İdrar kaçırma, idrarın, isteğimiz dışı ve ani bir şekilde idrar yolundan geçerek dışarı çıkmasıdır. İdrar kaçırmanın, yaşlanmadan, idrar enfeksiyonuna kadar birçok neden olabilir. Özellikle orta yaşın üzeri kadınlardan ‘idrarımı tutamıyorum, idrarımı kaçırdım ne yapacağım bilemiyorum’ gibi söleri çok duyarız. İdrar kaçırma, bebeklerden, çocuklara kadar birçok yaş grubunda görülebilmektedir. Bu bir sağlık sorunudur. Özellikle kadınlarda, öksürüp hapşırırken veya gülerken bile kaçan idrar olabilir.

Tuvalet eğitimini kimi çocuk iki kimi ise dört yaşına kadar olan süreçte tamamlar. Bu dönemlerde çocukların geceleri altlarını ara ara olsa da ıslatmaları uzmanlar tarafından normal olarak kabul edilir. Özellikle 5 ve üzeri yaş guruplarında gece alt ıslatma sorunu yaşanıyorsa doğruca bir hekime başvurulmalıdır. Bu son derece önemli bir sorundur. Çocuklar böyle bir sorunla baş başa ise en büyük görev ailelere düşüyor.

Gündüz altına kaçıran çocuğa ne yapmalı?

İdrar kaçıran çocuğun detaylı fizik muayenesi yapılmalıdır.
İdrar yolu enfeksiyonu araştırılmalıdır. Gerekli olgulardan da idrar kültürü alınır. İşeme sıklığı çizelgesi: İşeme günlüğü olarak da adlandırılır.

Gece altını ıslatan çocuğu hangi doktora gitmeliyim?
Altını ıslatma, genellikle tedavi sonucunda giderilebilen bir problemdir. Alt ıslatma sorunun çözümü için öncelikle nedeninin tespit edilmesi gerekir. Fizyolojik nedenler için gidilmesi gereken bölüm çocuk ürolojisi iken psikolojik sorunlarda psikolog ve psikiyatrlar tercih edilmelidir.

Başlıca alt ıslatma nedenlerini gözden geçirecek olursak:

Uyanma bozuklukları: Eskiden beri alt ıslatan çocukların uykularının derin olduğu bilinir. Ailelerin çoğu çocuklarının zor uyandırıldığından şikayetçidir. Ancak bazı çocuklarda bu soruna rastlanmaz. Yapılan araştırmalarda bazı çocuklarda idrar kaçırmanın uyku ile ilişkisi olmadığı da gösterilmiştir. Basit idrar kaçırmada en önemli problem çocukların idrar keselerinin dolduğunu fark etmemeleri ve tuvalete gitmek için uyandırılamamalarıdır. Bu çocukların çoğu idrarlarını yaptıktan sonra uyanmaktadırlar. Mesane doluluğunu fark etmede gelişimsel bir gecikme söz konusudur. Bu durum yaşla birlikte düzelme gösterir.
Düşük mesane kapasitesi ve mesanede aşırı kasılmalar: Alt ıslatan çocukların pek çoğunda gece mesane kapasitesinin azaldığı gösterilmiştir.
Gece artan idrar miktarı: Akşamları aşırı sıvı tüketimi bu duruma yol açabilir. Ayrıca idrar yapımını kontrol eden ADH adlı hormon salınımının yetersiz oluşu bu durumdan sorumlu tutulmuştur. Enüretik çocuklarda gece üretilen idrar miktarı ile mesane kapasitesi arasındaki denge bozulmuştur. Buna uyanamama da eklenince alt ıslatma meydana gelir.
İdrar yolu enfeksiyonu: Bu çocuklarda gündüzleri idrara sıkışma, sık idrara çıkma, idrarda yanma ve kabızlık görülebilir.
Üratranın tıkanıklığı: Üretra idrar yollarının bir parçasıdır. Üretradaki tıkanıklık mesanede aşırı doluluğa yol açarak alt ıslatmaya neden olabilir.
Şeker hastalığı: Şeker hastalarında aşırı idrar üretimi vardır. Bazen şeker hastalığı altını ıslatan bir çocuğun araştırılması esnasında bulunabilir.
Şekersiz şeker hastalığı: Diabetes insibitus adı verilen bu hastalıkta beyinden salgılanan ADH adlı hormonun yetersizliği vardır. Bu durum aşırı işemeye neden olur.
Hipertiroidizm
Uyku apnesi sendromu
Psikolojik nedenler
Genetik nedenler
Dikkat eksikliği hiperaktivite

