Yavuz Selim  İstanbul 

Koç Holding’in altın madeni faaliyetlerini yürüten Demir Export firmasının siyanürlü çevre katliamını belgelemeye devam ediyoruz. Demir Export’un Sivas’ın Kangal ilçesinde suyuna arsenik bulaştırdığı köylüler için inşa ettiği arıtma tesisinin suyunda da arsenik çıktığı saptandı.

Arsenik zehrinde 2. perde

Koç Holding’e ait Demir Export A.Ş. firmasının maden sahasını kapsayan 3 bölgenin suyunda arsenik tespit edildiğini Akit ortaya çıkardı. Ankara Tüketici Güvenliği Laboratuvarları Daire Başkanlığı ile Sivas İl Halk Sağlığı Müdürlüğü’nün 11.10.2012, 21.01.2013, 05.02.2013 tarihlerinde aldığı su numunelerinin laboratuvar analizinin neticesinde Pınargözü Köyü’nün suyunda 20.9 mikrogram, Davutoğlu mezrasında 24.0 mikrogram, Taşgeçit mezrasındaki suda 23.9 mikrogram arseniğe rastlandı. Bölgede infiale neden olan rezalette eleştiri okları Demir Export firmasına yöneldi. Demir Export’un altın madeni faaliyetlerinin başlamasının ardından baş gösteren arsenikli su skandalının ardından firma hemen harekete geçti. Koç Holding/Demir Export, köylülerin kamuoyuna bilgi vermemesi karşılığında sessiz sedasız biçimde bölgeye depo ve arıtma sistemi kurdu.

Arıtma tesisinin suyunda da arsenik

Maden sahasını kapsayan Pınargözü Köyü, Davutoğlu ve Taşgeçit mezrasındaki su raporlarında yüksek oranda arsenik çıkmasının akabinde inşa edilen arıtma tesisinin suyunda da arsenik çıktığı tespit edildi. Demir Export’un su deposunun köylünün su ihtiyacını karşılamaması karşısında talep üzerine depoya ek su vanası ilave edildiği, bu surette arsenik zehrinin bir kez daha içme sularına karıştığı kaydedildi. Toplum Sağlığı Merkezi’nin 16.05.2014 tarihinde şebeke sisteminden aldığı su numunesinde 14,8 mikrogram arsenik bulgusuna rastlandığı ve bu nedenle Demir Export’un su deposundaki ek vananın mühürlendiği kaydedildi.

Vanaya mühür

Kangal Toplum Sağlığı Merkezi’nin 16.05.2014 tarihli tutanağına yansıyan arsenikli su hadisesi şöyle kayda alınmış: “Kangal Toplum Sağlığı Merkezi ekiplerince Pınargözü Köyü ve mezralarından alınan denetim izlem su numuneleri sonucu arsenik oranı mevzuat limiti üzerinde çıktığından Demir Export A.Ş. Çetinkaya-Pınargözü İşletmesi tarafından arıtma tesisi kurmuştur. Arıtma sonucu arsenik değerleri mevzuat limitleri üst limitleri altına düşürülmüştür ancak köyde su sıkıntısı sebebiyle köylünün isteği üzerine arıtma çıkışına arıtılmamış ek su ilave edildiği saptanmış olup alınan tekrar denetim izlem numune sonuçları mevzuat limitleri üstünde çıkmıştır. Arıtma tesisi çıkışında depoya ilave edilen ek su vanası tarafımızca mühür altına alınmıştır.”

Suda 14 mg oranında kimyasal

Akit’in ulaştığı Toplum Sağlığı Merkezi’nin 89773514-360.01/2014.1229622.37 sayı, 05.06.2014 tarihli raporunda şu tespit yer alıyor: “İlçemiz Kangal Toplum Sağlığı Merkezi bölgesinde Pınargözü Köyü içme ve kullanma suyu şebeke sisteminden alınan denetim izlem numunesi kimyasal açıdan Ek-1 (b) belirtilen parametre değeri (Arsenik 10 mikrogramın/litre) değerlerine göre uygun çıkmamıştır. ‘Pınargözü Köyü’ içme ve kullanma suyu şebeke sisteminden alınan denetim izlem kimyasal su numune sonucu Arsenik 14,8 mikrogramın/litre çıkmıştır.”

Toplum Sağlığı Merkezi (TSM) Sorumlu Hekim Vekili Dr. Ozan Kaya tarafından hazırlanan raporda; depoların ve içme suyu şebekelerinin temizlenmesi, klorlama, yeni içme suyu kaynağı incelemesi gibi işlemler hakkında İlçe İl Özel İdare Müdürlüğü’nün kendilerini bilgilendirmesi talep ediliyor.

Mühür sökülmüş

Akit’in elde ettiği 04/12/2014 tarihli tutanakta ise Demir Export’un su arıtma tesisinde mühürlenen vananın tekrar kullanıma açıldığı tespiti yer alıyor. TSM Hekimi Dr. Ozan Kaya ve Sağlık Teknikeri Emrah Turan tarafından hazırlanan tutanakta şu ifadeler bulunuyor: “04/12/2014 tarihinde arıtma tesisinde yapılan kontrollerde arıtma tesisi çıkışında depoya arsenikli ilave ek su vanasının mührünün açılarak depoya arsenikli su ilave edildiği ve tekrar bağlandığı tespit edilmiş olup mührün açılmış olduğu fotoğraflanmıştır.”

Yargılanıyorlar

Demir Export yöneticileri hakkında köylülere arsenik oranı yüksek su temin edildiği tespiti ile açılan davanın Sivas 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 2020/5 Esas sayılı dosyası kapsamında devam ettiği öğrenildi.