Askeri cuntanın idamla yargıladığı devrik cumhurbaşkanı Mursi için nihai karar verildi. Mahkeme müebbet hapis cezası verdi. Duruşmada okunan karara göre, Mursi ve Bedii'ye müebbet, İhvan'ın beyni olarak bilinen Hayrat Şatır ve Biltaci'ye idam cezası verildi.

Mısır'ın devrik Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi hakkında verilen idam kararı iptal edildi. Mursi'nin cezası müebbet hapse çevrildi.

Biltaci ve Şatır'a idam

Rabia meydanında öldürülen Esma Biltaci'nin babası ve İhvan'ın önde gelen liderlerinden Muhammed Biltaci'ye idam cezası verildi. Biltaci'nin kızı Esma da askeri darbecilere karşı düzenlenen protesto gösterilerinde keskin nişancıların açtığı ateşte hayatını kaybetmişti.

Duruşmada diğer bir idam kararı daha verildi. İhvan'ın beyni olarak bilinen Hayrat Şatır idam cezasına çarptırılan 2. isim oldu.

Kahire Ceza Mahkemesi 16 Mayıs'ta görülen "Katar ile Casusluk" ve "Hapishaneler Baskını" olarak bilinen iki ayrı davada aralarında askeri darbeyle görevinden uzaklaştırılan Mısır eski Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi ve Müslüman Alimler Birliği Başkanı Yusuf el-Karadavi'nin de bulunduğu 166 kişinin idamlarına dair görüşünü almak amacıyla Mısır Müftülüğü'ne evraklarını sevk etmişti.

MÜEBBETLER 25 YIL HAPİS YATIYOR

Mahkeme heyeti bugünkü duruşmada Muhammed Mursi'nin 25 yıl ile sınırlı müebbet hapse mahkum edildiğini açıkladı. Mısır'da müebbet cezası alan mahkumlar, 25 yıl hapis yatıyor. Kararlara temyiz yolunun açık olduğu belirtildi.

Mursi'nin yanında Müslüman Kardeşler Rehberlik Konseyi Başkanı Muhammed Bedii de müebbet hapse çarptırıldı.

Mahkeme; "casusluk" davasında HAP Genel Sekreteri Muhammed el Biltaci, İhvan Rehberlik Konseyi Başkan Yardımcısı Hayrat Şatır ile Cumhurbaşkanlığı Sekreteri Ahmed Abdulati'nin ise idamına hükmetti. Mahkemeden çıkan bu kararlara temyiz hakkı bulunuyor.

İŞTE DETAYLAR

Mısır'da daha önce idam konusunda görüş için dosyaları müftülüğe gönderilen darbeyle görevinden uzaklaştırılan seçilmiş cumhurbaşkanı Mursi ve 121 kişinin yargılandığı davada mahkeme nihai kararını açıkladı.

Mahkeme kamuoyunda "Büyük casusluk" olarak bilinen ve 36 kişinin yargılandığı davada Hürriyet ve Adalet Partisi (HAP) Genel Sekreteri Muhammed el-Biltaci, İhvan Rehberlik Konseyi Başkan Yardımcısı Hayrat Şatır ile Cumhurbaşkanlığı Sekreteri Ahmed Abdulati'nin de aralarında bulunduğu 16 kişiye ise idam, darbeyle görevinden uzaklaştırılan seçilmiş cumhurbaşkanı Muhammed Mursi ve İhvan Rehberlik Konseyi Başkan Muhammed Bedii'nin de aralarında bulunduğu 17 kişiye müebbet hapis cezası verdi.

İdama çarptırılan sanıklardan Şatır'dan sonra İhvan'ın "ikinci beyni" olarak bilinen Mahmud İzzet'in de aralarında bulunduğu 13 kişi gıyaben yargılanıyordu.

Mahkeme, aynı davada Mursi dönemi, Cumhurbaşkanlığı Divanı Başkanı Muhammed Rifaa et-Tahtavi ve yardımcısı Esad Şeyha'nın ise 7 yıl ağır hapis cezasına hükmetti. Sanıklardan birinin de yargılama sürecinde hayatını kaybettiği belirtildi.

