Türkiye savunma sanayi 2018’de 8 milyar 761 milyon dolara ulaşan cirosu, 12 milyar 204 milyon doları aşan sipariş düzeyi ile ana yükleniciler kadar, KOBİ’ler için de büyük fırsatlar sunuyor. Sektördeki oluşumlar, girişimci firmaların iştahını kabartırken, yabancı şirketlerle işbirliğine gidenlerin sayısı artıyor.

İhracatçılar hedef büyüttü

Savunma ve havacılık sanayi alanında ihracat yapan firmaların temsilcileri bu gelişmeler karşısında ihracat hedeflerini 3 milyar dolara yükseltti. Sektörün 2011’de 884 milyon dolar olan ihracatı yüksek bir performans göstererek sadece sekiz yıl içerisinde 2 milyar doların üzerine çıkmıştı. 2019’un ilk dört ayında 2018’e kıyasla ihracat yüzde 39 artarak 826 milyon dolara ulaştı.

Sonuçtan memnun olan savunma sanayi ihracatçıları, hedef pazarlarının ABD, Bağımsız Devlet Topluluğu, Avrupa Birliği üyeleri, Hazar bölgesi ülkeleri, Körfez ülkeleri olduğunu dile getiriyor.

Sağlam stratejiler sonuç verdi

Sektörde, silah-mühimmat ve füze sistemlerinden havacılık ve uzay sistemlerine kadar birçok alanda iş imkânları bulunuyor. Sektör temsilcilerine göre havacılık ve uzay sektörü ile sensör ve algılayıcılara olan ihtiyaç artıyor. Platformların güç üniteleri şu anda en çok ihtiyaç duyulan ve üzerinde çalışılan alanlar arasında. Nitelikli hammadde ve yarı mamul maddelerde de önemli miktarda açık var. Yerli ve milli sanayinin gelişimi için öncelikli yatırım ihtiyaçları arasında özel alaşımlar, ileri malzemeler, nadir toprak elementleri, yarı iletken teknolojileri ve nano teknolojiler de sıralanıyor.

Patlayıcı kimyasalları, ürün türevleri, reçineler, bazı özel polimerlerin aralarında yer aldığı kimyasal ürünler, optik üretimi, kaplama teknolojileri öncelikli alanlar arasında sayılıyor. Uygulanan sanayileşme stratejileri sonucunda Milgem, Füze ve Roket Sistemleri, Altay Ana Muharebe Tankı, Atak Helikopteri, insansız hava araçları (İHA), Hürkuş Başlangıç ve Temel Eğitim Uçağı gibi çok sayıda projeyi yürüten yerli savunma sanayinin, önümüzdeki dönemde de özgün olarak geliştireceği ve teknolojilerine hakim olacağı platform ve sistem projelerini KOBİ ve yan sanayinin de içinde bulunduğu “piramit tarzı” bir yapılanmayla hayata geçirmesi bekleniyor.

Siparişler ard arda geliyor

Savunma ve Havacılık Sanayii imalatçılar Derneği (SASAD) verilerine göre, 2018’de 2 milyar 428 milyon dolar ciroya, İHA SASAD, gençlere Türk savunma havacılık ve uzay sanayi alanında farkındalık oluşturmak, gençleri bu alanlarda istihdama ve girişime yönlendirmek adına çalışmalar yapıyor. SASAD yıllık faaliyet planı içerisine özellikle üniversiteleri ziyaret ediyor, teşkil edilen savunma sanayi kulüplerinin desteklenmesi yönünde giderek ivme kazanan müşterek çalışmalar yapıyor. 2019’da Hacettepe, Gazi, TOBB ETÜ, ODTÜ ve Çukurova Üniversitesi’nde etkinlikler yapıldı ve bu etkinliklere konuşmacı ve panellerle destek verildi.

İsmail Demir: Krizden etkilenmediler

Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı Prof. Dr. İsmail Demir, savunma sanayinin yüksek düzeyde kalite ve üretim standartları sektör olduğunu vurgulayarak, çeşitli sorunlarla karşılaşılsa da sektörde yer alan firmaların küresel ekonomik krizlerden aşırı etkilenmediğini söylüyor. Türk Silahlı Kuvvetleri Güçlendirme Vakfı (TSKGV] iştiraki firmaların cirosunun Türkiye’nin toplam savunma ve havacılık cirosunun yaklaşık yüzde 41’ini temsil ettiğini vurgulayan Demir, yürütülen projelerde yerli firmaların başrolde olduğuna da vurgu yapıyor. Savunma Sanayi Başkanlığı’nın (SSB] yüksek katma değer üreten KOBİ ve yan sanayinin geliştirilmesine büyük önem verdiğini dile getiren Demir, savunma sektöründe kalıcı olmak isteyen yan sanayi ve KOBİ’lerin, öncelikle kendilerinden beklenen uluslararası kalite standartlarını yakalama zorunluluğuna da dikkat çekiyor.