Alt ıslatma tedavisi nasıl yapılır?
Destekleyici tedavi: Çocuğa ve aileye problemin tanımlanması ve ayrıntılı bilgi verilmesi tedavinin başarısında büyük rol oynar. Her yıl vakaların %15'inin kendiliğinden düzeldiği aileye anlatılır. Çocuk ve aile tedavinin aktif bir parçası olmalıdır. Alınacak önlemler ve dikkat edilecek hususlar anlaşılır biçimde aileye aktarılır. 5 yaşından önce tedaviye başlanmaz. Genellikle tedaviye başlama yaşı okula başlama yaşıdır. Tedavide geç kalınması sosyal ve psikolojik problemlere yol açar. Hastaların günlük sıvı tüketimleri düzenlenir. Akşamları sıvı alımları kısıtlanır. Yatmadan önce kola, kafein içeren içecekler, çay, kalsiyum içeren yiyecekler ve tuzlu gıdalar yasaklanır. Kabızlık varsa diyet düzenlenir ve gerekirse ilaç tedavisi başlanır. Uzun süre televizyon seyretme ve bilgisayar oyunlarına engel olunmalıdır. Evde ve okulda 2 saatte bir düzenli olarak işemesi sağlanmalıdır. Yatmadan önce mutlaka tuvalete gidilmeli yattıktan iki saat sonra çocuk uyandırılmalıdır. Geceleri tuvalete gitmesi kolay olsun diye ışık açık bırakılabilir. Bez kesinlikle bağlanmamalıdır. İdrar kaçıran çocuk giysilerinin ve yatak çarşaflarının değiştirilmesine aktif katılmalıdır. Kesinlikle ceza uygulanmamalıdır. Çocuk ıslak ve kuru geceleri bir takvime işlemelidir.
Alarm tedavisi: Özellikle uyanma sorunu olan çocuklarda çok etkili bir yöntemdir. Çocuk idrar damlattığında alarm çalarak çocuğun uyanmasını sağlar. Başarı şansı %65-75 oranındadır. Çocuğun uyanma alışkanlığı kazanmasında yardımcı olur. En az 6-8 hafta uygulanmalı, cevap alındıysa 6 ay tedaviye devam etmelidir. Ailenin uyumsuzluğu olduğunda tedavi başarıya ulaşamaz.
İlaç tedavisi: Alt ıslatma tedavisinde desmopresin, trisiklik antidepresanlar , antikolinerjik ilaçlar kullanılır. Desmopresin idrar miktarını azaltan bir ilaçtır. Tablet veya sprey şeklinde verilir. Ağızda eriyen şekli vardır.İlaç hastaya yatmadan yarım saat önce verilir. Uzun süreli kullanımda kullanımı güvenlidir. Hasta sıvı kısıtlaması kurallarına uyarsa yan etkisi düşüktür. Bu hastaların akşamları mutlaka sıvı kısıtlaması yapmaları gerekir.
Psikoterapi: Alt ıslatma psikolojik sorunlardan kaynaklanıyorsa veya kendisi psikolojik ve sosyal sorunlara neden olmuşsa psikoterapi faydalıdır.

Altını ıslatan çocuklara neler iyi gelir?

Psikolojik sorunlar
Çocukların gece altlarını ıslatmalarının altında genellikle psikolojik sorunlar yatmaktadır. Kimi zaman tuvalet eğitiminde ailenin takındığı sert tavır kimi zaman kardeşinin dünyaya gelmiş olması çocukları olumsuz etkileyebilir.

Anlayışlı olunmalı

Öncelikle anne ve babalar gece altını ıslatan çocuğa sert davranmamalı. Böyle bir durumun son derece insani olduğunu onlara anlatmaya çalışın. Her şeyden önce onu utandırmayın ve sorunun içinden çıkılmaz bir hal almasına zemin hazırlamayın. Çocuğun iyi takip edilmesi ve onun canını sıkan sorunların ortaya çıkarılması çok önemli. Çocuk altını sık sık ıslatıyor diye kesinlikle bez bağlanılmamalı. Böyle bir dönemde çocuk beze güvenecek ve kesinlikle bu sorunun üstüne gitmeyecektir.

Mesane egzersizi
Çocuklarınıza gün içerisinde mesane egzersizleri yaptırmanız onların gece rahat ve kuru bir uyku çekmesinin ilk ve en önemli adımıdır. Altını ıslatmaması için çocuğu gece tuvalete kaldırıyorsanız; evladınızın tamamen uyanıp uyanmadığını kontrol edin. Çocuğunuz altını ıslatıyorsa; uyku saatine bir-iki saat kala sıvı tüketimini minimuma çekmek işinizi bir hayli kolaylaştıracaktır.

Kızılcık şerbeti
Çocuğunuza akşam 18.00'den önce bir bardak kızılcık şerbeti içirebilirsiniz. Kızılcık içerisindeki antioksidanlardan dolayı evladınızın böbreklerine iyi gelecektir.

Her derde deva
Kereviz sağlıklı böbreklere sahip olmanın en lezzetli yoludur. Çocuklarınıza yoğurt ve elma ile hazırlayacağınız kereviz salatası yedirebilirsiniz. Bu minik yavrunuzun gece altını ıslatma sorununu önemli ölçüde azaltacaktır.

