JOHANNESBURG

Güney Afrika Cumhuriyeti’nin Johannesburg kentinde "Türk Pasaportu" adlı filmin gösterimi yapıldı.

Türkiye'nin Pretoria Büyükelçiliği tarafından Ditsong Ulusal Askeri Tarih Müzesi’nde düzenlenen programa, Büyükelçi Kaan Esener ve İsrail’in Pretoria Büyükelçisi Arthur Lenk ve çok sayıda diplomat ve davetli katıldı. 

Film, Johannesburg ve Pretoria’da yaşayan Musevi topluluğundan ilgi gördü. Film gösterimi sonrası kokteyl düzenlendi. Etkinliğe katılan Johannesburg Seferad Cemiyeti Yönetim Kurulu üyesi Gerard Menashe, gösterime 150 kişinin katıldığını ve pek çoğunun Nazi İşgalinden kurtulmak için Rodos Adasından Güney Afrika’ya göç etmek zorunda kalanlardan oluştuğunu söyledi.

Büyükelçi Esener, "Türk diplomatların yaptıkları sıradan bir şeydi, görevlerinin bir parçasıydı. Kendilerini birer kahraman olarak düşünmemişlerdi. Bunlar tarihin gerçekleridir" ifadelerini kullandı.

 Esener, "İlginçtir, Türkiye bugün de yine en fazla mülteci sayısına sahip olarak sorumluluk almaktadır, dünyanın diğer ülkelerinden de mültecilere el uzatmalarını, sorumluluk almalarını bekliyoruz" dedi.

Johannesburg Soykırım Merkezi Başkanı Tali Nates, Avrupa’da İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana en büyük mülteci krizinin yaşandığına dikkat çekerek Türk Pasaportu filminin bizlere bir fark yaratmak için ilham verebileceğini, konuşulamaz acılarla yüzleştiğimizde harekete geçmemizi sağlayabileceğini söyledi. Nates, filmde konu edilen hikayenin bilinmeyi hak ettiğini sözlerine ekledi.

Nazi işgali sırasında Viyana’da yaşayan Dorris Lurie, belgeselin ona çok şeyler hatırlattığını, o sıralarda onun Viyana’dan kaçmak için İsviçre’ye giden trene bindiğini söyledi. 87 yaşındaki Lurie, filmden çok etkilendiğini söyledi.

Yahudi Soykırımından sağ kurtulanlardan birinin torunu Mariam Danina, özellikle filmin arka planındaki Türk karakterinin hiçbir şey beklemeksizin gösterdiği yardımseverliğin kendisini duygulandırdığını ifade etti.

İsrail’in Pretoria Büyükelçisi, Arthur Lenk, filmin çok anlam ifade ettiğini, çok şeyler hatırlattığını söyleyerek, Türkiye ve Yahudi toplumunun birçok ortak noktalarının bulunduğunu belirterek, "Burada bulunmaktan onur duyuyorum" dedi.

Ruanda Soykırımından sağ kurtulan Sheikh Jaabir Isaac ise "Dünyanın Türk diplomatlardan öğreneceği çok şey vardır. Türklerin Yahudileri kurtarma hikayesinin dünya tarafından ödüllendirilmesi gerekir" diye konuştu.

Bir yıl kadar Budapeşte’de Nazi kampında kaldığını söyleyen Veronica Philips de filmin bir tarih sahnesini canlandırdığını söyleyerek, "Türklerin muhteşem olduklarını, bizleri o dehşetli anlardan kurtardığını bilmiyorduk" ifadelerini kullandı.

Burak Arlıel'in yönetmenliğini üstlendiği 2011 yapımı belgesel film, İkinci Dünya Savaşı sırasında Nazi işgali altındaki Avrupa ülkelerinde görev yapan 19 Türk diplomatın nüfuzlarını kullanarak, soykırım tehdidi altındaki bin 900 Yahudi'nin soykırımdan kurtarılmasını konu alıyor.