Öte yandan "Hapishaneler baskını" karanının ise verilen aranın ardından açıklanması bekleniyor.

- Hapishaneler baskını

Ülkede "Vadi'n-Natrun Hapishanesi Olayı" olarak da bilinen "hapishaneler baskını" davasında, 106'sı firari ve 25'i tutuklu 131 sanık, 25 Ocak 2011'de Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek'in devrilmesiyle sonuçlanan halk ayaklanmasında, "11 hapishane ve karakola saldırarak, 3 subayı kaçırmakla" suçlanıyor.

İlk duruşması 28 Ocak 2014'te yapılan davada, Mursi ve diğer sanıkların Ocak 2011'deki devrim sırasında "Gazze'den sızan yüzlerce kişi tarafından pek çok hapishaneye baskın düzenlenerek Vadi'n-Natrun Hapishanesi'nden kaçtığı iddia ediliyor.

- Casusluk davası

"Casusluk Davası"nda ise devrimin ardından Cumhurbaşkanı seçilen Mursi ve 35 kişi, "Devletin çıkarlarına zarar vermek amacıyla Hamas, Lübnan'daki Hizbullah örgütü, İran Devrim Muhafızları'yla suç amaçlı iş birliği ve casusluk yaptıkları" öne sürülüyor.

Sanıklar ayrıca Mısır Bakanlar Kurulu'nun Aralık 2013'teki İhvan'ı "terör örgütü" olarak ilan etme kararına binaen "terör örgütüne mensup olmakla" suçlanıyor. Bu davadaki 36 sanıktan 22'si tutuklu, 14'ü ise gıyaben yargılanıyor.

Kahire Ceza Mahkemesi, toplam 166 sanıklı "Casusluk" ve "Hapishaneler Baskını" davalarının 16 Mayıs'taki duruşmasında, Mursi'nin de aralarında bulunduğu 122 kişinin dosyalarını, "idam kararıyla ilgili görüş için" müftülüğe göndermişti.

Mısır yasalarına göre, dosyaların müftülüğe gönderilmesi istişare anlamı taşıyor ve mahkemenin alacağı karar üzerinde bağlayıcılığı bulunmuyor. Mahkeme müftünün idamı onaylamaması durumunda dahi idama hükmedebiliyor.

-"İttihadiye olayları"

Mursi ve beraberinde 12 sanık, kamuoyunda "İttihadiyye olayları" adıyla bilinen, "5 Aralık 2012'de Cumhurbaşkanlığı Sarayı önünde protestocuların ölümüyle sonuçlanan şiddet olaylarını teşvik" suçlamasıyla açılan davanın 21 Nisan'da görülen duruşmasında, yirmişer yıl hapis cezasına çarptırılmıştı.

DİĞER GELİŞMELER

“Mursi'ye özgürlük" diyen insan hakları aktivistlerinin www.freemorsi.org internet sitesi üzerinden başlattığı imza kampanyası çığ gibi büyürken, batının sessizliği ise büyük tepki çekiyor. www.freemorsi.org sitesinde yer alan metne bir günde 50 bin kişi imza attı. 'Freemorsi' etiketiyle 100 bine yakın tweet atıldı.

MURSİ'YE ÖZGÜRLÜK

Dünya genelinde onbinlerce insan site üzerinden Mursi hükümetinin, yaşam hakkına el konmak istenmesine tepki gösteriyor. Gazeteci Kemal Öztürk, “FreeMorsi sitesi üzerinden herkesin imzalayabileceği demokrasi ve millet iradesine ve insan haklarına vurgu yapan kısa bir metin koyduk. 1 gün içinde 50 bin kişi imza attı. Sosyal medyada büyük yankı uyandırdı. Sadece Türkiye'de değil dünya listesinde de üst sıralara yerleşti" diye konuştu. Gazeteci Hilal Kaplan ise, “Avrupa ve Amerika darbeyi bir demokrasi süreci gibi yansıtmaya çalıştı. Hem buna dikkat çekmek hem de Mursi'nin yalnız olmadığını hissettirmek istedik. Umarım kampanya bir karşılık bulur ve Mısır, 27 Mayıs'ta yaşadığımız gibi bir süreç yaşamaz" diye konuştu.