Sarı kantaron şifası
Prof. Doktor İbrahim Saraçoğlu çocukların yaşadığı bu sıkıntılı dönem için sarı kantaron çayını şiddetle tavsiye ediyor. 2 çay kaşığı sarı kantaronu bir su bardağı su ile 5 dakika kaynatın. Ardından bu çayı içerisine tatlandırıcı eklemeden çocuğunuza içirin. Yaklaşık 15 gün boyunca her gün uygulayacağınız kür çocuğunuzun sorununu büyük ölçüde azaltacaktır. Ancak günde bir bardak kuralından taviz vermeyin. Her şeyin fazlasının zara olacağını zihninizin bir kenarına not etmeniz önemli olacaktır.

Kadınlarda ve Erkeklerde İdrar Kaçırma (İdrar Tutamama) Neden Olur?
Yaşlanma
Normal doğumlar
Fazla kilolu olmak
Genetik nedenler
Kabızlık
Sigara içme
Kronik rahatsızlıklar
Rahimden ameliyat geçirme
Sürekli tekrar eden idrar yolu enfeksiyonları
Menopoz dönemi
Astım, bronşit gibi akciğer hastalıkları
Kalp ilacı veya yüksek tansiyon gibi bazı ilaçların yan etkisi
Sinirsel bazı rahatsızlıklar
Mesane iltihabı
Vajinal enfeksiyonlar
Hamilelik dönemi
Alzheimer
Doğum nedeniyle rahim kaslarının zayıflaması
Mesanede meydana gelen tümör ve taşlar
Mesane sendromunun aşırı aktif olması
Şeker rahatsızlığı
Psikolojik nedenler ve stres
Aşırı kahve tüketimi
Alkol kullanımı

İdrar Kaçırma İçin Hangi Doktora Gidilir, İdrar Kaçırma Nasıl Teşhis Edilir?

İdrar kaçırma için bir Üroloji uzmanına muayene olmak gerekmektedir. Hekim genellikle, hastaya yaşadığı rahatsızlıkları ve belirtileri sorar ve idrar tahlili, kan tahlili, ultrason, sistoskopi isteyebilir. Buralardan çıkacak neticelerle size durumunuz hakkında bilgi verecektir.

İdrar Kaçırma Tedavisi Nasıl Yapılır?

İdrar kaçırma konusunda tedaviler, diğer tüm hastalıklarda olduğu gibi hastalığın şiddetine göre değişmektedir. Örneğin hasta, rahatsızlığını hafif geçiriyorsa, doktor, ameliyat etmeden ilaç reçete ederek durumun iyileşmesi için tedavi uygulayacaktır. Bunun aksi de mümkündür. Başka bir hastada ise idrar kaçırma daha yoğun ve daha sık yaşanıyor olabilir. Bu insanın hayat standardını da düşürecek bir durumdur. Bu yüzden doktorunuz hemen müdahale etmeyi uygun bulabilir. Bu da lokal anestezi ile 15 dakika kadar süren küçük bir operasyon ile halledilmektedir. Hasta bu ameliyattan sonra aynı gün içinde taburcu edilir. Ayrıca bu ameliyatı olanların yüzde doksanı uzun dönemde bu ameliyatlardan sonra iyileşme yaşamıştır.

Prof. Dr. İbrahim Saraçoğlu’ndan Kadınlarda ve Erkeklerde İdrar Kaçırma İçin Doğal Tedavi Kiraz Sapı Kürü
Malzemeler

25-30 adet kiraz sapı
1 su bardağı klorsuz su (Klorsuz su yerine marketten, büfeden satın alacağınız pet şişe su da olur)
4-5 damla limon
Hazırlanışı

25 – 30 tane kurutulmuş kiraz sapını 1 su bardağı klorsuz suda 5 dakika kaynatıp süzün üzerine 4 – 5 damla taze limon suyu damlatın daha sonra karıştırıp için. Günde bir defa 1 su bardağı tüketeceğiniz bu kürü 15 – 20 gün uygulayın.

Prof. Dr. İbrahim Saraçoğlu’ndan Kadınlarda ve Erkeklerde İdrar Kaçırma İçin Doğal Tedavi Karabaş Otu Kürü

Malzemeler

1 tutam karabaş otu
1 tutam melisa
1 su bardağı klorsuz su (Klorsuz su yerine marketten, büfeden satın alacağınız pet şişe su da olur)
Hazırlanışı

1 su bardağı klorsuz suya melisa otunu atıp kısık ateşte 3 dakika kaynatın daha sonra karabaş otunu ilave edip 3 dakika daha kaynatıp ılımaya bırakın ılıyınca süzüp günde bir kere için özellikle akşam yatmadan önce tüketin. Bu kürü 21 gün uygulayın.