yer alıyor. Bazı buluntulardan da buralarda insanların yaşadıkları anlaşıldı. Mezarlar kare, dikdörtgen planlı, bazıları düz kubbeli ve semer dam tabanlı.

Coğrafi konum olarak çok stratejik bir konuma sahip olan Ilgaz’da bu değerlerin gün yüzüne çıkarılması için yöre insanı yetkililerden yardım bekliyor.