Rusya Dışişleri Bakanlığı, ABD'nin Yeni START anlaşmasının uzatılmasıyla ilgili görüşme taleplerini reddettiğini açıkladı. Yapılan açıklamada daralan süre nedeniyle kritik anlaşmayı uzatmanın artık imkansız olduğu belirtildi.

Rusya ile ABD arasındaki stratejik silah yarışını sınırlandıran Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler (INF) anlaşmasının hükümlerinin yürürlükten kalkmasının ardından gözler, ömrü bitmek üzere olan Yeni Stratejik Silahların Azaltılması Sözleşmesine (The New Strategic Arms Reduction Treaty) çevrildi.

Ortaya çıkan nükleer silahlanma yarışının önündeki son engel olan Yeni Start anlaşması bir yıl içinde sona erecek.

Tarafların daha önceki açıklamalarında ABD, Çin'in de anlaşmaya dahil edilmesini istedi. Çin bu teklife yanaşmazken, Rusya anlaşmanın uzatılması çağrısı yapıyor.

Rusya Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya ABD, Yeni START anlaşması için heyetlerin görüşmesi teklifini geri çevirdi.

Rusya Dışişleri Bakanlığı Silahların Yayılmasını Önleme ve Silah Kontrolü Dairesi Başkan Yardımcısı Vladimir Leontyev Yapılan açıklamada, 'Hukukçularımızla iki ülkenin aynı düzeyde olması ve anlaşmanın uzatılması konusunun teknik yönlerinin tartışılması için bir görüşme teklif ettik. Ancak Amerikalılar teklifimizi geri çevirdi.' ifadeleri kullanıldı.

START anlaşması Şubat 2021'de sona eriyor. Leontyev'e göre, kalan süre göz önüne alındığında, ABD'nin anlamlı bir diyalog kurmayı reddetmesi nedeniyle mevcut anlaşmanın yerini alacak verimli düzenlemeler yapmak artık imkansız.

2021'in başında sona erecek

Waasshington ile Moskova arasında Soğuk Savaş döneminde görüşülen START uygulamaya sokulamadı. Varşova Paktı'nın dağılmasından 6 ay sonra Sovyetler Birliği lideri Gorbaçov döneminde 31 Temmuz 1991 tarihinde anlaşma imzalanarak yürürlüğe girdi.

Anlaşma ile iki taraf kıtalararası balistik füze (ICBM), denizaltı platformuna konuşlu balistik füze (SLBM) ve ağır bombardımanların sayısının 1.600’e çekilmesini hedefledi. Bu hedeflerin yerine getirilmesi için de iki tarafın birbirlerini denetlemesi kuralı getirildi.

Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin ile ABD Başkanı George Bush, nükleer silahlarının üçte ikisinin kullanım dışı bırakılması hedefiyle START-2’yi imzaladı. ABD Senatosu START-2’yi 1996’da onayladı. Ancak Rus Duması, 1993 yılında imzalanan anlaşmayı onaylamadı. 2001 yılında Rusya ve ABD, START I anlaşmasının gereklerini yerine getirdiklerini duyurdu.

Prag’da ABD Başkanı Barack Obama ve Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev 8 Nisan 2010'da Prag'da START II anlaşmasını imzaladı. 5 Şubat 2011'de yürürlüğe girdi. 10 yıl geçerli olan anlaşma 2009 yılı aralık ayında sona eren 1991 START 1 anlaşmasının yerine geçti.

Son imzalanan START anlaşması 2021 başında sona eriyor ve dünyanın gözü ABD'nin bu konuda atacağı adımda. (Star.com.tr)