GUATR NEDİR?

Tiroid, Adem elmasının altında boynunuzda bulunan kelebek şeklinde bir salgı bezidir. Metabolizma da dahil olmak üzere bedensel fonksiyonları düzenlemeye yardımcı olan hormonları salgılar. Aynı zamanda kalp atış hızı, solunum, sindirim ve ruh halini düzenler. Tiroid bezinizin normalin üstünde büyümesi durumuna guatr denir. Guatr herhangi bir insanda gelişebilir, ancak kadınlarda daha yaygın olduğu gözlemlenmiştir.

Guatr, tedaviye ihtiyaç duymadan kendiliğinden iyileşebilir ya da tıbbi müdahale gerektiren bir başka, olası ciddi bir tiroid rahatsızlığının bir semptomu olabilir. Bu rahatsızlık bazen, tiroid bezinin fonksiyonlarını etkiler ve hastanın hayatını zorlaştırabilir. Guatr genellikle ağrısız bir hastalık olmasına rağmen, bazen öksürüğe, yutma güçlüğüne ve nefes alma sıkıntısına yol açabilir.

Dünya çapında guatrın en yaygın nedeni beslenmede iyot eksikliğidir. Fakat yaygın olarak iyotlu tuz tüketilen bölgelerde guatr hastalığı iyot eksikliğinde çok tiroid hormonlarının çok veya az üretiminden veya tiroid bezinde gelişen nodüllerden kaynaklanır.

GUATR BELİRTİLERİ NELERDİR?

En yaygın olarak boynun ön tarafındaki şişlik

Nefes alırken ya da yutkunurken zorluk çekme

Ses kısıklığı ve boğukluğu

Öksürme

Kolu, baş üstüne kaldırdığında başın dönmesi

Boğazda yumru hissi

Unutulmamalıdır ki guatr her zaman belirti veren bir hastalık değildir.

NEDENLERİ

İyot eksikliği: Guatr hastalığının en temel sebebi; vücuttaki iyot eksikliğidir. Tiroid bezinin tiroid hormonu üretebilmesi adına vücudun yeterli iyot alabilmesi gereklidir. İyot eksikliği durumunda ise tiroid; ekstra çalışır ve bu durumda tiroid bezi olması gerekenden daha fazla büyür. İyot eksikliği daha çok deniz suyundan uzakta, denizsiz topraklarda yaşayan ve gelişmekte olan ülkelerde yaşayan kişilerde görülür.

Graves hastalığı (Zehirli guatr): Zehirli guatr da denilen graves hastalığı hipertiriodizmin bir sonucu olarak ortaya çıkan bir hastalıktır.Tiroid hormonunun aşırı hormon üretimi sonucunda gelişir. Otoimmün bir hastalık olan Graves hastalığı esnasında bağışıklık sisteminin ürettiği antikorlar; tiroid bezine doğru saldırıya geçerler. Bu saldırı sonrasında da aşırı tiroksin üretilir ve tiroid şişer. En sık görülen belirtileri gözlerde büyüme ve kandaki tiroid hormonunda artıştır.

Hashimoto hastalığı: Tiroid bezinin iltihaplanması sebebiyle yeterince tiroid hormonu üretememesi sonucunda meydana gelenhashimoto hastalığı; guatrın bir diğer önemli nedenidir. Bu durumda az miktardaki tiroid hormonu; hipofiz bezini uyarır ve hipofiz bezi, bol miktarda THS (tiroid uyarıcı hormonu) üretmeye başlar. Sonuç olarak da tiroid şişer. En sık görülen belirtileri kilo alma, ciltte kuruluk, halsizlik, üşüme, kramp, ses değişikliği ve kabızlıktır.

Tiroid nodülleri: Katı ya da sıvı formdaki kistler (nodüller), tiroid bezinin şişmesine yol açabilirler.  Bu nodüllerin genellikle kanserle bir bağlantısı yoktur ve sağlık açısından da zararsızdırlar. Ama yine de tespit edildiklerinde iyice araştırılmalıdırlar. Multinodüler guatrda katı ve sıvı dolu kistler tiroidin her iki tarafında da görülür. Yalnız tiroid nodülü oluşumunda ise kistler; tiroid bezinin bir tarafında bulunur.

Tiroid Kanseri: Tiroid kanseri, tiroid hormonunu etkileyerek tiroid bezinin şişmesini tetikleyebilir. Ancak tiroid kanseri yaygın görülen bir neden değildir. Tiroid kanserinin teşhisinde tiroid nodülü biyopsisinden yararlanılır.

İnflamasyon: Yangı ve iltihaplanma (inflamasyon) durumunda tiroitte ağrı ve şişme görülür. Bu durumda hormon az ya da gereğinden fazla salgılanabilir.