SÖMÜRGE KUKLASI OLUR

"İdam kararının düşüncesi bile insanın kanını donduruyor" diyen Yönetmen Kutluğ Ataman, idamın her türlüsüne karşı olduğunu söyledi. Siyasi idamların bölgede demokrasinin gelişmesine zarar vereceğini anlatan Ataman, “Bu ülkeleri daha da güçlü bir şekilde sömürgeci güçlerin kuklası yapar. Bu idam gerçekleşirse kanımca Batı'nın ikiyüzlülüğü daha da ortaya çıkacaktır. Sadece Mısır'da değil tüm bölgede insana saygısızlık yapılmış olacaktır. Umarım böyle bir şey gerçekleşmez" dedi.

Batı ikiyüzlü davranıyor

Ortadoğu'da devleti yönetenleri asmanın gelenek haline geldiğini belirten Gazeteci Muhsin Kızılkaya, bu durumun son bulması gerektiğini söyledi. Türkiye'nin de benzer süreçten geçtiğini hatırlatan Kızılkaya, "Adnan Menderes'in idamından sonra bilinçaltına bir kin yerleşti. Toplumun çektiği birçok sancı bu idamın eseridir. Avrupa kendi ülkelerinde başbakan asmaz iken Ortadoğu'da böyle hadiseler olduğunda karşı durmaması anlaşılır bir şey değil. Eğer yaşananlara karşı çıkmıyorsanız kendi ülkelerinizde de bu tarz olaylara ses çıkarmamanız gerekiyor" dedi. Kızılkaya, “Batı'nın uzun süredir terk ettiği bir geleneği Ortadoğu da hala var olmasına şiddetle karşı çıkmıyorsanız bunu içselleştiriyorsunuz demektir. Darbe şiddeti paylaştığınız anlamına gelir. Bu ikiyüzlülüğün dik alasıdır" ifadelerini kullandı.

İdam kararına direnmeliyiz

Mursi'nin idamının 21. yüzyıl dünya düzenini derinden etkileyeceğini aktaran yazar Haşmet Babaoğlu "Zaten Sisi Mısır'ını Batı'nın yeni 'Model ülkesi' olarak görüyorum. Darbe ve yeni başkent planlarıyla Mursi'nin idamı birbirine bağlantılı. Şiddetle bu idama direnmek zorundayız. Mursi idam edilirse çok öfkeleneceğim ve bu öfkem yıllarca dinmeyecek" dedi. Mursi'ye karşı yargısız infaz yapıldığını anlatan Aktivist Avukat Gülden Sönmez ise, “Darbenin olduğu andan itibaren bir nevi ağır suçlar dizisi Mursi'ye karşı işlenmiştir. Sözde yargılanan, gerçekte infazı ve yok edilmesi hedefleyen bir süreç işletiliyor. Amaç ise Mursi ile beraber bölgede adalet ve özgürlük isteyen kitlelerin umutlarını yok etmek. Mursi, özgürlük ve adaletin sembolü. Eğer insan haklarından, hukuktan ve özgürlükten bahsedeceksek Mursi ve hapiste tutulan mağdurların serbest bırakılması gerekiyor" diye konuştu.

Üç dilde Mursi'ye destek çağrısı

Aktivistler haklarındaki idam kararına ilişkin nihai açıklama 16 Haziran'a ertelenen Mursi ve 121 arkadaşına destek için "Freemorsi.org" isimli site kurdu. Mısır'ın ilk seçilmiş cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin bir fotoğrafının siyah zemin üzerinde yer aldığı sitede, Mursi ve arkadaşlarının idamını engellemek için destek çağrısı yapan Türkçe, Arapça ve İngilizce hazırlanmış metne yer verildi. Metinde şu ifadeler yer aldı: "Demokrasiye inanan herkes için utanç verici bir durum. Özgürlük ve adalet isteyen halkların umudu kırıldı. Mısır zindanları, Apartheid zindanlarından farksızdır. Bir halkın iradesini, bir diktatörün ihtirasına ve karanlık zindanlara terk edemeyiz."