• İSTANBUL
  • İMSAK
    00:00
    GÜNEŞ
    00:00
    ÖĞLE
    00:00
    İKİNDİ
    00:00
    AKŞAM
    00:00
    YATSI
    00:00
  • 0.0
  • 0.0
  • 0.0
Hacı Yakışıklı
Hacı Yakışıklı
TÜM YAZILARI

Tacikistan’dan notlar

17 Haziran 2019
A


Hacı Yakışıklı İletişim: [email protected]

9 milyon nüfuslu Tacikistan’ın yaklaşık 1 milyon nüfusa sahip Başkenti Duşanbe’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve heyetiyle beraber 5. Asya Liderler Zirvesi’ne iştirak ettik. Zaten dün hem zirveyi hem de dönüş yolunda uçakta yaptığımız görüşmeyi okudunuz. Biz şimdi ufak notlarla bazı detayları aktaralım:

*Asya’da İşbirliği ve Güven Artırıcı Önlemler Konferansı’nın (AİGK) 5. Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi Tacikistan’ın Başkenti Duşanbe’de gerçekleştirildi. Örgütte 27 üye ülke, 8 gözlemci ülke var.

*“Bu zirvenin önemi nedir?” diye sorarsanız “Katılımcılara bakın” derim. Batı’dan bağımsız, kendi iç dinamikleri ve tecrübeleriyle hareket eden bir örgütlenme söz konusu. Henüz Türkiye kadar ufku açık bir yol haritasına sahip olmayanlar olsa bile zirvenin toplanıp kararlar alması da geleceğe dönük bir ivme sağlayacaktır. 

*Örgütün 2010 yılındaki zirvesi İstanbul’da yapılmıştı. İstanbul’suz olmaz elbette!

*Başkan Recep Tayyip Erdoğan yine yüksek bir performans sergileyerek, 9 ülke lideriyle ikili görüşmeler yaptı. Herhangi bir toplantıda 2 kişiyle oturup, konuşamayanların olduğunu düşünürsek, bu görüşmelerin önemi daha iyi anlaşılır.

*Tacikistan’da yaşayan halkın büyük çoğunluğu “Farisi” yani İran ile akrabalar ancak Sünniler. Ülkede zaten Tacikçe ve Farsça konuşuluyor. Rusça da var.

*Taciklere bir yer sorduğunuzda sizi alıp oraya kadar götürüyorlar. “Misafirperver” oldukları izlenimini edindim. Bu yönden Türklere benziyorlar. 

*Duşanbe kelime olarak “ikinci gün” yani “pazartesi” anlamına geliyor. Tatil cuma ve cumartesi; birinci gün “pazar” ve dolayısıyla “ikinci gün” Duşanbe pazartesi oluyor. Mesela bizde de çarşamba (çehar-şenbe) ve perşembe (penc-şenbe) Farsça kökenli gün isimleridir.

*Hangi ülkeye gitsem “Bizim balımız güzel” diyorlar. Demek ki “arılar” her ülkede iyi çalışıyor. Duşanbe’de de balın iyi olduğunu gördük.

*Çok zengin bir ülke değil. Ülkede döviz geçersiz. Sadece bankalardan dövizleri bozdurup, “Somoni” para birimine çevirebiliyorsunuz. Otellerde visa kartı geçiyor, ama her yerde olmayabilir.

*Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Tacikistan dönüşü uçakta çok önemli açıklamalar yaptı.

*En çok dikkatimi çeken kısım sohbetin başında yaptığı “oyun kuruculuk” vurgusuydu.

*Yani zirve toplanıyor, konuşmalar yapılıyor ve buradan yeni bir şey çıkıyor mu? Bu “yeni şey” aslında yepyeni bir faktördür. Zirvede Erdoğan nezdinde Türkiye’nin varlığı olayı daha işe yarar noktalara taşıyor.

*“Oyun kurucu muyuz değil miyiz?” diye soran Başkan Erdoğan; “Eğer oyun kurucular arasında yer alacaksınız o zaman bir bölgenin değil aslında tüm dünyanın oyun kurucusu konumunda olmanız gerek. Biz de bu ilişkileri bundan sonra aynı şekilde güçlendirmeye devam edeceğiz. Batıda, doğuda, kuzeyde, güneyde, her tarafta ilişkileri geliştirmeye çalışacağız” şeklinde konuştu.

*Sohbette S400 ve F35 konusu da gündemdeydi.

*Birçok okuyucumuz bu konuları sormaya devam ediyor, ancak artık birçokları Türkiye’nin doğru strateji izlediğine ikna olmuş durumda! İçimizdeki “birilerini ikna etmek” aslında onlar adına acınacak bir durum olsa da yapacak bir şey yok! 

*Amerika’dan alınacak F35 uçakları için pilotlarımız ABD’de eğitim görüyor, uçakların parası ödenmiş, parçaların bir kısmı Türkiye’de üretiliyor; ama ABD’li yetkililer, “Size F35’leri vermeyebiliriz” diyor. Bu her şeyden evvel ticari bir hukuk tanımamazlıktır.

*S400 elbette bir “savunma” füzesidir. Birileri biz savunma füzesi alırken bile bunca itiraz ediyor ama kendileri “saldırı” füzesi hazırlamaktan geri durmuyor.

*Darbelerle 20 yıl geriye gitmektense “dik durup” ileri doğru yürümek daima iyidir. 

*Haziran ayı sonunda Japonya Osaka’da G20 Zirvesi yapılacak. Türkiye nasıl ki Asya Zirvesi’nde “etkin aktör” olmuşsa G20’de de aynı çizgiyi sürdürecektir.

*Hülasa; ülkemiz Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın gayretleriyle birlikte “vagon” olmaktan çıkmış “lokomotif” olma konumuna gelmiştir. Asya Zirvesi’nde bu görüldü. Bu kararlılık devam ettiği müddetçe “dünyanın oyun kurucu ülkesi” Türkiye olacaktır. 

 

x

WhatsApp İhbar Hattı

+90 (553) 313 94 23