Helikopter sanayii gurur kaynağımız

Türk helikopter sanayi günümüzde yapısal parçalar, gövde üretimi ve nihai montaj konularında önemli bir seviyeye ulaşmış bulunuyor. Bu kapsamda önümüzdeki dönemde helikopter teknolojisi için kritik önem arz eden pal, güç aktarma sistemleri, aviyonik sistemler, motor tasarım ve üretiminin gerçekleştirilmesi ile helikopterlerin ömür devri boyunca gerekecek tüm modifikasyonların yurtiçi imkânlarla gerçekleştirilmesine yönelik bir altyapı oluşturma hedefleniyor.

KOBİLER neler üretiyor?

Yerli ve milli savunma sanayinde öncelikli yatırım ihtiyaçları dendiğinde ilk anda akla gelen alanlar özeİ alaşımlar, ileri malzemeler, nadir toprak elementleri, yarı iletken teknolojileri ve nano teknolojiler. Diğer öncelikli geliştirme alanımız kimyasal ürünlerin üretimi. Burada da patlayıcı kimyasalları ve ürün türevleri, reçineİer, bazı özel polimerler bulunuyor.

TEKNOFEST ile taçlandı

Optik üretimi ve kaplama teknolojileri de öncelikli alanlar arasında. En fazla dikkat edilmesi gereken bir diğer konu insan kaynağı. Çip tasarımı, üretimi ve gömülü yazılımlar konusunda ı insan kaynağı ihtiyacı var. Milli bilimi ve milli teknolojiyi sadece kendi yetiştirdiğiniz insanla geliştirebilirsiniz. İlkokuldan başlayarak doktora dahil her safhada eğitimin tasarımı bu hedefi dikkate alarak tasarlanmalı ve şekillendirilmelidir. İnsanların zeka ve yeteneklerinden azami istifadeyle bir yerlere gelebileceğimizi gözden kaçırmamalıyız. Bunun için gençler önceliklenerek teknolojik bir dip dalgası oluşturmalıyız. Türkiye Teknoloji Takımı Vakfı ve TEKNOFEST bu konuda çok güzel bir ambiyans yakaladı.

Her alanda işbirliği imkânı var

Sektörde 67 bin 239 kişi çalışıyor 540.6 milyon dolar ihracata ulaşan kara platformları sistemleri, 4 milyar 386 milyon dolarla en yüksek sipariş alınan teknoloji segmenti olarak öne çıkıyor. Kara araçları sektörünün yurtdışına bağımlı olunan zırh teknolojileri, güç sistemleri, hibrit tahrik sistemleri, insansız kara araçları, transmisyon sistemleri, aks ve süspansiyon sistemleri, aktif koruma sistemleri, balistik koruma sistemleri, KBRN (kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer) tespit ve teşhis sistemleri alanlarına yönlendirilmesi ve bu alt sistemlerde yetenek kazandırılması öngörülüyor. Deniz platformları sistemi alanında da 990 milyon dolarlık sipariş alındı.

Nasıl ihracatçı olunur?

Sektörde yer alan özellikle küçük ve orta ölçekli firmalar alt sistemler bazında ve ürünün ömür devrine ilişkin yedek parça ve bakım onarım alanında ana sistem satıcısı firmalar ile birlikte çalıştığına işaret eden uzmanlar, bazı ithalatçı ülkelerin alt sistemleri değişik ülkelerden alabildiğini vurguladı.

KOBİ’lerin projelere uygun olarak teknolojiyi takip etmelerini tavsiye eden uzmanlar, kalite konusunda ve fiyat teslimat konularında hassas olunması gerektiğini belirterek, ’’KOBİ yöneticileri ticareti geliştirme hedefli ülkelere yapılan heyet ziyaretlerine katılıp, fuar ve sergilerde temsil edilip, hizmet verdikleri alanların alt sistemleri devamlı takip etmeleri gerekiyor.

Kişisel koruma, güvenlik konularındaki ihtiyaçlar ve hafif silahlar, giyim kuşam malzemeleri genelde Afrika, deniz ve kara platformlarına ilişkin ürünler Ortadoğu ve Asya, Okyanusya bölgelerinde alıcı buluyor. ABD ve Avrupa genelde sanayi katılımı off-set kapsamında yazılım mal ve hizmet talep ediyor’’ değerlendirmesinde bulunuyor.