Sağlık
Kafein bağımlılık yapar mı?
Dünya üzerinde yaygın olarak tüketilen psikoaktif madde kafeindir. Psikoaktif madde, merkezi sinir sistemini etkileyerek ruh halinde ve algıda geçici değişiklikler yaratan maddelere verilen genel isimdir. Başta kahve olmak üzere çok sayıda gıdanın içerisinde bulunan kafein de sıklıkla gösterdiği bu etkiler nedeniyle tüketilir.
Kafeinin bağımlılık yapıcı bir özelliğe sahip olması hakkında tartışmalar sürer. Bununla birlikte, gün geçtikçe kafeinin bağımlılık yaptığı konusunda hemfikir olan bilim insanı sayısı artış gösterir. Kafeinin temel olarak bağımlılık yapma sebebi uyuşturucular ile aynıdır.
Merkezi sinir sisteminde meydana getirdiği değişiklikler kişide alışkanlık olarak yer eder ve kişi kafeinin yoksunluğunu çeker. Bunun en büyük örneği, sabahları uyanmak için içilen kahvedir. Biyolojik olarak bakıldığında, yeni uyanmış bir vücudun en son ihtiyacı olan şey uyandırıcı etkisi olan bir takviyedir. Ancak kafein bağımlısı olan bir kişi, gece boyunca kafein yoksunluğu çektiği için sabahları kahve içme isteği duyar. Bu istek, bir alışkanlıktan öte kafein tarafından merkezi sinir sisteminde uyarılan bölgedeki bağımlılıktan kaynaklanır.
KAFEİN BAĞIMLILIĞININ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Kafein bağımlılığı da diğer tüm bağımlılık çeşitlerinde olduğu gibi yoksunluğunda çeşitli belirtiler ile kendini ifade eder. Bunlardan en yaygın olanları baş ağrısı, dikkat dağınıklığı ve depresifliktir. Bu belirtiler baş göstermeye başladığında kişi direkt olarak kafein tüketme arzusu duyar. Kafein tüketimi gerçekleştiğinde ise belirtiler ortadan kalkar ve kişi rahatlama hisseder. Bu durumda beyin tarafından mutluluk hormonu salgılanması dahi söz konusu olabilir.
Kafein, genellikle adını aldığı kahve ile özdeşleştirilir. Bunun en temel nedeni en yüksek kafein oranına sahip gıdaların başında kahvenin gelmesidir. Ancak kafein, doğada var olan bir bileşiktir. Kahvenin yanı sıra çikolata gibi kakao türevleri, çay ve fasulye başta olmak üzere 60 kadar bitkide doğal olarak bulunur. Ayrıca kola ve çok sayıda gazlı içeceğin içerisine de yapay olarak kafein eklenir. Doğal halde bulunmasından dolayı, az miktarda kafein tüketiminin insan sağlığı için zararlı olmadığı ve bağımlılık yapıcı olmadığı fikri yaygındır. Bu nedenle kafein tüketiminde, doğal kafein tüketiminin aşırıya kaçılmadığı takdirde tolere edilebileceği düşünülür.
Kahve ve kafeinli diğer içeceklerin tüketiminin azaltılması ya da kafeinsiz olanlar ile değiştirilmesi sonucunda birkaç gün gibi kısa bir sürede kafein bağımlılığı kaybolur. Kısa süre çeşitli yoksunluk belirtileri görülebilir.
Nasılkolay.com'dan alınmıştır.