Mantı, sabah kahvaltısında yenen yemekler arasındaydı. Öyle ki Fatih Sultan Mehmet’in ayın 28 günü sabahları mantı yediğini tarihî kaynaklardan öğrenmekteyiz.

Yüzyıllardır sofraları süsleyen mantı, haşlansa ya da buharda pişirilse de kızartılmış veya fırında gevretilmiş yufkaların çeşitli malzemelerle harmanlanıp mantı gibi yenildiği de bilinmektedir.

Mantı dilimize “mantou” kelimesinden geçmiş olup aslında bir Çin yemeğidir ve Orta Asya’dan göçlerle Anadolu’ya gelmiştir.

Bugün genelde haşlanarak pişirilen mantı XV. yüzyılda buharda pişirilerek servis edilirdi.

Mutfağımızın mantı kadar gözde bir diğer hamur işi de börektir.

Börek kelimesi “bürmek” fiilinden gelmiştir. Börekle ilgili en eski kayıtlar, Mevlânâ’nın Divan-ı Kebir adlı eserinde yer almaktadır. Dünya mutfağında sayısız çeşidi yapılan börek, Türkçeden üç kıtada yirmi kadar dile girmiştir.

Kaynaklar, Bayezıd-ı Sâni döneminde mutfaktaki baş aşçının yanında börek yapmak üzere yaşlı bir kadının da çalıştığından bahseder. XVII. yüzyılda saray mutfağında yapılan kıymalı böreğin içine kuşüzümü, hurma, kestane, kuru kayısı ve elma konulurdu.

Osmanlı çarşılarında her devirde börekçiler ve börek pişiren fırınlar bulunurdu.

II. Bayezıd döneminde börekçilerin soğanı bol, eti az börek yapmaları ve bu böreklerde koyun etinden başka et kullanmaları yasaklanmıştı.

Bu fermandaki diğer maddelerden, çarşı böreğine biber ve sadeyağ konulduğunu da anlıyoruz.

Fırında Mantı

(4 Kişilik) Hamur için: 2 su bardağı su / un / tuz / 1 yumurta / 50 gr tereyağı

İç malzeme: 300 gr kıyma / tuz / 1 adet kuru soğan / karabiber

Üstüne: Sarmısaklı yoğurt / kırmızı toz biberli eritilmiş tereyağı / et suyu

Hamur malzemeleri karıştırılarak orta sertlikte bir hamur yoğrulur. 2 bezeye ayrılır. Hamur yarım saat dinlendirilir. Açılan hamurlar küçük küçük kesilir ve iç harç koyulur ve kapatılır. Çok ince ya da çok kalın açılmamalı. Fırın tepsisine dizilen mantıların üstüne tereyağı parçalar hâlinde koyulur. 200° fırında yaklaşık 30 dakika pişirilir. Pişen mantıların üstünü geçecek şekilde sıcak et suyu ve biraz tuz koyulur. Tekrar 10 dakika pişirilir. Fırından çıkan mantı ılınınca yoğurt ve yağlı sos dökülür.