Ruanda'da 1994 yılında 800 bin ile 1 milyon arasında Tutsi ve ılımlı Hutu'nun radikal Hutular tarafından katledilişinin 21'inci Anma Yıldönümü'nde katliamın kurbanları Ruanda ve dünyanın çeşitli ülkelerinde düzenlenen törenlerle anılıyor.

Başkent Kigali'de katliam kurbanları çeşitli etkinliklerle anılırken, Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere ve Avusturalya'daki çeşitli üniversitelerde okuyan Ruandalı öğrenciler katliam ile ilgili sempozyum, konferans ve anma törenleri organize ettiler.

Ruanda'da 6 Nisan 1994'de Hutu kabilesine mensup Devlet Başkanı Juvenal Habyarimana'nın uçağının düşürülmesinin ardından radyo anonsları ile başlayan katliam çağrıları ile birlikte Ruanda Ordusu'na mensup Hutular, ülkedeki Tutsi ve ılımlı Hutulara karşı 7 Nisan'dan itibaren 100 gün boyunca katliam yaptılar.

Ruanda Devlet Başkanı Paul Kagame, Fransa'nın soykırımın ideolojik altyapısını hazırlamak ve bizzat uyguladığını bir çok kez dile getirdi.

Ruanda yönetimi halen Belçika ve Fransa'nın, yüzyılın soykırımının siyasi hazırlığında doğrudan rol alması, soykırımın ideolojik ve teknik alt yapısını oluşturmasından dolayı bu ülkelerden özür bekliyor.

Sadece Fransa değil, katliamı engelleyemediği için Birleşmiş Milletler de (BM) başta Ruanda olmak üzere Afrika ülkeleri tarafından eleştiriliyor.

Fransa'nın 1 milyona yakın Ruandalı'nın katliamla öldürülmesi karşısında attığı somut adımlar ise Paris'te söz konusu soykırımı araştıracak bir birim oluşturulması ve Ruanda eski İstihbarat Şefi Pascal Simbikangwa'yı yargılayarak 25 yıl hapis cezasına çarptırmak oldu.

Ruanda ise soykırım davasında asıl yargılanması gerekenin dönemin Fransa yönetimi olduğunu savunuyor.

Katliamlar sonucunda 800 bin ile 1 milyon arası Tutsi ve ılımlı Hutu hayatını kaybetti. BM insanlığa karşı işlenen bu büyük soykırımın başlangıç tarihi olarak 7 Nisan tarihini kabul ederek her yıl 7 Nisan günü "Ruanda Soykırımı'nın Kurbanlarını Anma Günü" olarak kabul edildi.

Ruanda Vatansever Cephesi lideri Paul Kegame'ye bağlı güçler, Hutu ağırlıklı hükümetin düşürülmesi ile son buldu bu kez de yönetimden güç alan Tutsiler'in intikam alacağı korkusu ile yüz binlerce Hutu komşu Zaire'ye sığındı.

Bir kısmı Ruanda'ya dönebilse de halen binlerce Hutu, Zaire'deki mülteci kamplarında uluslararası yardımlarla yaşam savaşı veriyor.

Ruanda'daki soykırım yüz yılın en büyük katliamlardan biri olarak hafızalara kazındı. Balta ve kesici aletlerle yaralanarak ölüme terk edilen insanlar, kiliselerde boğulan ve kurşuna dizilen kadın ve çocuklar, gazetelerde yayınlanan ölüm listeleri tarihe geçti.

Hutu milliyetçilerinin Tutsileri aşağı-melez ırk olarak görmeleri sebebiyle başlayan ırkçı saldırılar, Tutsi bölgelerinde kalan verimli tarım alanlarının Hutularca ele geçirilme isteği ile birleşince soykırıma dönüşmüştü.

(AA)