Kreatinin klirensi son zamanlarda sıkça adındı duyduğumuz bir test çeşitlerinden sadece birinin adıdır. Kreatinin klirensi nedir sorusuna ilişkin, böbreklerin sağlık durumunu incelemek için kullanılan bir tür kan ve idrar testine denir. Peki Kreatinin klirensi nasıl ölçülür, normal değerleri nedir? Kreatinin klirensi yüksekliği ve düşüklüğü neden olur? İşte Kreatinin klirensi hakkında bilinmesi gerekenler…

Kreatinin klirens testi, böbreklerin kanınızı ne kadar iyi temizlediğini yansıtan genel glomerüler filtrasyon oranınızı (GFR) belirler. Böbreğinizin kreatinin tarafından temizlenen kan miktarına kreatinin klirensi denir. Kreatinin klirens testi ise, kan ve idrardaki kreatinin miktarlarına göre hesaplanan bir testtir. 

Kreatinin klirens neden yapılır?

Böbreklerinizin normal şekilde çalışıp çalışmadığını gözlemlemek

Böbrek hastalığınızdaki gidişatı takip etmek

Özellikle yüzde gözler, el bilekleri, karın, uyluklar veya ayak bilekleri çevresinde şişlik

Böbrek hasarına neden olabilecek ilaçları kullanan kişilerde böbreklerin ne kadar iyi çalıştığını tespit etmek

Böbreklerde ağrı varsa

Yüksek kan basıncı (hipertansiyon )

Köpüklü, kanlı veya kahverengi idrar

İdrar miktarında azalma

İdrar yapma sorunları örn: İdrar yaparken yanma hissi veya İdrar sırasında anormal akıntı veya özellikle geceleyin idrar sıklığında değişiklik

Böbreklerin bulunduğu bölgenin yakınında sırt ortasında, yanlarda, kaburgaların altında ağrı

İdrarda kan ve/protein

Ağır dehidrasyon (vücudun susuz kalması) olup olmadığını kontrol etmek.

Normal kreatinin klirensi değeri nedir?

1 yaşına kadar: 72 mL/dakika

4 yaş: 71 mL/dakika,

5 yaş: 73 mL/dakika,

10 yaş: 89 mL/dakika,

20­29 yaş arası kadınlar: 72­110 mL/dakika,

20­29 yaş arası erkekler: 94­140 mL/dakika,

30­39 yaş arası kadınlar: 71­121 mL/dakika,

30­39 yaş arası erkekler: 59­137 mL/dakika,

Bundan sonraki her 10 yıl için ortalama 6.5 mL/dakika azalma olur.

Kreatinin klirensi yüksekliği nedenleri

Ciddi böbrek hasarı veya kronik böbrek hastalığı

Böbrek hasarı (şok, kanser veya böbreklere düşük kan akışı gibi durumlardan kaynaklı)

Vücudun susuz kalması

Kas yaralanması 

Yorucu egzersizler

Yanıklar

Kas Distrofisi (Bir kas hastalığıdır. Bacak ve kalça bölgesinden başlayarak tüm vücut kaslarınının kuvvetten düşmesi ve hasar görmesi sonucunda hasta hareket kabiliyetini kaybeder.)

Şok.(Ciddi kanama ve çok ciddi enfeksiyon gibi birçok nedene bağlı tansiyon düşmesini düşük kan basıncına şok denir)

Yüksek kreatinin klirens seviyelerine karbon monoksit zehirlenmesi, hipotiroidi ve gebelik gibi durumlar da yol açabilir.

Kreatinin klirensi düşüklüğü nedenleri

Kreatinin klirensi düşüklüğü ciddi bir böbrek bozukluğuna işaret edebilir. Böbrek hasarı akut (ani) veya kronik (uzun süreli) olabilir ve zaman içindeki tekrarlanan testlerle tespit edilebilir. Kreatinin klirensi nedenleri şunlardır;

Kanser

Böbreklerde sorunlar

Böbrek yetmezliği

Böbreklere kan akışının çok az olması

Böbreklerin filtreleme birimlerinin hasar görmesi

Mesane çıkışı tıkanıklığı

Kalp yetmezliği

Böbreklere düşük kan akışı

İdrar yolu tıkanıklığı

Kalp yetmezliği

Dehidrasyon (vücudun susuz kalması)

Hayatı tehdit eden enfeksiyon