İBRAHİM ACAR/İSTANBUL
Ekonomik açıdan büyüyen Türkiye’yi oyalayan Avrupa Birliği, ekonomisi zor durumda olan ve Türkiye ile asla boy ölçüşemeyecek Hırvatistan’ı tam üye olarak içine katması, “Hıristiyan Kulübü” tezini güçlendiriyor.  Hırvatistan 10 yılda birlik üyesi olurken AB Türkiye’yi 27 yıldır oyalıyor. Temel kriterleri yerine getiren Türkiye, 54 yıl önce bir parçası olduğu AB’ye tam üye olabilmek için 14 Nisan 1987’den beri bekliyor. İki ülkenin ayna anda tam üyelik müzakerelerine başladığı 2005’den bu yana Türkiye; büyüme, kişi başına düşen milli gelir, ihracat, enflasyon, işsizlik, rekabet gücü ve borcun milli gelire oranı gibi alanlarda olağanüstü gelişme göstererek adeta parmak ısırtırken, Hırvatistan krizdeki Avrupa ekonomisinin hastalıklı ayaklarından biri olarak dikkat çekiyor.
TÜRKİYE AB’YE BÜYÜK GELDİ
2005’ten bu yana geçen 8 yılda işsizlik oranın Hırvatistan’da iki katına çıkarak yüzde 20’ye dayandı. Küçük olmasına rağmen borcu her yıl katlayarak büyüyen Hırvatistan ekonomisi, durgunluktan bir türlü kurtulamıyor. Buna rağmen 2005’ten bu yana gayri safi milli hasılasını, kişi başına gelirini ve ihracatını katlayan Türkiye; işsizlik, enflasyon, faiz, dış borcun GSMH’ye oranı gibi temel göstergelerde Hırvatistan’a büyük fark attı.
MASTRİCHT KRİTERLERİ NEREDE?
Hırvatistan’ın 28’inci ülke olarak Avrupa Birliği’ne (AB) üye olması Birlik’te Maastricht Kriterleri’nin formalite olduğunu gözler önüne serdi. 54 yıldır Birlik kapısında oyalanan Türkiye, AB’nin üyeliğe giriş için şart koştuğu Maastricht Kriterleri’nde Hırvatistan’a fark atıyor. Kriterlere göre borcun milli gelire oranı maksimum yüzde 60 olmalı. Hırvatistan’da bu oran 2012’de yüzde 53.6 iken, Türkiye’de yüzde 36 seviyesindeydi. Türkiye bir diğer kriter olan yıllık bütçe açığındaki başarısı ile de Hırvatistan’ı geride bırakıyor. Maastricht’e göre bütçe açığının en fazla yüzde 3 olması gerekiyor. Türkiye’de bu oran geçen yıllar itibariyle hızla düşerek yüzde 2.8’e gerilerken, Hırvatistan’da geçen yıl 4.6 düzeyindeydi. Öte yandan kriterlerde yer almayan işsizlik ve büyümede de Türkiye Hırvatistan’a fark atıyor.
Hırvatistan ekonomisi; yüksek cari açık ile yüksek dış borç oranı ve düşük rekabet gücü kıskacında adeta debeleniyor. Sosyalist ekonomiden serbest piyasa ekonomisine geçişin beraberinde getirdiği yapısal problemleri tam olarak aşamayan Hırvatistan ekonomisi, Avrupa’daki küresel ekonomik krizden en ağır şekilde etkilenen ekonomiler arasında yer alıyor. GSYİH’nin yüzde 100’ü civarında seyreden yüksek dış borç, ülke ekonomisini dış şoklara duyarlı hale getiriyor. Yeteri kadar yabancı sermaye çekemeyen Hırvat ekonomisi, geçtiğimiz yıl krizden en fazla etkilenen Avrupa ekonomilerinin başında geldi.
BU TABLO NE ANLAMA GELİYOR?
l Avrupa Birliği’ne (AB) katılma müzakerelerine 3 Ekim 2005’te başlayan Türkiye ve Hırvatistan aradan geçen 8 yıl içerisinde ekonomik büyüme ve gelişme açısından büyük farklılık gösterdi.
l AB katılım müzakerelerinden bugüne kadar geçen döneminde Hırvatistan GSYH’sini yüzde 34,2 artırırken, Türkiye yüzde 76,4’lük bir gelişim gösterdi.
l Hırvatistan’ın kişi başına düşen milli geliri son 8 yılda yüzde 35 civarında artarken, Türkiye’de kişi başına düşen milli gelir yüzde 60 oranında arttı.
l Türkiye; kamu borçları açısından Hırvatistan’dan çok daha parlak bir dönem geçirdi. Türkiye 2005’te yüzde 52,7 seviyesinde bulunan kamu borcunun gayri safi milli hasıyaya oranını yüzde 35’e düşürürken, Maastricht Kriterleri’nin en önemlisini teşkil eden bu oran Hırvatistan’da yüzde 59.5’i buldu.
l Türkiye aradan geçen 8 yılda işsizliği ciddi oranda düşürerek yüzde 9’lar seviyesine indirirken, aynı dönemde Hırvatistan’daki işsizlik oranı yüzde 12’lerden yüzde 19’a fırladı.
l Hırvatistan ayrıca, 5 yıldır resesyonun pençesinden kurtulamıyor. Hırvatistan ekonomisi geçen yıl yüzde 2 daralırken, frene basmasına rağmen Türkiye yüzde 2.2 büyüdü.