• İSTANBUL
  • İMSAK
    00:00
    GÜNEŞ
    00:00
    ÖĞLE
    00:00
    İKİNDİ
    00:00
    AKŞAM
    00:00
    YATSI
    00:00
  • 0.0
  • 0.0
  • 0.0
Ayhan Demir
Ayhan Demir
TÜM YAZILARI

Nerede kalmıştık?

21 Kasım 2018
A


Ayhan Demir İletişim: [email protected]

Bir önceki yazımızda pul bahsi yarım kalmıştı. Bu bahsi yarım bırakmayalım, kaldığımız yerden, devam edelim.

Önce bir hatırlatma: Üzerinde yaşadığımız Anadolu toprakları, merhametin ana vatanıdır. Burası, şefkatin öz yurdudur. Merhamet, şefkattir. Şefkat ise esirgeme ve sakınmadır. 

Buradan, şuraya geçelim: Bu ülkede, 1912 yılında, Osmanlı Hilal-i Ahmer Cemiyeti Şefkat pulları basılmıştır. Avusturya’da taş baskı tekniği ile basılan bu pulların, üzerindeki çizimler basit olsa da, anlamı merhamet ve amacı şefkattir. 

Şefkat pullarının ikinci ve üçüncü serileri ise 1915 ve 1916 yıllarında basılmıştır. Bu pulların bir başka özelliği, her üç serideki çizimlerde, ilk kez kadın figürü kullanılmış olmasıdır.

1913 yılında basılan Yeni Postane Resimli Posta pulları ile birlikte Osmanlı posta pullarında resimler yer almaya başlamıştır. Bu yıldan itibaren basılan Londra Baskısı Sultan Reşad Tuğralı ve Ayyıldızlı pulları, tıpkı diğerleri gibi, bize pek çok şey anlatır. Gitmediğiniz yerlere götürür, görmediklerinizi gösterir.  

Mesela, 1913 yılında basılan Edirne Hatıra Posta pulları üzerindeki Selimiye Camii’ni seyre dalabilirsiniz. Dahası var: 1914 yılında basılan İstanbul Manzaralı Posta pulları sizi tam bir İstanbul turuna çıkarır. Bu pullara bakarken Süleymaniye’yi, Kâğıthane’yi, Boğaz’ı, Rumeli Hisarı’nı, Kız Kulesi’ni, Beyazıt Meydanı’nı, Çemberlitaş’ı, Dikilitaş’ı, Alman Çeşmesi’ni, Hamidiye Zırhlısı’nı ve Sultan Mehmed V. Reşad’ı görebilirsiniz.

Darbhane-i Âmire’de 1914 yılında hazırlanan İmtiyazât-ı Ecnebiye’nin Lağvı Sürşarjlı Hatıra pulları, İstanbul manzaralı pullardan seçilenler üzerine uygulanmıştır. 

1915 ve 1916 yıllarında basılan Harp Emisyonu pulları, Birinci Cihan Harbi’ni zorlu günlerini yansıtmaktadır. Bütçenin büyük bölümü savaş masraflarına gittiğinden, sürşarjlı eski pullar kullanılmıştır. 

Aynı yıl, Osmanlı Hilal-i Ahmer Cemiyeti Şefkat pulları ikinci serisi de basılmıştır. 

1916 ve 1917 yıllarında tedavüle sunulan Viyana Baskısı pulları; Dolmabahçe Sarayı Resimli ve Sultan Reşad Porteli Posta pullarından oluşuyor. 

Şehit çocuklarına yardım için hazırlanan Evlad-ı Şüheda Vergisi pulu ve Mehmetçik pulu, kuşkusuz, bu serinin en hüzünlü parçalarıdır. Aslında, 1917-1918 Viyana Posta pulları arasında yer alan, Çanakkale Cephesi pulları da onlardan aşağı değildir.

Her birinin ayrı hikâyesi olan 1919 tarihli Mütareke Hatıra pullarını da mutlaka anmalıyız. Söylenebilecek tek bir şey var: “Ah şu yalnızlık  / Kemik gibi / Ne yanına dönsen batar.” (Çağın Küçük Bulanığı, Cahit Zarifoğlu)

Aynı yıl Sultan Vahideddin’in Cülusu Hatıra pulları, yokluktan, basılamamıştır. Sultan Mehmet V. Reşad’ın pulları sürşarjlı kullanılmıştır. Ertesi yıl, Cülus Yıldönümü Hatıra pulları için de aynı yönteme başvurulmuştur.

Ve elbette, Anadolu (Ankara Hükümeti) pulları… Bu pullar, yokluk ve yoksulluk günlerinde, dişimizi tırnağımıza taktığımız ama şehit olmadan vatanın bir karışını düşmana bırakmadığımız Milli Mücadele’nin aziz hatıralarıdır.

Ankara Hükümeti dönemi Anadolu pulları ile Türkiye Cumhuriyeti dönemi pulları arasındaki geçiş dönemine denk gelen: 1921 yılında Sürşarjlı Birinci Adana Hatıra Serisi ve ertesi yıl Sürşarjlı İkinci Adana Hatıra Serisi pulları kullanılmıştır. 

1922 yılında Cenova baskısı pullar da kullanılmıştır. Bu pullar, dört seriden oluşur: Edirne Selimiye Camisi Nonemi, Cenova Baskısı Posta, Cenova Baskısı Takse ve Türkiye Büyük Millet Meclisi (Meclis).

Bir de mutlaka bahsetmemiz gereken, işgal pulları var.  

İngilizler, işgal ettikleri Irak’ta bizim pullarımızı sürşarjlayıp, kendi pulları olarak kullanıyorlar. Sultanahmet ve Süleymaniye resimli pullarımızın üzerinde tam olarak yazan şu: “Iraq In British Occupation” yani “İngiliz İşgalinde Irak.”

Dahası var: Aynı şeyi Fransızlar, Adana’da yapıyor. Evlad-ı Şüheda pullarımızın üzerinde şunu yazıyorlar: “T.E.O (Territories Ennemi Occupies), Cilicie” yani “İşgal Edilen Düşman Bölgesi, Kilikya.” 

Bir de şunu: “O.M.F (Occupation Militaire Francaise), Cilicie” yani “Fransız İşgal Ordusu, Kilikya.”

Yunan işgal kuvvetleri, işi bir adım ileri götürüyor. Pullarımızın üzerine haç işareti ve “EɅɅHNIKH ΔΙΟΙΚΗΣΙΣ” yani “Yunan Yönetimi” sürşarjı vuruluyor. İzmir, Kütahya ve Ayvalık gibi yerlerde bizim pullarımızı sürşarjlı kullanıyorlar. İşte onlardan bir tanesi: “Midilli Yunan İşgali.” 

Edirne işgal edildiğinde, pullarımızdan, sürşarjlı bir seri oluşturuyorlar. Selimiye ve Mehmetçik pullarında, Yunanca, şu ifade yer alıyor: “Trakya Yüksek Komiserliği.”

Son sözümüz şu olsun: O günlerde yaşadığınızı ve böyle bir şeye şahitlik ettiğinizi düşünün. Düşünün ve asla unutmayın.

 

x

WhatsApp İhbar Hattı

+90 (553) 313 94 23