Ankara
Türkiye’de alkol satışı ve reklamı gibi düzenlemeler konusunda tartışmalar sürerken, Avrupa’dan Asya’ya birçok ülkede alkol tüketiminin kontrolü konusundaki kurallar ve sınırlamalar göze çarpıyor. Alkol tüketiminin yüksek olduğu ülkelerden Rusya’da, Bilim ve Araştırma Enstitüsü’nün verilerine göre, 143 milyonluk nüfusun 12 milyonu aşırı alkol kullanıyor. Rusya Gözetim Merkezi’nin araştırmalarında da ülkede 20 yaşından küçük erkeklerin yüzde 33’ünün alkol kullandığı, bu oranın kadınlarda yüzde 20 olduğu saptandı. Rus hükümeti 2009 sonunda kabul ettiği alkolle mücadele planı çerçevesinde, kişi başına düşen alkol miktarını bu yıl 15 litreye düşürürken, 2020’de bu rakamı 8 litreye kadar indirmeyi hedefliyor. İstatistiklere göre, 2009’da hiç alkol kullanmadığını söyleyenlerin oranı yüzde 24 iken, bugün söz konusu rakam yüzde 33’e yükseldi.
Fransa’da alkol satışına
5 farklı uygulama
Fransa’da 18 yaş altındakilere mağazalarda içki satılmazken, lokantalarda da yine içki servisi yapılmıyor. Ülkede içki ruhsatı için 5 farklı lisans uygulaması var. Lisans 1 ve 2, bakkal ve mağazalar için geçerli. Bunlar müşterilerine sadece saat 22’ye kadar alkol ürünleri satma hakkına sahip. Lisans 3’e sahip olan lokantalar, sadece yemekle birlikte müşterilerine alkol satışı yapabiliyor. Lisans 4 kapsamındaki bar ve lokanta sahipleri ise müşterilerine saat 2’ye kadar, yemeksiz de olsa alkol servisi yapabiliyor. Lisans 5, gece kulüpleri, diskotek ve pavyon gibi yerler için geçerli. Bu işyerlerinde sabah 5’e kadar içki satışı serbest. Alkollü ürün satışı için gerekli Lisans 4 ve Lisans 5’i alabilmek için Fransız vatandaşı olmak gerekiyor. Fransa’da otomatik makinelerde alkol satışı, sınırsız ücretsiz içki dağıtımı ve benzin istasyonlarında akşam 18’den sabah 8’e kadar içki satışı yasak. Ayrıca, sürücüler için yasal sınır 0,5 promil olarak uygulanıyor.
Avrupa’daki durum
Avrupa Birliği Bakanlığı tarafından geçtiğimiz günlerde yayınlanan alkolün zararlarının azaltılmasına yönelik rapora göre, Finlandiya ve Hollanda’da bu konuda yazılı bir ulusal strateji belgesi bulunuyor. Söz konusu strateji, alkol tüketiminin azaltılması için yüksek vergi, devlet tekeli, alkollü içki servisi yapan mekanların sıkı denetimi, ruhsatlandırma, toplum sağlığını artırıcı faaliyetlerin desteklenmesi gibi araçlar öngörüyor. Bu iki ülkede alkollü ürünlerin reklamına, sponsorluk için kullanımına, satış promosyonuna sınırlamalar getirilmiş durumda. Hollanda’da ayrıca, alkollü içki satışına sıkı kurallar getiriliyor. Alkollü ürünlerin reklamı 06.00 ile 21.00 saatleri arasında yasak. 0,5 promil ve daha fazla alkol kullanan sürücülere belirli süre trafikten men cezası veriliyor.

İngiltere ve İrlanda
İngiltere ve İrlanda’da da alkolün yol açtığı zararların azaltılması için yazılı bir ulusal strateji belgesi var. İngiltere’de alkol ürünlerinin birim fiyatı artırılabilirken, İrlanda’da alkol kontrolü, uyuşturucu ile ele alınması öngörülen bir alan haline getirildi.

İsveç ve Norveç İsveç ve Norveç de ulusal strateji belgesi hazırlayan ülkelerden. Her iki ülke de tüm sürücüler için kandaki alkol yoğunluğu 0,2 promil olarak belirlenmiş durumda. İsveç’te alkollü ürünlerin reklamında, sponsorluk için kullanımında ve satış promosyonlarında yasal sınırlamalar getirilmişken, Norveç’te alkol satışında tekel durumunda bir devlet işletmesi bulunuyor. Burada ayrıca, profesyonel sürücüler için alkollü araç kullanımında sıfır tolerans politikası uygulanıyor.
en sıkı ülke Litvanya
Litvanya, alkolle mücadeleyi en sıkı yürüten ülkelerden. Alkole erişim yüksek vergilendirme yolu ile azaltılmaya çalışılırken, alkollü ürünlerin televizyon, radyo ve posta yoluyla reklamı yasak. Kandaki alkol yoğunluğu oranı genel ve genç sürücüler için 0,4 promil olarak uygulanırken, ticari kullanıcılar için bu oran 0,2 promil. Alkollü ürünlerin reklamı, satış promosyonu ve sponsorluk için kullanımı sınırlanmış durumda ve perakende satışta emniyet birimlerinin uygun görüşü alınıyor.
Japonya’da yaş sınırı 20, Avustralya’da 18
Japonya’da 15 yaş üstü gençler arasında yıllık kişi başına düşen saf alkol tüketimi 8 litre. Alkol tüketiminde yaş sınırı ise 20. Sürücüler için uygulanan yasal limit 0,3 promil.
Avustralya’daki 15 yaş üstü gençler arasında yıllık kişi başına düşen saf alkol tüketimi 10 litre. Alkol tüketim yaşı sınırının 18 olduğu ülkede, belli saatlerde ve bazı mekanlarda alkol satışının yasaklanması, petrol istasyonlarında ve bazı özel günlerde satış yasağı gibi kurallar getirilmiş durumda. Libya, Suudi Arabistan, İran, Somali, Pakistan ve Afganistan, günlük yaşamda içki içmenin tamamen yasak olduğu ülkeler arasında. Angola, Ekvatoryal Gine, Gine, Guantanamo, Katar, Andorra gibi ülkelerde ise alkollü içeceklere vergi uygulanmıyor.