EKONOMİ SERVİSİ
Suriye’ye yönelik askeri müdahalenin gündeme gelmesi, ilk etkisini petrol fiyatlarında gösterdi. Uluslararası piyasalarda Brent petrolün varil fiyatı müdahale söylentileriyle 110 dolar seviyelerinden bir anda 117 dolara kadar yükselirken, uzmanlar askeri operasyonun başlamasıyla bu rakamın daha da yükseleceğini tahmin ediyor.
Konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Hazar Strateji Enstitüsü Uzmanı Dr. Cemil Ertem, 24 ile 72 saat arasında sürmesi beklenen Tomahawk türü seyir füzeleriyle yapılacak müdahalede, “Suriye’deki önemli askeri, kamu kurumları, altyapı tesisleri ile kimyasal silah depolarının vurulacağı” ihtimalinin güçlendiğini belirtti. Suriye’ye askeri operasyonun enerji piyasaları ve Türk ekonomisine etkilerine değinen Ertem, bu müdahaleyi ekonomiye etkileri bakımından, iki aşamada değerlendirdiklerini açıkladı.
Birincisi aşamanın cezalandırıcı bir hava saldırısı olduğunu belirten Ertem, Esad rejiminin, muhalefet karşısında iç savaşı tırmandıran ve uzatan bir strateji izlemesi durumunda petrolde uzun süre 120 dolar gibi bir seviyede yukarıda kalacak fiyat görülebileceğini öne süren Ertem, bunun Türkiye için iyi bir senaryo olmayacağını vurguladı. Güçlü bir saldırı sonucu rejimin hayati noktalarının işlevsizleşmesi ve ÖSO’nun hızla stratejik mevzi ve yerleri ele geçirmesiyle sonuçlanmasının ikinci ihtimal olduğunu anlatan Ertem, “Bu durumda enerji fiyatlamasında hızla çıkan ve tavan yapan bir fiyat görülür ama rejimin düşmesinden sonra hızla fiyatlar eski seviyelere döner. Bu Türkiye’nin tercih edeceği baz senaryodur” dedi.
“BÖLGENİN HEPSİ ETKİLENİR”
Cemil Ertem, her iki halde de Suriye’ye muhtemel bir harekatın, Ortadoğu’da yaşanan her çatışma ve savaşta olduğu gibi ilk ve en önemli küresel etkisinin petrol ve doğalgaz fiyatları üzerinden olacağına işaret ederek, dünya petrol rezervlerinin yüzde 48,4’inin, doğalgaz rezervlerinin ise yüzde 43’ünün yer aldığı Ortadoğu’nun, petrol ve gaz üreticisi ülkeler kadar sınır komşularındaki jeopolitik risk ve çatışmalardan etkilendiğini ifade etti.
“EN KAZANÇLI ÜLKE TÜRKİYE ÇIKABİLİR”
Kısa vadede müdahale sonucu Türkiye ekonomisinin, şu anda büyük ölçüde fiyatlanan yükselen dolar kuruyla ve petrol, enerji fiyatlarında yukarı çıkan bir seyre bağlı olarak olumsuz etkileneceğini belirten Cemil Ertem, şunları kaydetti: “Hızlı geçiş ve barış süreci gerçekleşirse, Türkiye buradan ekonomik olarak en kazançlı çıkacak ülkeler arasında yer alacaktır. Lazkiye Limanı’nın Türkiye’ye dönük işlemeye başlaması, Suriye’nin yeniden inşası ve açık bir piyasanın oluşması en çok Türkiye’ye yarayacaktır. Şu unutulmamalıdır; Esad rejimi sırasında, Suriye-Türkiye ilişkileri iyiyken bile, iki ülkenin ekonomik ilişkileri Suriye rejiminin kapalı bir ekonomi olması sebebiyle kısıtlı idi. Suriye’de tam anlamıyla Baas’ın denetlediği bir yağma ekonomisi vardı. Bunun ortadan kalkması çok önemli bir kazanım olacaktır. Ayrıca Suriye’de iç savaşın bitmesi başta Güney Gaz Koridoru olmak üzere bütün enerji yollarını rahatlatan ve güvenliğini artıran bir gelişme olacaktır ki bu çok önemlidir.”